برداشت آزاد
• دورکیم یک معرفتشناسی اجتماعی جدید را همراه با نظریه جامعهشناختی خود دربارهی بازنمودهای جمعی مطرح میکند.
• دورکیم هم عقیده با پراگماتیستها که واقعیت را ساخته شده میدانند، نوعی نظریه جامعهشناختی از معرفت را مطرح میکند که بر اساس آن، نوعی ساخت اجتماعی واقعیت از طریق مقولات فهم جمعی شکل میگیرد.
• بنابراین در نظر دورکیم، جامعهشناسی بر اساس نقادی پراگماتیستی دیدگاه روشنگری در باب عقل و حقیقت شکل میگیرد که با رفتار اجتماعی و جنبهی ارگانیک واقعیت انسانی در دورهی پیش از مدرن ترکیب شده بود.
• واقعیت در متن تکامل تاریخی نهادهای اجتماعی و ارزشهای فرهنگی قرار دارد. واقعیتی که ایدهها با آن منطبق میشوند، واقعیتی متافیزیکی یا استعلایی نیست، بلکه واقعیتی اجتماعی است. عینیت، مرتبط با ساختارها و جبرهای اجتماعی شکل میگیرد؛ زیرا این تفکر اجتماعی است که واقعیت را در تجربهای جمعی و در حافظهی اجتماع میسازد.
• این مسأله ما را به ترکیبی دیگر از عناصر مدرن و پیشامدرن اندیشه او راهنمایی میکند. دورکیم، در تقابل با پراگماتیسم، معتقد است که ارزش واقعی معرفت نه بر کارکرد منفعت گرایانهاش، بلکه بر ایجاد تجربهی تاریخی و جمعی از زندگی مشترک در نهادهای اجتماعی قرار دارد.
• این تجربهی تاریخی و جمعی، تلقی فرد از اجتماع و تلقی فردی فرد از خویش را میسازد. تجربهی تاریخی و جمعی، تفکر اسطورهای و بازنمودهای دینی و علم مدرن و ایدهآلهای اخلاقی و دموکراتیک را میسازد. با این وجود، اغلب، مبانی اجتماعی این بازنمودها، فراموش شدهاند و این ایدههای اجتماعی تبدیل به ابژههای متعالی شدند.