برداشت آزاد از دفلور و دنیس
• روزنامهها یا سایر سازمانهای برودکست، باید از میان حوادث و اتفاقات، برخی را انتخاب کنند. چارهای ندارند.
• رسانهها، پیوسته حق و وظیفه نظارت بر حوادث و گزارش آنها را دارند.
• خبرنگاران، مدام، اخبار زیادی را درباره موضوعات مختلفی که در شهر، منطقه، اجتماع و جهان رخ میدهد به اتاق خبر روزنامهها ارسال میدارند.
• برای اغلب عناوین خبری، حجم اخبار، به قدری زیاد است که امکان انتشار آن در یک شمارهی روزنامه یا برنامه خبری رادیو تلویزیونی وجود ندارد. بنا بر این، سیستمی برای انتخاب اخبار و مطالب برای نمایش و انتشار باید برقرار باشد تا اخبار دستهبندی و پخش شود و بقیه نادیده گرفته شود.
• روند انتخاب و پخش اخبار و مطالب را اصطلاحاً «دروازهبانی» مینامند.
• عنوان و اصطلاح «دروازهبانی»، اولین بار به معنای تشخیص و تصمیمگیری و انتخاب اخباری که باید پخش شوند، به کار میرفت.
• کاربرد این اصطلاح، نتیجه تحقیقی بود که توسط دولت امریکا طی جنگ جهانی دوم انجام شد. دولت فدرال، هزینه یک برنامهی پژوهشی را تأمین کرد که هدف آن این بود که خانمهای خانهدار را تشویق به خرید، پخت و ارائه غذا به خانوادهها از آلایشهای گوشت (نظیر قلوه، دل و جگر و سایر بخشهایی که مورد استفاده نیروهای مسلح نبودند)، نمود.
• این برنامه پژوهشی توسط پروفسور کورت لوین، یک روانشناس اجتماعی برجسته آن زمان سرپرستی میشد.
• لوین، کار را با یک اقدام منطقی شروع کرد و به مطالعه برای درک نحوه تصمیمگیری خانمهای خانهدار در مورد تهیهی انواع مواد غذایی پرداخت. در آن زمان، تهیهی مواد اولیه و پختن غذا با خانمهای خانهدار بود.
• او از تشبیه «دروازه» استفاده کرد. «دروازه»هایی که فقط برخی مواد غذایی از آن اجازهی عبور دارند و بقیه بیرون میمانند.
• لوین بر آن بود که شناخت دروازهبانها و معیارهایی که آنها برای انتخابهای خود دارند، اطلاعات لازم برای طراحی تبلیغات و اقناع دروازهبانها که در این مورد خانهدارها بودند، فراهم میآورد. نتایج این پژوهش بلافاصله مورد استقبال و استفاده قرار گرفت.
• بعدها، عنوان «دروازهبانی»، به مجموعهی وسیعی از تصمیمگیریها از جمله تصمیمگیریهایی که در جریان اخبار صورت میگیرند، اطلاق شد.
• بنا بر این، فقط چهار سال بعد از پایان جنگ جهانی دوم، دیوید منینگ وایت که سردبیر و مسؤول دریافت اخبار تلکس بود و از میان شمار زیاد اخبار، برخی را برای نشر در روزنامه انتخاب میکرد، خود را یک «دروازهبان» قلمداد میکرد.
• او تصمیم گرفت وظیفه «دروازهبانی» اخبار، خود را مورد مطالعه قرار دهد و نحوه تصمیمگیری را بسنجد. در مطالبی که در سال 1950 منتشر ساخت، یافتههای خود را عرضه کرد.
• از آن زمان تاکنون، «دروازهبانی» بخش مهمی از روندی است که طی آن، اخبار جمعآوری، ویرایش و به عنوان قسمتی از مطالب روزنامه، منتشر میشوند:
1. هر وسیله ارتباطی خبری، در اعمال وظیفه «نظارتی»، اعم از روزنامه، رادیو، تلویزیون و غیره، شمار بسیار زیادی از عناوین و مطالب خبری روی میز دستاندرکاران روزنامهها قرار میگیرند که توسط تلکس، گزارشگران، تلفن یا سایر منابع تهیه شدهاند.
2. به دلیل ملاحظات فنی بسیار، مدت زمان یا مکان محدودی در هر وسیله ارتباطی برای ارائه اخبار به مخاطبان، در دسترس سردبیران خبر قرار میگیرد.
3. در داخل هر سازمان خبری، مجموعه پیچیدهای از معیارها برای قضاوت و انتخاب اخبار وجود دارد: سیاستهای سازمان، معیارها و اولویتهای شخصی، تعریف ارزش خبری، شناخت ماهیت و روحیهی مخاطبان خبر، و محدودیتهای قانونی عملکرد مطبوعات.
4. این معیارهای پیچیده، توسط سردبیران، تنظیمکنندگان و تهیهکنندگان خبر و سایر کسانی که مسؤولیت دروازهبانی خبرها را بر عهده دارند، اعمال میشود.
5. بنا بر این، شخصیتها و کارکنان در سازمانهای خبری، دروازهبانها هستند، و اجازه میدهند، برخی مطالب از سیستم عبور، و برخی متوقف شود.
6. بدین ترتیب، عملاً، دانش و علم همگانی در مورد حوادث، محدود و کنترل میشود.
7. حتی میتوان دانش مردم را بر مبنای متغیرهای مستقلی که اکنون به آنها معیارهای «دروازهبانی» رسانهها میگوییم، تخمین بزنیم. با توجه به این معیارها میتوانیم برآورد کنیم که مردم یک جامعه معین، یا رسانههای معین و معیارهای دروازهبانی معین، به چه چیزهایی توجه دارند و از چه چیزهایی غافلند، و سطح آگاهی آنها در مورد هر موضوع از چه حیطهای تجاوز نخواهد کرد.
مآخذ:...