دکتر حامد حاجیحیدری؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ کنکور دکترای تخصصی (Ph.D.) حذف شد. این مطلب را جناب دکتر حسین حسینی، مدیر کل دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم، روز سیزدهم خردادماه نود و چهار، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اعلام فرمودند.
▬ اصلاً، چرا کنکور دکترای تخصصی ایجاد شد؟
▬ آنچه در گذشته جریان داشت، این بود که در هجوم متقاضیان تحصیل در دوره دکترای تخصصی، آزمونهای پراکندهای که دانشگاههای مختلف، رأساً برگزار میکردند، عملاً توسط اساتید تعیین تکلیف میگردید، و طبیعتاً، اساتید، دانشجویانی را که سالها میشناختند، در انتخاب ترجیح میدادند، نه استعدادهای برتر احتمالی که از دانشگاههای دیگر خواهان ورود به دانشگاه بودند.
▬ بدین ترتیب، مهمترین عامل تعیین کننده در ورود به دوره دکترای تخصصی، آشنایی متقابل با اساتیدی بود که هر یک، رأساً در جریان مصاحبهها، نمرهای معادل دو تا پنج مقاله علمی-پژوهشی به دانشجو میدادند. بگذریم که در آزمون کتبی نیز، دانشجویان بومی دانشگاه، مزیت نسبی بیشتری نسبت به رقبا داشتند. آنها از ریز سلایق اساتید طراح سؤال آگاه بودند.
▬ از حق نباید گذشت که کنکور ورودی دکتری که در این چند سال برگزار شد، بیش از حد تصور اشکال داشت. در اشکالات این کنکور همین بس که سطح آن هیچ گاه از کنکور ورودی کارشناسی ارشد فراتر نرفت. البته به گمان من، در وضع این کنکور باید، مدیران محترم سازمان سنجش آموزش کشور، نیز همراه میشدند. به گمان من، به احتمال زیاد، بدنه مدیران فنی وزارت علوم و سازمان سنجش، از همان اول هم با این کنکور چندان موافق نبودند. پذیرش دکتری، ارزشمندترین کالایی است که در وزارت علوم مبادله میشود، و دشوار بتوان تصور کرد که الیگارشیهای بوروکراسی از کنکور و هر مکانیسم شفاف دیگر، حمایت کنند.
▬ برداشت من این است که تصمیم برای حذف کنکور دکترای تخصصی (Ph.D.) ضربهای به «عدالت» آموزشی است. اگر در کنکور دکتری دشواریهایی بود که بود، چاره این دشواری ، انحلال کنکور دکتری و درآمدن از چاله و افتادن به همان چاه پیشین که منشأ بسیاری از بیعدالتیها بود، نیست. راه حل، اصلاح کنکور است. کنکور، آن هم در کشوری که درخواست ورود به دوره دکتری در آن، تا این حد متراکم است، اگر درست اجرا شود، مسیری به سمت «عدالت» خواهد بود.
هو العلیم