گفتوگوی آمنه هادی پور با اسدالله عسگر اولادی مسلمان؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ تسنیم: قبل از اینکه مصاحبه را به صورت رسمی آغاز کنیم، بد نیست که آقای عسگراولادی بگویید چه شد که وارد حوزه فعالیتهای اقتصادی شدید؟
■ عسگراولادی: حدود ۶۴ سال است که در رشته صادرات در کشور فعالیت میکنم در تمام این مدت همواره صادرکننده بودم و هیچ گاه در واردات یا سرمایهگذاریهای وابسته به دولت حضور نداشته و شرکت نداشتهام.
■ قبل از پیروزی انقلاب به گروهی تحت عنوان «کمیته تنظیم انتصابات» که مقدمات حضور حضرت امام (ره) را فراهم میکردند، ملحق شدم. پس از فعالیت در این کمیته که در ابتدای سال ۵۷ شکل گرفته بود به فرمان حضرت امام (ره) که توسط شهید بهشتی به بنده ابلاغ شد به همراه ۷ نفر دیگر به اتاق بازرگانی رفتم. از آن ۸ نفر سه نفر در قید حیات هستند و مابقی فوت کردهاند. در اینجا جای دارد تا اسم این افراد را عنوان کنم. آقایان ترخانی، مصطفی عالی نسب، علی اکبر پور شهامی، ابوالفضل کرد احمدی و محمد علی نوید فوت کردهاند و سه نفر دیگر آقایان علی نقی خاموشی، علاء میر محمد صادقی و بنده همچنان با گذشت ۳۶ سال در اتاق بازرگانی فعالیت میکنیم.
■ بنده در حال حاضر مدیریت کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی، اتاق مشترک ایران و چین و اتاق مشترک ایران و روسیه را بر عهده دارم.
■ زندگی کوچکی دارم و سعی میکنم با هیچ بانکی ارتباط رانتی، وامی و گرفتاریهای دولتی نداشته باشم از اول هم برنامه زندگی خود را بر این پایه تنظیم کردهام. امروز هم به عنوان یک کاسب جز مشغول خدمت به نظام هستم.
■ در اتاق بازرگانی هم در ادامه خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از دولتها حمایت کرده و مشغول فعالیت هستم. البته، دولتهایی را مورد حمایت قرار میدهم که امام خامنهای هم از آنها حمایت میکند چون بنده تابع ولایت فقیه هستم.
■ در دولت قبلی که دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد بود در اتاق بازرگانی از دولت حمایت میکردیم چون آقا نیز از دولت حمایت میکرد، اما، در چهار سال دوم فعالیت دولت دهم بعضی نقاط افتراق میان ما و دولت به وجود آمد به نحوی که آرام آرام حالت انتقادی به خود گرفتیم، حتی، اواخر فعالیت دولت دیگر با یکدیگر هم صدا نبودیم.
■ در دولت یازدهم نیز سعی داریم که از دولت حمایت کنیم و در محسابات هم خود را حامیان دولت معرفی میکنیم. در حوزه سیاستهای اقتصادی دولت که در قالب بسته خروج غیر تورمی از رکود اعلام شده است نیز نظرات خود را اعلام کردهایم. به اعتقاد اتاق بازرگانی این بسته که بعد از یازده ماه گفت وگوهای بسیار ارائه شده کار ارزندهای است، اما، تحقق آن با سختی زیادی همراه است. بسته اقتصادی دولت ایردات کوچکی هم دارد به عنوان نمونه، در بخش کشاورزی سیاست دولت شفاف نیست در بخش صادرات هم آنگونه که صادرکنندگان توقع داشتند توجهی از سوی دولت صورت نگرفته است.
■ حفظ حقوق کارگران و اشتغال در بسته اقتصادی دولت زیاد ملموس نیست، دولت باید در این رابطه تدبیر مناسبتری را اتخاذ میکرد. به اعتقاد بنده اشتغال در کشور مهمترین مسأله است. زمانی که انقلاب کردیم جمعیت کشور حدود ۲۷ میلیون نفر بود، اما، در زمان مرحوم شهید رجایی جمعیت کشور به ۳۵ میلیون نفر رسیده بود در آن مقطع شهید رجایی اعلام میکرد که کابینه من ۳۶ میلیون نفری است.
■ امروز از آن تاریخ ۳۱ سال میگذرد جمعیت کشور ۷۸ میلیون نفر شده است که احتمالاً، در چند سال اخیر جمعیت از ۸۰ میلیون نفر عبور کرده و وارد ۱۰۰ میلیون نفر خواهد رسید. این امر نشان از آن دارد که از آن سال تاکنون، حدود ۴۰ میلیون نفر جمعیت زیر ۳۰ سال در کشور داریم این بزرگترین مشکل کشور در مسائل اقتصادی است. اگر از این ۴۰ میلیون نفر زیر ۳۰ سال، ۱۵ سالهها را کنار بگذاریم با جمعیت جوانی روبه رو هستیم که سالانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر وارد بیست سالگی میشوند. در این مقطع چهار موضوع ضرورت زندگی جوانان است نخست ازدواج بعد مسکن، لباس و بهداشت. همه این موضوعات میسر نمیشود مگر با اشتغال نیروی جوان. اگر نتوانیم شغلی را برای جوانان خود تهیه کنیم آنان به مسیرهای نامناسب هدایت میشوند. به اعتقاد بنده اشتغال باید سرلوحه تمام برنامههای اقتصادی دولت باشد.
■ دومین موضوع کلیدی اقتصاد کشور که باید در تصمیم گیریها مورد توجه قرار گیرد تحریمهای بین المللی است. فشارهای بانکی در تحریمهای بین المللی وجود دارد که نباید از تأثیرات منفی آن در مبادلات تجاری فعالان اقتصادی غافل شد. بالاخره، تحریم شلاق زهرآگین خود را بر پیکرده اقتصاد کشور وارد کرده است.
■ بانکهای غربی که کشور را تحریم کردهاند دائماً در تلاش هستند تا با ایجاد چالشهایی نگذارند برنامههای کشور در عرصه بین المللی محقق شود. این کار در صادارت نیز مطرح است، زیرا، هم اکنون، صادرکنندگان به سختی قادرند پولهای خود را وارد کشور کنند. در مجموع، اینان مشکلات کشور است که با عنایت پرودگار توانستهایم به خوبی مدیریت کنیم و در منطقه خود در حوزه سیاسی و اجتماعی سرآمد باشیم، حتی، در قسمت امنیتی هم با وجود آنکه ناامنترین منطقه را داریم در بالاترین نقطه امنیت قرار داریم. در این شرایط همه مسؤولیم و باید برای توفیقات بیشتر کشور اقدامات اساسی را انجام دهیم.
░▒▓ تسنیم: رئیس جمهور و وزای دولت یازدهم اعلام میکنند که دولت سختترین رکود را در سال ۹۱ و ۹۲ داشته است حال با توجه به اینکه حضرت عالی از قبل انقلاب اسلامی نیز در حوزه اقتصادی فعال بودید آیا رکودی سختتر از این دوره در کشور وجود نداشته است؟
■ عسگراولادی: نه؛ یک دوره کوتاه زمان دکتر امینی رکودی در کشور ایجاد شد، زیرا، بین دکتر امینی و اصلاحاتش با نظام پادشاهی اختلاف شده بود. این دوره کوتاه بود و بیش از ۷ تا ۸ ماه طول نکشید. رکود دیگری هم در زمان دکتر مصدق ایجاد شد؛ در آن مقطع پس از ملی شدن صنعت نفت دولت حالتی انزوایی با دنیا به خود گرفته بود. حل این رکود هم حدود ۲ سال طول کشید و پس از کودتای ۲۸ مرداد و آغاز روابط با دنیای غرب برطرف شد و به سختی سالهای ۹۱ و ۹۲ نبود.
■ اما سال ۱۳۲۱ و ۱۳۲۳ سالهای بسیار سختی برای کشور بود. در آن دوره آمارهایی مثل این روزها وجود نداشت و اقتصاد کشور تنظیم شده نبود به همین واسطه نمیتوان آماری را از اوضاع آن روزهای کشور اعلام کرد، اما، آرام آرام که جنگ دوم جهانی به سمت پایان پیش میرفت شرایط کشور نیز بهتر شد. البته، باید بگویم درآن دوره، حتی، تهیه نان هم برای مردم بسیار سخت بود و در برخی از مواقع به جای آرد در نانها خاک ارده میریختند. باز تأکید میکنم در آن مقطع کشور در شرایط بسیار سختی قرار داشت، اما، آماری از آن دوره وجود ندارد.
░▒▓ تسنیم: رکود سالهای ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۳ کشور با تورم هم همراه بود؟
■ عسگراولادی: بله با تورم شروع شد. به عنوان نمونه، نرخ دلار در زمان رضا شاه ۳ تومان و دو زار بود، اما، یک مرتبه به ۷ تا ۸ تومان رسید. تورم هم در پی آن افزایش پیدا کرد. (نرخ تورم بر اساس آمار رسمی بانک مرکزی در سال ۱۳۲۱ به ۹۶. ۲ درصد رسیده بود) مثلاً، نان در سال ۱۳۱۹ حدود ۵ شاهی بود که به ۳ ریال رسید. زندگی مردم در آن سالها بسیار سخت بود آب آلوده و سرشار از بیماری بودند.
■ بعد از آن دیگر سالهای رکود سختی در کشور ایجاد نشد، حتی، در انقلاب اسلامی هم مردم به گونهای تغییر فکر داده بودند که همه به هم کمک میکردند. در سالهای ۵۷ تا ۵۹ سختیها کشیدیم، اما، شبیه به این روزهای کشور نبود، زیرا، مردم اعتقاد داشتند ما مشکلاتی پس از انقلاب داریم و باید از آن عبور کنیم.
■ به اعتقاد بنده رکود دو سال اخیر دولت بیشتر ناشی از ندانم کاری در برنامههای اقتصادی ۱۰ سال گذشته است. ما عوارضی را پرداختهایم که میتوانستیم نپردازیم. رکود فعلی کشور که به نوعی کم نظیر است فقط با یک راه امکان برگشت خواهد داشت. در رکود کسادی مطلق یا مزمن به وجود میآید و مردم قدرت خرید خود را از دست داده و درامدهای کاذب نیز در جامعه ایجاد میشود. هم اکنون، هیچ حقوق بگیری قدرت خرید مسکن ندارد باید پرسید چرا! این یک اشکال اقتصادی ساختاری بزرگ است.
■ حال دولت یازدهم قول داده است که تا حدودی این رکود را برطرف کند. به اعتقاد بنده با سرمایهگذاری میتوان رکود را شکست داد. مقام معظم رهبری تأکیدات زیادی بر تحقق اقتصاد مقاومتی دارند که برای اجرایی شدن این هدف باید نیازهای خود را در داخل کشور تأمین کرده و درصد وابستگی خود را به بیگانه کاهش دهیم. در حال حاضر نفت کشور در تحریم قرار دارد پس، نباید به فکر اسراف منابع برای واردات باشیم و باید با سرمایهگذاری داخلی خودکفایی کشور را ایجاد نماییم.
■ سرمایههای سرگردان در بانکها و صرافیها و غیر... باید به سمت سرمایهگذاری داخلی پیش رود تا بتوانیم از شرایط رکود خارج شویم.
░▒▓ تسنیم: دولت معتقد است که در اواخرسال ۹۲ و اوایل سال ۹۳ رونق در اقتصاد کشور دیده میشود و از رکود کاسته شده است، اما، زمانی که با صنعتگران، مردم و فعالان بازار صحبت میکنیم عمدتاً معتقدند سال ۹۳ شرایط بسیار سختتر شده و خبری از رونق نیست؟
■ عسگراولادی: ۶ ماه اول امسال شرایط برای فعالان اقتصادی بسیار سخت بود و دولت نتوانست به موفقیتهایی دست پیدا کند، اما، دور نما برای ۶ ماهه دوم بهتر است. به اعتقاد بنده در حال حاضر تورم حدود ۲۷ تا ۲۸ درصد است، اما، دولت نرخ تورم را ۲۵ درصد اعلام میکند. اگر حرف دولت را قبول کنیم و بگوییم نرخ تورم ۲۵ درصد است بنا برسیاست گذاریها قرار است این نرخ به ۲۰ درصد برسد. من چنین تصوری ندارم به نحوی که، حتی، اگر تا پایان سال به نرخ ۲۵ هم برسیم به توفیقات خوبی دست پیدا کردهایم.
■ این امر در حالی است که تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی کشور هنوز منفی ۲ است. اگر رشد اقتصادی به صفر برسد کشور در مهار تورم در سال جاری موفق خواهد بود.
░▒▓ تسنیم: گفته میشود دولت در یک سال گذشته تمرکز خود را بیشتر بر کاهش نرخ تورم گذاشته است در حالی که بنا به اعتقاد فعالان اقتصادی دولت برای خروج از رکود باید سریعتر اقدامات خود را آغاز میکرد؟
■ عسگراولادی: اگر میخواست تورم را با تداوم رکود کاهش دهد خطرات بیشتری ایجاد میشد. تورم را نمیتوان با تداوم رکود کاهش داد. رکود اگر ادامه پیدا کند و بخواهیم تورم را هم مهار کنیم ورشکستگی را به دنبال خواهد داشت که خطر آن خیلی بیشتر است. رکود و تورم در مسائل اقتصادی بسیار حساس هستند به نحوی که خرج از رکود با شکستن تورم امکانپذیر نخواهد بود. باید سه موضوع رکود، تورم و رشد اقتصادی با یکدیگر مدنظر مسؤلین برای اتخاذ تصمیمات قرار گیرد.
■ یکی راهکارها برای مدیریت رکود و تورم در اقتصاد کشور واگذاری شرکتهای دولتی به بخش غیر دولتی است. هم اکنون، ۸۲ درصد اقتصاد کشور در اختیار بخش دولتی قرار دارد که این امر خوشاید نبوده و باید شکسته شود. البته، همه یازده دولت قول داده بودند که حضور بخش خصوصی و دولت را در اقتصاد به تعادل برسانند، اما، هنوز چنین چیزی اجرایی نشده و دولت عمده تصدیهای اقتصاد کشور را بر عهده دارد. حتی، هاشمی رفسنجانی در یک دورهای گفت باید سهم بخش دولت و بخش خصوصی در اقتصاد به صورت مساوی ۵۰ درصد شود، اما، هیچ وقت این موضع اجرایی نشد.
■ حال این دولت قول داده است ظرف ۴ سال آینده سهم دخالت دولت را در اقتصاد از ۸۰ به ۶۰ درصد کاهش خواهد داد امیدواریم که بتواند آن را اجرایی کند.
■ اگر دولت نتواند سهم خود را در اقتصاد کاهش دهد به اهداف خود نخواهد رسید. به اعتقاد بنده اقتصاد دولتی هیچ وقت سود آور نخواهد بود، زیرا، بخش دولتی زیاد مقید به زمان و انجام کارها در زمان مقرر نیست، اما، بخش خصوصی زمان زیادی را برای فعالیتهای خود صرف میکند بنده خود در زمانی که بیشتر در حوزه صادرات فعال بودم شبانه روز به بررسی و مطالعه میپرداختم.
■ در این گفتوگو گفتن یک خاطره از ماهاتیر محمد نخست وزیر مالزی بیارتباط به بحث نیست. در یکی از سفرهای ماهاتیرمحمد به اتاق بازرگانی که بنده میزبانش بودم؛ اعلام کرد که ما با شما یک اختلاف اساسی داریم. من با مردم خود شریک هستیم هیچ شرکت دولتی در مالزی وجود ندارد و همه در اختیار مردم قرار دارد و ۴۰ درصد مالیاتها را هم برای گذراندن زندگی دولت از بخشهای مختلف دریافت میکنیم، اما، شما تمام شرکتها را دولتی کردهاید و نمیتوانید از آنها مالیات دریافت کنید، حتی، به آنها منابع هم تزریق میکنید، اما، در نهایت آنان زیان میدهند. باید این موضوع را بررسی کرده و دلایل را پیدا کنید.
░▒▓ تسنیم: با توجه به اینکه حضرت عالی فعالیت گستردهای در حوزه خشکبار دارید آیا صادارت غیر نفتی کشور در ۶ ماه نخست امسال مطلوب بوده است یا خیر؟
■ عسگراولادی: امسال وضعیت صادارت غیر نفتی خوب بود، زیرا، دولت یازدهم در سال گذشته به عنوان دولت تدبیر و امید فعالیت خود را آغاز کرد که همین امر دل بسیاری از افراد را امیدار به آینده نمود. البته، چند مورد از تدبیرهای دولت یازدهم اجرایی شد و رئیس جمهور در ملاقاتهای متعدد خود از کشورهای مختلف و حضور در سازمانهای بین المللی و مذاکرات ۵+۱ بسیاری از امیدها در دل فعالان اقتصادی ایجاد کرد.
■ درچند سال اخیر سفارت ایران در برخی از کشورها برای صادرکنندگان بسته بود، اما، هم اکنون، سفرا صادرکنندگان را در سفارت با کمال میل قبول میکنند.
■ آمارها نشان از آن دارد که صادرات کشور در زمان انقلاب اسلامی در مرز ۳۰۰ میلیون دلار بود که در سال ۵۸ به ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است. این امر در سال ۹۲ به ۴۳ میلیارد دلار رسید که امیدواریم امسال براساس برنامه ریزیها به ۵۰ میلیارد دلار صادارت دست پیدا کنیم.
░▒▓ تسنیم: آیا پیش بینی ۵۰ میلیارد دلار صادرات آن هم تا پایان سال امکانپذیر است؟
■ عسگراولادی: بله. ۴۸ میلیارد دلار صادرات که قطعی شده است اگر یک ذره دریچه تحریمهای بانکی هم کم بشود، حتی، از مرز ۵۰ میلیارد دلار هم صادارت کشور را عبور خواهیم داد.
░▒▓ تسنیم: به نظر نمیرسد دولت در بحث تجارت سیاستها را بیشتر واردات محور قرار داده تا صادارت؟
■ عسگراولادی: نه. دولت دلش نمیخواهد که واردات محور باشد، اما، یک گرفتاریهای کوچک بین المللی هم وجود دارد. به عنوان نمونه، زمانی که میخواهیم نفت خود را بفروش برسانیم طرف تجاری که خواستار خرید نفت کشور است میگوید در ازای پول نفت من به شما کالا میدهم. این همان شرایطی است که کشور چارهای جز واردات برخی از کالاها را نداشته باشد.
■ اما در واردات کالاها باید به جای دریافت کالاهای مصرفی تمرکز خود را بر واردات ماشین آلات و مواد اولیه انجام دهیم تا در راستای آن کارنجات کشور به فعالیت خود ادامه دهند اینجاست که دولت باید به جای واردات کالاهای مصرفی واردات مواد اولیه و ماشین آلات را در صدر فعالیتهای خود قرار دهد.
░▒▓ تسنیم: مسؤولان در حوزه واردات اقدام به حذف طرح شبنم و ایران کد نمودهاند و، حتی، تأکید بر تسهیل ثبت سفارش هم دارند یا برخی از کالاهای ممنوعه همانند خودرو را آزاد کردهاند با این تفاسیر باز هم معتقدید که سیاستهای وزارت صنعت، معدن و تجارت واردات محور نیست؟
■ عسگراولادی: طرح شبنم از اول طرح خوبی بود، اما، درگیر مسائل رانتی شد به نحوی که بعداً برگههای این طرح در سطح بازار با قیمتهای ارزان بفروش میرسید و متقاضیان به راحتی میتوانستند با نود هزار تومان این برچسبها را خریداری کنند. در مجموع، با انحراف این طرح بهتر بود که اصلاًاجرا نشود.
░▒▓ تسنیم: در مورد ایران کد چه مسایلی مطرح بود؟
■ عسگر اولادی: یک اصل کلی در اقتصاد دنیا وجود دارد که اگر ما به آن سمت نرویم به نتایج مطلوب دست نخواهیم یافت. براساس این اصل حاکمیت دولت قابل احترام است، اما، قیومیت دولت وحشتناک است و باید از بروز آن جلوگیری کرد. به صورت کلی ما با قیومیت و عاملیت دولت مخالفیم، اما، حاکمیت آن را قبول داریم. اگر بخواهیم به سمت اقتصاد ازاد برویم باید این موضوعات را مد نظر قرار دهیم چراکه اقتصاد آزاد یعنی، همان حرف اولیهای که گفتم کاهش تصدی دولت در بخش اقتصادی.
■ اگر دولت قرار باشد سهم ۸۰ درصدی خود را در اقتصاد به ۹۰ درصد برساند طرح شبنم و ایران کد طرحهای درستی هستند، اما، اگر میخواهیم تصدی دولت را کاهش دهیم باید این طرحها حذف شوند. به اعتقاد بنده انحصار و قیومیت دولتی باید شکسته شود. امام (ره) هم بر این موضوع تأکید داشتند و مدام میگفتند که دولت باید کاری را که مردم میتوانند انجام دهند را به آنها واگذار کند.
░▒▓ تسنیم: در چند سال گذشته اقتصاد از دست مردم و بازار به سمت دولت و سیاستمداران رفت و از آن طرف مردم هم سیاستمدار شدند به اعتقاد شما چرا این اتفاق افتاده و چرا دولت به سمت فعالیتهای اقتصادی پیش رفته است؟
■ عسگراولادی: زمانی که مردم دیدند برای اداره زندگی خود باید با فلان مدیر بانک پیوند داشته باشند وگرنه قادر به دریافت وام نخواهند بود خود را مقید کردند که بانک و سیاست را بشناسند. به اعتقاد بنده مردم متمایل به مسائل سیاسی نبودند، اما، دولت آنها را مجبور کرد تا به این سمت حرکت کنند. در شرایط فعلی تمام سرنخها در اختیار دولت قرار دارد و مردم مجبورند برای انجام کارهای خود به مسائل سیاسی خود را گره بزنند.
■ این روزها در کسب و کار زمانی موفق هستی که بتوانی دولت را در قسمتی که احتیاج داری بخری وگرنه نمیتوان کارها را به جلو برد. اقتصاد ۸۰ درصدی باید شکسته شود مردم باید در اقتصاد حضور داشته باشند تا رانتها کم شود. این همه برجی که در شهر وجود دارد متأسفانه برای عوامل دولتی است.
■ من معتقدم، حتی، بیمههای اجتماعی که یک نهاد خوب و لازم است حق تجارت، ساختمان داری و کارخانه داری ندارد. پول برای کارگر است و باید درحساب بانک گذاشته و بهره دریافت کشود.
░▒▓ تسنیم: یعنی، به اعتقاد شما شرکتهای تابعه سازمان تأمین اجتماعی نباید وجود داشته باشند؟
■ عسگراولادی: بله. همه باید تعطیل شوند. بیمههای اجتماعی باید بیمههای اجتماعی باشند حق بنگاه داری و زمین داری ندارد. البته، باید سرمایه و قدرت مالی کافی را داشته باشد تا بتوانند آنها را در بانک مرکزی برای دریافت بهرههای مناسب سپرده گذاری کنند، تا در نهایت به فعالیت خود و خدمت به کارگران بپردازند. در حال حاضر بیمههای اجتماعی بیشتر به فکر کارخانه داری هستند تا کارگر. برای بانکها هم این موضوع مطرح است و آنان نباید به بنگاه داری مشغول باشند. هیچ بانکی حق ندارد غیر بانک داری کار دیگری انجام دهد.
░▒▓ تسنیم: صرافیها چی؟
■ عسگراولادی: صرافیها هم باید در مسیری که بانک مرکزی برای آنان تعریف کرده فعالیت کنند البته، اگر ارز تک نرخی شود دیگر احتیاجی به صرافیها نیست.
░▒▓ تسنیم: در برخی از موارد صرافیها میآیند پول را یک ماه زودتر از بازرگانان میگیرند و در حساب خود سپرده گذاری میکنند و یک ماه..
■ عسگراولادی: این کار غلط است صرافی بنگاه سود جویی نیست صرافی باید ارزی که از بانک مرکزی دریافت میکند را به متقاضیان ارائه دهد. ما میگویم دولت به بانکها بگو بانکداری کنند، اما، بنگاه داری نکنند، اما، هیچ کس به این حرفا توجه نمیکند. بانکها و صرافیها باید به ماهیت خود بپردازند و از وظایف خود دور نشوند.
░▒▓ تسنیم: هم اکنون، چند درصد از صادارت کشور به صورت سنتی انجام میشود؟
■ عسگراولادی: ۴۰ درصد صادارت کشور به صورت سنتی انجام میشود.
░▒▓ تسنیم: یکی از دغدغههای بازاریان این موضوع است که چرا دولت در بخش بازار یابی بیشتر مسؤولیت را متوجه افراد کرده و خود اقدام چشمگیری را برای تسریع در فعالیتهای صادارتی انجام نمیدهد شما دلیل این امر را چه مواردی میدانید؟
■ عسگراولادی: بازار یابی یک اشکال کوچک آن هم در بودجه دولت دارد. دولت باید بستر لازم را برای حضور بیشتر فعالان تجاری کشور در عرصه بین المللی ایجاد کند در این میان سفارتخانههای ایران در نقاط مختلف دنیا میتوانند یک بازوی توانمند باشند. اجرای این امر نیازمند هزینه اندکی است، اما، تبلیغات در روزنامههای خارجی هزینه زیادی را میطلبد که دولت قادر به پرداخت این مبالغ نیست. البته، در این مسیر اتحادیه و اتاقهای بازرگانی نیز وظایفی دارند به نحوی که اتاقها میتوانند به کمک دولت آمده و بستر ارتباط میان خریدار و فروشنده را فراهم آورند.
░▒▓ تسنیم: چند سفارتخانه و رایزن اقتصادی کشور کا در دنیا این کارها را انجام میدهند؟
■ عسگراولادی: این موضوع تازه آغاز شده است و دولت قبلی چنین مواردی را برای بازاریابی محصولات ایرانی در سطح بین المللی به کار نمیگرفت. البته، در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی و رفسنجانی هم شرایط برای فعالیتهای بازرگانی تا حدودی بهتر بود، اما، در دوره احمدی نژاد شرایط برای فعالان اقتصادی بسیار سخت شد. البته، مشکل دیگر انتخاب رایزنهای بازرگانی توسط امور خارجه بود که همین امر باعث میشد تا افراد فاقد تخصص برای این مسؤولیت انتخاب شوند خوشبختانه با تصمیمات مناسب قرار است از این به بعد رایزنهای بازرگانی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت انتخاب شوند که این موضوع در تسهیل مبادلات تجاری کشور با طرف خارجی بسیار مؤثر است. عدم آشنایی رایزنهای بازرگانی به زبان نیز یکی دیگر از مشکلات فعالان اقتصادی است که به اعتقاد بنده این موضوع نیز لااقل به صورت مقدماتی برطرف شود.
░▒▓ تسنیم: یک ماه پیش شما در اتاق بازرگانی تهران به سفرهای تجاری اتاق اعتراض کردید در همین زمینه این پرسش مطرح است که چرا در سفرهای اتاق امکان حضور جوانانی که تازه به حوزه صادارت وارد شدهاند وجود ندارد اشکال کار کجاست؟
■ عسگراولادی: من هم به همین موضوع اعتراض داشتم که چرا اتاق در سفرهای تجاری خود گزینشی عمل میکند. به اعتقاد من در سفرهای تجاری باید نمایندگان تشکلها حضور داشته باشند تا بتوانند شناخت درستی از بازار و خریداران خود پیدا کنند. حتی، به دولت هم اعتراض دارم که چرا در سفرهای وزراء یا رئیس جمهور نماینده چندین بخش اقتصادی را نمیبرند چرا ۲۰۰ نفر را با خود همراه میکنند که عمده آنها دولتی هستند.
■ در اقتصاد تجاری بسیار مهم است که تجار و فعالان اقتصادی همراه شخصیتهای مطرح کشور به رایزنی بپرداند مخصوصاً اگر در قالب هیأت دولت بایدطرف تجاری حساب ویژهای به تجار ایرانی خواهد داشت.
░▒▓ تسنیم: اهمیت اتاقهای مشترک در چیست؟ و اتاقهای مشترکی همانند ایران و چین یا ایران و روسیه چه فعالیتهایی را برای بازرگانان خرد انجام میدهند؟
■ عسگراولادی: بازرگان خرد اگر در اتاقهای مشترک عضو شود از امتیاز هیأتها برخوردار خواهد شد، اما، در مجموع، اتاقهای مشترک بازوی مشورتی کشور محسوب میشوند و ارتباط با سفارت خانههای و گروههای اقتصادی دوطرف تجاری را مهیا میکنند.
■ تهیه هتل برای گروههای اقتصادی یا آشنا نمودن طرفهای تجاری با تعرفه و شرایط صادرات و واردات دو کشور از دیگر وظایف اتاقهای مشترک به شمار میآید.
░▒▓ تسنیم: بحث اتاق مشترک ایران و چین شد این موضوع فاینانس چین واقعاً چیست؟ در حال حاضر ۸۰ طرح ملی به خاطر همین موضوع متوقف شده است شما به عنوان رئیس اتاق مشترک ایران و چین دلایل این مشکل را چه عواملی میدانید؟
■ عسگراولادی: فاینانس چین متوقف نشده است. حتی، در سفر اخیر آقای لاریجانی ریاست مجلس شورای اسلامی به چین نیز این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است و طرف چینی قبول کرده است که از محل پول ایران در چین که حدود ۱۸ میلیارد است تا دو برابر یعنی، ۳۶ میلیادر دلار فاینانس بدهد. برای این فایناس باید طبق قانون ۲۰ درصد در کشور تأمین ریالی صورت گیرد. حال فعالان اقتصادی چنین ریالی ندارند و بانک مرکزی نیز این منابع را تأمین نمیکند.
░▒▓ تسنیم: چرا؟
■ عسگراولادی: چرایی این موضوع را باید از بانک مرکزی بپرسید.
░▒▓ تسنیم: یک بحثهایی شنیده شده مبنی بر اینکه کسانی در دولت فعلی قصد دارند یک سری از کشورهای اروپایی را جایگزین چین کنند؟
■ عسگراولادی: این موضع سیاسی است و من کلاس سیاسی بلد نیستم، اما، در کلاس اقتصادی بله؛ زمانی که کشور بخواهد در دراز مدت با طرف چینی فعالیت کند این موضوع طبیعتاً عصبانیت کشورهای اروپایی را به دنبال خواهد داشت.
░▒▓ تسنیم: در بحث روسیه هم این موضوعات مطرح است و، حتی، براساس شنیدهها جدیداً از سوی برخی دستگاههای دولتی هم اخلالهایی برای روابط تجاری ایران و روسیه در حال شکلگیری است؟
■ عسگر اولادی: بله ما یک قرارداد دراز مدت بیست سالهای با روسیه صحبت کردهایم با رقم سنگین ۳۰ میلیارددلاری. این موضوع جلو رفت، اما، هنوز اجرایی نشده است به اعتقاد بنده مشکلات این قرارداد بیشتر بانکی است، اما، مشکلات ژئوپولوتیک هم بیتأثیر نیست. در مجموع، با روسیه از نظر اردوگاه غرب به صورت محدود فعالیت میکنیم، زیرا، کشورهای اروپایی نمیگذارند فعالیت تجاری کشور با روسیه وسعت پیدا کند. بگذارید همان حرف قبلی خود را تأکید کنم اگر فعالیت اقتصادی خود را با روسیه و چین وسعت دهیم باید بداخلاقیهای غرب را به گونهای جبران کنیم.
░▒▓ تسنیم: به هر حال، تجریه ثابت کرده که روسیه و چین در بلند مدت قابل اعتمادتر از کشورهای اروپایی هستند.
■ عسگراولادی: نه نمیتوانیم بگویم قابل اعتمادتر هستند در بلند مدت باید با نگاه حفظ منافع خود مراودات بین المللی خود را با کشورهای مختلف انجام دهیم. حتی، حاضریم براساس حفظ منافع کشور با غرب نیز روابط داشته باشیم.
░▒▓ تسنیم: یعنی، به اعتقاد شما جایگزین کردن صلاح نیست؟
■ عسگراولادی: نه جایگزین نمیکنیم ما با همه دنیا به جزء اسرائیل آزادانه فعالیت تجاری داریم، حتی، با امریکا هم در حال فعالیت هستیم به نحوی که حجم مبادلات تجاری امریکا با کشور ما در سال جاری حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار بوده است. در حال حاضر با ۲۰۰ میلیارد دلار با سراسر دنیا رابطه تنظیم شده داریم در این شرایط کشورهای غربی باید از بیتأثیر بودن اعمال تحریمها بر ضد کشور درس گرفته از بداخلاقیهای خود دست بردارند.
░▒▓ تسنیم: اخیراً روسیه هم مورد تحریم غرب قرار گرفته است و در پاسخ به آن تحریمها اعلام کرده که محصولات غذایی و کشاورزی را از اروپا خریداری نمیکنم، اما، گویا ایران در لیست روسیه برای خرید این محصولات نیست؟
■ عسگراولادی: اتفاقا روسیه به سمت ما آمده است، ایران، ترکیه، مصر، پاکستان و هندوستان در رأس لیست روسیه قرار دارند. منتها ترکها در بازار روسیه از ایران جلوتر هستند و دفاترهایی را تأسیس کردهاند، اما، دولت ما به خاطر اقتدار مالی اقدام به تأسیس دفاتر در روسیه نکرده است.
░▒▓ تسنیم: اتاق بازرگانی ایران و امریکا چرا هنوز تأسیس نشده است؟
■ عسگراولادی: نمیدانم این موضوع را از آقای نهاوندیان بپرسید. من خیلی سعی کردم که، اما، نشد.
░▒▓ تسنیم: شما در یک جایی از آقای نهاوندیان گله کردهاید که دیوار محکمی به دور خود کشیده است؟
■ عسگراولادی: بله گله کردم آقای نهاوندیان رئیس التجار ما بود، اما، بعد از پذیرش مسؤولیت در ریاست جمهوری یک دیوار بزرگ به دور خود کشیده که نمیتوانیم او را ببینیم.
░▒▓ تسنیم: قرار بود آقای نهاوندیان در دولت حامی بخش خصوصی باشد؟
■ عسگراولادی: بظاهر میگوید من حامی بخش خصوصی هستم، اما، وقتی ما نمیتوانیم او را ببینیم چیزی هم مشاهده نمیکنیم.
░▒▓ تسنیم: نقش آقای نهاوندیان را در تصمیمات اقتصادی دولت تا چه میزان پررنگ میدانید؟
■ عسگراولادی: نقش خوبی دارد.
░▒▓ تسنیم: حضور نهاوندیان در دولت برای بخش خصوصی تأثیرگذار هم هست؟
■ عسگراولادی: بله تأثیر گذار هم هست البته، معاون اول رئیس جمهور آقای جهانگیری هم خیلی تلاش دارد که شورای عالی صادرات تصمیمات مناسبی را برای این بخش اتخاذ کنند که بنده قدردان او هستم.
░▒▓ تسنیم: قرار بود بانک ایرانی در چین تأسیس شود چی شد؟
■ عسگراولادی: سیاسی شد! من مبتکر این موضوع بودم، اما، موفق نشدم، حتی، با چند سرمایهگذار ایرانی هم در این رابطه صحبت کردم، اما، در نهایت موفق نشدم بانک مرکزی را راضی به این کار کنم.
■ از اینکه وقتی را در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار دادید متشکرم.
مأخذ:تسنیم
هو العلیم