برداشت 
آزاد از wharton.com؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ شرکت AND1، پیش از اینکه مبحثی تحت عنوان «مسؤولیت اجتماعی شرکت‌ها» در مدیریت مطرح شود، به جهات بسیاری یک کسب‌وکار مسؤول اجتماعی محسوب می‌شد. AND1، یک کمپانی پوشاک و کفش ورزشی است که در دهه ۱۹۹۰ به کمک بارت هولاهان مدیریت می‌شد.
▬ بارت هولاهان، در سخنرانی جدید خود در مورد تأثیرات اجتماعی شرکت‌ها می‌گوید: «این‌گونه نبود که ما برای رعایت اصول اجتماعی برنامه‌ریزی کرده باشیم، ولی، اینکه خریداران ما یکسری اصول را رعایت نمی‌کردند باعث شد ما در این جهت گام».
▬ معمولاً در شرکت‌هایی که بر مبنای رعایت حقوق اجتماعی افراد پایه‌ریزی شده‌اند، با کارمندان بسیار خوب رفتار می‌شود و آن‌ها شیفته کارشان هستند. در شرکت AND1 نیز نرخ پایداری و تمایل به ادامه کار در میان کارمندان بالا بود. هولاهان می‌گوید: «ما یک سالن بسکتبال در محل کار خود داشتیم و تقریباً، هر روز زمان ناهار دور هم جمع می‌شدیم. کلاس‌های یوگا داشتیم. اتاقی برای مادران وجود داشت، و محل کارمان محیطی کاملاً خودمانی و شبیه به محیط خانواده بود. ما کفش‌های خود را در چین می‌ساختیم، درست مانند کاری که نایک و ریباک انجام می‌دادند، اما، به کارگران دستمزد مناسب می‌دادیم و تلاش می‌کردیم تا در محیطی امن به کار بپردازند. ما ۱۰ درصد از سود خود را به مؤسسات خیریه محلی اختصاص دادیم، که بیشتر در حوزه تسهیل آموزش‌وپرورش شهری فعالیت داشتند، چرا که تصور می‌کردیم کمک در این حوزه با فعالیت‌ها و بازار ما سازگار است».
▬ اکنون، هولاهان به عنوان مشاور در سازمان B Lab کار می‌کند، سازمانی که با همکاری وی تاسیس شد و هدف آن کمک به شرکت‌های خصوصی است تا بتوانند به لحاظ اجرای مسؤولیت‌های اجتماعی خود توانمندتر شوند و به شرکت‌هایی شبیه AND1 تبدیل شوند.
▬ ۱۳ سال تجربه در AND1، و فعالیت در سمت‌های مختلف مانند مدیریت بخش مالی و مدیر اجرایی راهنمای او در فعالیت‌های اخیر وی در B Lab است، که در سال ۲۰۰۶ توسط هولاهان و با همکاری جی گیلبرت و اندروکاسوی تاسیس شد. براساس شعار این سازمان، B Lab تلاش می‌کند تا «نوع جدیدی از شرکت‌ها را برای بخش جدیدی از اقتصاد» ایجاد کند، آن‌ها معتقدند که «کسب‌وکارها می‌توانند به صورت نیروهایی باورنکردنی جامعه را وادار به دستیابی به برخی از ایده‌آل‌ها کنند». هولاهان می‌گوید: «اگر متعهد به رعایت اصول اجتماعی و محیطی باشیم، می‌توانیم باعث تغییرات اساسی در کسب‌وکارها و جهان شویم، ولی، این تعهد روزبه‌روز شما را با چالش‌های جدیدی روبه‌رو می‌کند و آن‌چه باعث دشوارتر شدن اوضاع می‌شود این است که استانداردهای منسجمی نیز در این زمینه وجود ندارد که از آن تبعیت کنید، اما، B Lab تصمیم گرفت که در این راستا اقدام کند».
▬ هولاهان برای نخستین بار در AND1 با چالش‌هایی در این زمینه مواجه شد، در سال ۲۰۰۱ درآمد آن‌ها به بیش از ۲۰۰ میلیون دلار رسیده بود و محصولات آن‌ها در بیش از ۸۰ کشور توزیع می‌شد و به عنوان دومین برند برتر کفش‌های بسکتبال در ایالات امریکا شناخته می‌شدند، این پیشرفت‌ها باعث شد در رقابتی بحرانی با نایک قرار گیرند که در نهایت باعث شد AND1 تسلیم شود و در سال ۲۰۰۵ به شرکت American Sporting Goods که یک شرکت خصوصی تولیدکننده کفش در کالیفرنیا بود فروخته شود. هولاهان می‌گوید: «وقتی شما به این نتیجه می‌رسید که باید شرکت خود را بفروشید در واقع، تنها چیزی که درآن‌زمان به آن توجه می‌کنید تأمین حداکثری منافع سهامداران است، این مشکل چندانی نداشت چرا که در نهایت ما توانستیم حداکثر منافع را برای آن‌ها مهیا کنیم، ولی، در این جریان من احساس می‌کردم در حال از دست دادن یکی از اعضای بدن خود هستم. زیرا، می‌دیدم تمام تعهد ما نسبت به کارکنان، محیط‌زیست و اجتماع در عرض شش هفته‌ای که فروش شرکت به طول انجامید از AND1 خارج شد».
▬ اما هولاهان از تجربه‌های خود استفاده کرد و با خود فکر کرد که باید راهی باشد که یک کمپانی بتواند شرایط را بسنجد، سرمایه خود را افزایش دهد و از فرصت‌ها سودآور که بر سر راه آن است استفاده کند، در عین حال بتواند به اجرای مأموریت خود نسبت به جامعه بپردازد. این، جایی بود که ایده ایجاد B Lab جرقه زد.
░▒▓ درخشش یک ایده
▬ اگر چه B Lab سازمانی است که هدف اصلی آن کمک به جامعه است و تنها تاجایی به دنبال کسب درآمد است که بتواند به فعالیت‌های خود ادامه دهد (non-profit)، اما، همه کمپانی‌هایی که با آن‌ها کار می‌کنند کسب‌وکارهایی هستند که اولویت اصلی آن‌ها سودآوری است (for-profit)، ولی، هدف از تاسیس این سازمان، ایجاد استانداردها و اختصاص گواهینامه به شرکت‌هایی است که می‌خواهند وظایف خود را به خوبی انجام دهند و سرمایه‌گذارانی ایده‌آل باشند. برای مبارزه با مشکلات اجتماعی در سطح جهان حضور توأم بخش‌های دولتی و سازمان‌های non-profit لازم است، اما، فعالیت هر یک به تنهایی ناکارآمد است. با توجه به چالش‌های بزرگی که همه ما در سراسر جهان با آن مواجه هستیم، کسب‌وکارها می‌توانند فرصتی برای اقدام علیه این چالش‌ها را فراهم‌کننده در این راستا باید ساختارهایی که بیشترین خاصیت مقیاس‌پذیری را دارند تحت کنترل درآورد که این ساختارها همان کسب‌وکارهایfor-profit هستند.
▬ برای این کار باید قوانین مختلفی در زمینه مدیریت کسب‌وکارهای for-profit وجود داشته باشد، با این هدف B Lab دارای گروهی قانون‌گذار است که هدف آن‌ها تسهیل در مقرراتی است که کمپانی‌های اجتماعی را احاطه کرده. «اگر قرن بیستم زمان تساوی حقوق سهامداران بود، قرن بیست‌ویکم زمانی برای تساوی حقوق ذینفعان» است.
▬ تاکنون، در ۱۱ ایالت، از ایالات کاملاً محافظه‌کار مانند توئیزیانا و کارولینای جنوبی گرفته تا ایالات لیبرال مانند نیویورک و کالیفرنیا- شرکت‌هایی وجود دارند که خواهان رعایت این قوانین شدند و توانستند به مرحله ایجاد منفعت اجتماعی یا گواهی «B» برای شرکت خود دست یابند. این شرکت‌ها به همان فعالیت‌های قبلی خود می‌پردازند، ولی، اهداف، پاسخگویی و شفافیت خود را با استانداردهای سطح بالاتری منطبق می‌کنند. کسب‌وکارهایی با این ساختار، می‌توانند در تعیین ارزش‌هایی که جامعه سهامداران و ذینفعان به دنبال آن هستند نقش داشته باشند.
▬ B Lab از طریق سه اولویت اولیه سعی دارد تا شرکت‌ها را در جهت افزایش مسؤولیت‌پذیری اجتماعی ترغیب کنند. در گام اول، باید معیاری وجود داشته باشد که یک شرکت با دارا بودن آن بتواند در میان بهترین‌ها بدرخشد، این کار با تشویق شرکت‌ها برای دریافت گواهی «B» انجام می‌شود. مانند گواهینامه LEED برای ساختمان‌های سبز و fair trade برای قهوه، B Lab نیز به کسب‌وکارهایی اعتبار می‌دهد که نشان دهند استانداردهای مشخص‌شده مربوط به فعالیت‌های اجتماعی و محیط‌زیست را رعایت می‌کنند.
▬ همچنین، این سازمان سیستم درجه‌بندی تأثیر جهانی سرمایه‌گذاری‌ها (GIIRS) را ایجاد کرده که به رتبه‌بندی کمپانی‌ها در گروه‌های مختلف از مسؤولیت‌پذیری اجتماعی گرفته تا رعایت حساسیت‌های مربوط به محیط‌زیست می‌پردازد. این سیستم توسط گروهی مستقل از متخصصان، محققان، سرمایه‌گذاران و برنامه‌ریزان سرپرستی می‌شود. تاکنون، حداقل ۸۰۰۰ کمپانی خواهان دریافت این رتبه‌بندی شده‌اند و بیش از ۶۰۰ کمپانی در ۶۰ صنعت مختلف موفق به دریافت مدرک «B» شده‌اند.
▬ دومین اولویت B Lab حول این موضوع است که با همکاری ایالات مختلف باعث تغییر قوانین به نفع شرکت‌ها شود و سومین اولویت که مهم‌ترین موضوع برای بقای طولانی مدت شرکت‌ها محسوب می‌شود، این است که این سازمان تلاش می‌کند تا جریان پولی به سمت شرکت مورد نظر روان شود. هولاهان در این مورد می‌گوید: «سرمایه، رگ‌های حیاتی هر شرکتی است خواه این شرکت دارای گواهی» B باشد یا نباشد. در این مورد هدف تنها افزایش سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها نیست، بلکه هدف ایجاد تعهد در شرکت‌های B برای دستیابی به تلفیقی از ارزش‌ها و منفعت‌ها است. هنوز هم برخی افراد تصور می‌کنند که سرمایه‌گذاری در یک شرکت، صرفاً به این دلیل که دارای رتبه‌ای بالا در زمینه تأثیرات اجتماعی است، کاری غیرمنطقی محسوب می‌شود. آن‌ها هنوز به دنبال ارقام و نتایج کمی هستند.
▬ البته، اگر شرکتی سودآور نباشد نمی‌تواند در حوزه‌های اجتماعی موثر واقع شود. به همین دلیل هولاهان نمایندگانی از انجمن‌های سرمایه‌گذار بزرگ در جهان مانند Goldman Sachs و JP Morgan را دور هم جمع کرد و با آن‌ها در مورد اینکه به چه اطلاعاتی در مورد یک شرکت B نیاز دارند تا متقاعد شود در آن سرمایه‌گذاری کنند، به صحبت پرداخت و نتایج این گفت‌وگوها را پس از ارزیابی و یکی کردن به سیستم رتبه‌بندی GIIRS در B Lab وارد کرد.
▬ هدف B Lab این است که ثابت کند برندهای متعهد اجتماعی می‌توانند در انواع بازارها و با به‌کارگیری استراتژی‌های گوناگون، عملکرد موفقی داشته باشند. در این روش مثلاً، یک برند مربوط به محصولات شوینده برای سبقت گرفتن از Procter & Gamble یا سایر اعضای اصلی این رقابت تلاش می‌کند، اما، شرکت‌ها باید توجه داشته باشند که برای این کار تنها اطمینان از اینکه مشتریانی دوستدار محیط‌زیست وجود دارند که محصول شمارا به دلیل رعایت اصول محیطی خریداری می‌کنند، کافی نیست، بلکه هر کمپانی باید محصولات خود را با بسته‌بندی‌های جذاب و با قیمتی رقابتی ارائه دهند و تلاش کنند با تبلیغات مردم را با ویژگی‌های محصولات خود آشنا کنند. برای این منظور باید محصولات‌شان به فروشگاه‌های بزرگ راه یابد، یعنی، جایی که عموم خریداران بتوانند به آن دسترسی داشته باشند.
░▒▓ افزایش توقعات از کسب‌وکارها
▬ درست از زمان تاسیس B Lab، برای سازمان‌ها و شرکت‌هایی که B Lab سعی در ارتقای آن‌ها داشت اتفاقاتی افتاد که مهم‌ترین آن‌ها رکود اقتصادی در سال ۲۰۰۸ بود. «پس از این بحران دیگر افزایش توقعات از دنیای کسب‌وکار چیز عجیبی نبود، به همین دلیل بیل‌گیتس توانست سازمانی راه‌اندازی کند و تامس فریدمن تقریباً، هر هفته در مورد قابلیت پایداری جهان مطلب می‌نوشت، همه این‌ها باعث شد که شرکت‌ها برای پاسخگویی به توقعات جدید مصرف‌کنندگان به کمک سازمان‌هایی مانند B Lab نیازمند شوند».
▬ اما هنوز مشخص نیست که این حرکت‌ها تا چه زمانی ادامه دارند. مصرف‌کنندگان نسبت به جریان وال‌استریت ناراحت هستند و افراد به‌گونه فزاینده‌ای نسبت به انرژی خورشیدی و خرید ارگانیک علاقه نشان می‌دهند و ممکن است این روند تا مدتی طولانی ادامه بیابد. از طرفی، دیگر تنها برچسبی روی بسته قهوه نمی‌تواند اطلاعاتی دقیق در مورد تجارت آزاد و منصفانه یا مواردی مانند آن در اختیار شما قرار دهد. اگر به اطراف خود توجه کنید همه‌جا شواهدی از ایجاد بخش جدیدی در اقتصاد می‌بینید، یعنی، ترویج دل‌مشغولی‌های خصوصی و عمومی. چیزی که در این بخش مطرح می‌شود توان ایجاد سودآوری، هم‌زمان با درست کار کردن است که اگر در این راستا موفق شویم، می‌توانیم به ترمیم اجتماع پرداخته و محیطی ایده‌آل برای کار داشته باشیم که هردوی این‌ها منجر به سودآوری بیشتر می‌شود.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم
