حامد دهخدا؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
• نظر به شتاب دگرگونیهای عظیم در جامعه و سیاست، فعالیت سیاسی، بدون روزآمدی هر چه بیشتر (در قیاس با رقبای ملی و جهانی)، میسر نیست. هر چه روزآمدتر، توانمندتر و پر نفوذتر. اما به یاد داشته باشیم که برای به ثبت رساندن و پیاده سازی یک طرح نوآورانه، نیازی نیست تا چرخ را دوباره اختراع نماییم. میتوانیم ایدهها نو را «اقتباس» کنیم.
• یکی از بهترین راههای تولید خلاقانه و ایدههای ابتکاری برای ایجاد تاکتیکهای سیاسی جدید، مطالعه هدفمند کف جامعه و فرهنگ عامه است. با مطرح کردن پرسشهای درست و نگاهی با دقت و تمرکز، میتوان فرصتهای ایده آلی برای ابتکار در همه جا و تحت هر شرایطی یافت.
• از این گذشته، پس از «اقتباس» یک ایده نوآورانه سیاسی، باید آن را «آزمون» کرد، و باز، برای آزمودن ایده سیاسی، هیچ چیز بهتر از رجوع به کف جامعه و فرهنگ عامه نیست؛ باید بر این جنبه که آیا براستی نیاز به آن ایده جدید، در کف جامعه و فرهنگ عامه احساس میشود یا خیر تمرکز کنیم. آیا مردم در حال حاضر، نیازمند و طالب این راهبرد سیاسی هستند، یا تمایلی به پرداخت هزینه برای یک برنامه سیاسی خاص دارند؟
• خب؛ در بررسی کف جامعه و فرهنگ عامه، اگر روشمند عمل نکنیم، غرق میشویم. دادههای بسیاری هست که نظر ما را جلب میکنند، و ما برای به دست آوردن دادههای تعیین کننده، احتیاج به یک «شابلون» داریم. پیشنهاد ما شش معدن است که در آن حوزهها اطلاعات حیاتی برای کشف ایدههای جدید متراکم شدهاند.
░▒▓ معدن اول: میدان عمل رقبای سیاسی
• رقبای سیاسی، مانند ما، خود را با جامعه طرف میبینند، و میکوشند تا جامعه را درک کنند و این درک را در عمل خود دخیل نمایند.
• سنجش عملکرد گروههای رقیب سیاسی، میتواند مانند یک دماسنج، به ما بگوید که بخشی از جامعه که بویژه، مخاطب و هواداران آنان است چه مسائلی دارند و چه ایدهها و راه حلهایی برای حل مسائل در ذهن دارند. این مسأله شناسی ها و آن راه حل ها، بسیار ارزشمند هستند و میتوانند به ما در ایجاد یک بسته سیاسی جامعه کمک کند. باید ببینیم، شکایت ها از کجا نشأت میگیرند؟ چه مواردی نیازمند تغییر و چه گروهی خواستار این تغییرات هستند؟
░▒▓ معدن دوم: بحثهای سیاسی در شبکههای اجتماعی و کامنت های بازدیدکنندگان سایتهای خبری
• باید بدانیم که مردم خواستار تغییرات در چه زمینههایی هستند، و آن ها این خواستهها را در گفتگوهای وسیع در شبکههای اجتماعی یا کامنت هایی که در جریان مرور خبرها در سایتهای خبری میگذارند، بیان میدارند.
• زمانی، ستون «تماسهای تلفنی روزنامهها» چنین نقشی را داشت، ولی امروز، سایتهای خبری و شبکههای اجتماعی مکان مناسب تری برای استخراج این ذخایر ایدههای خلاق سیاسی است.
░▒▓ معدن سوم: انتخابات ها
• انتخابات ها، فضای ایده آلی برای پیدا کردن فرصتهای ناب در جهت نوآوری و ابتکارات جدید و روزآمد هستند. هر چند که هر گروه سیاسی برای ورود به صحنه انتخابات، نیازمند ایدهها نو است، اما خود انتخابات به نوبه خود، معدن بی بدیلی برای کشف یا خلق ایدههای جدید در آینده خواهد بود.
• همیشه، در انتخابات ها، جایگاه جداگانهای، به طور انحصاری، برای ایدههای جدید باز میشوند، که هر چند رأی نیاورند، اقبال اجتماعی، این ایدههای جدید را به نحو محرزی برجسته میکنند، و همیشه شور و شوق و انرژی حاکم بر این فضاهای ویژه در این مکان ها ملموس است. پس از انتخابات ها، باید از این ایدهها استفاده شود.
• به عنوان نمونه، به کثرت استفاده از واژه «ظرفیت» پس از انتخابات نود و دو در گفتارهای سیاسی سیاستمداران توجه فرمایید.
░▒▓ معدن چهارم: روحانیت
• روحانیون، به تناسب و در موضوعات مختلف، با عامه مردم سر و کار دارند. از مسجد و هیأت که در اغلب نقاط کشور، مهمترین نهاد اجتماعی محلی محسوب میشوند، تا مجالس و مراسم عقد و ختم و... .
• روحانیون، همواره، و بویژه در طول تاریخ دویست سال اخیر، پر نفوذترین گروه مرجع اجتماعی بودهاند و اکنون هم، منبع بزرگ اعتماد هستند، و از این قرار، میتوانند مبنای مهمی برای کشف ایدههای جدید باشند.
░▒▓ معدن پنجم: بازار
• بازار، از جمله نقاطی است که با کف جامعه و فرهنگ عامه طرف است، و در کف بازار، اطلاعات زیادی در مورد آن چه مردم میاندیشند، موج میزند.
• در ساعات خلوت تر بازار، با کارکنان فروشگاهها در مورد مشکلاتی که خریداران با آن مواجه هستند، صحبت کنید، و به بررسی جوانب موضوع با هم فکری آنان بپردازید. با شکل دادن روابط، از این اطلاعات بهره برداری کنید، و جولان ذهنی خود را ارتقا دهید؛ مثلاً، این که مشتریان هنگام ورود به فروشگاه درگیر چه مسائلی هستند؟ آیا از همه امکانات ارائه شده راضیاند؟ آیا به درستی از مواردی که به فروش میرسد، اطلاعات جامع و کافی دارند؟ با مطرح کردن پرسشهای متفاوت، به سادگی میتوان بچههای کف بازار را به حرف آورد و سپس اطلاعات کلیدی زیادی به دست آورد.
░▒▓ معدن ششم: تحقیقات و گزارشهای اینترنتی
• پس از غور در میان رقبای سیاسی، شبکههای اجتماعی، کامنت های سایتهای خبری، انتخابات ها، روحانیان، بازار، و اقتباس فهرستی از مسائل و راه حلهای خلاقانه مردم، حالا، نوبت رشته رشته کردن، جزئی نمودن، و تفصیل دادن این دادههای گران بهاست. شناسایی فرصتهای ایده آل و مناسب، اولین قدم اساسی برای نوآوری است، که پنج نکته اول معادن آن را برای ما افشا کرد. حال، در گام ششم، باید راه حلهای عملی، ابداع شوند و ما میتوانیم با الهام گرفتن از گرایشهای مشابه، راه حلهای مناسبی برای مواجه شدن با مشکلات موجود بیابیم.
• مقالات و گزارشهای آنلاین زیادی منتشر میشوند که در برگیرنده جزئیات بسیاری درباره موضوعات کشف شده ما هستند. البته در این گزارشات، طبعاً به موضوعات به عنوان ایدههای خلاق سیاسی روزآمد نگاه نشده اند، ولی این توش و توان ماست که معلوم میکند که میتوان از این تحقیقات علمی یا گزارشات مختلف راه حلهایی برای شرایط حال حاضر جامعه یافت یا نه (توأم با برداشتهای آزاد از استفان کی).
● ادامه این مباحث را در همین پاورقیها دنبال کنید...
مأخذ:رسالت
هو العلیم