برداشت از شهیر شهیدثالث؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
■ کارل فن کلاوسویتس، افسر و نظریه پرداز آلمانی که یک پا در قرن ۱۸ و پایی دیگر در قرن نوزدهم داشته است، میگوید «جنگ چیزی نیست مگر ادامهی سیاست منتها با ابزاری دیگر». به عبارت دیگر، هدف از جنگ نهایتاً پیروزی راهبردی سیاسی است به نحوی که طرف غالب بتواند خواستههای دراز مدتش را به طرف مغلوب دیکته کند.
■ از این منظر، هدف استراتژیک و راهبردی اسراییل در این جنگ از میان بردن چند تونل و تخریب ساختمانها و کشتن عدهای فلسطینی اعم از نظامی و غیرنظامی و ضربه زدن به توان نظامی حماس نبوده است. دلیل آن نیز آشکار است. توان نظامی، که بخش عمده آن را توان موشکی حماس تشکیل میدهد، قابل بازسازی است، چرا که، حماس دانش آن را در اختیار دارد و دانش نیز قابل بمباران نیست.
■ به عبارت دیگر، هدف راهبردی اسراییل در بهترین حالت از میان بردن حماس به عنوان نیرویی خطرآفرین برای اسراییل و در بدترین حالت، بیاعتبار کردن این گروه نزد فلسطینیهای ساکن غزه بوده است. چنین به نظر میرسد که اسراییل در پی این حمله به هیچ یک از این دو هدف نائل نخواهد شد.
■ اصولاً درگیریهای شدید اسراییل با فلسطینیها، چنان که شواهد تاریخی نشان میدهد، منجر به تقویت نیروهای رادیکال شده است. هم چنان که در جریان انتفاضه اول، در سالهای واپسین دهه هشتاد، حماس از دل درگیریهای طولانی و خونین انتفاضه سر بر آورد. حتی، کم نیستند ناظرانی که معتقدند در صورت از هم پاشیدن حماس نیرویی رادیکالتر خلأ مزبور را پر خواهد کرد.
■ اما شکست عمده راهبردی اسراییل در آنجا خواهد بود که دیگر زندگی در تلآویو مانند پایتختهای اروپایی نخواهد بود. تا کنون نگرش ساکنین اسراییل این بود که زندگی آرام و بدون دغدغه در اسراییل در جریان است، حتی، اگر دولت آن کشور در جنگی خونین با دشمنانش درگیر باشد.
■ این برداشت، با به صدا درآمدن متوالی آژیرها طی روز و شب در تلآویو و حیفا و دیگر شهرهای اصلی اسراییل، دچار تزلزل جدی شده است. به بیان دیگر، این ذهنیت عمومی که از جنگ شش روزه ژوئن ۱۹۶۷ در اسراییل شکل گرفته بود که جنگهای اسراییل حداکثر در مرزها در جریان است و تأثیری بر زندگی روزمره مردم ندارد اینک، در عمل، دستخوش تردید شده است.
■ نخستین تأثیر شکلگیری چنین برداشتی میتواند به شکل افزایش مهاجرت از داخل اسراییل به خارج، کاهش مهاجرت یهودیان از خارج به اسراییل، فرار مغزها و مهمتر از همه فرار سرمایه باشد.
■ هم چنین پی آمدهای سیاسی شکست راهبردی اسراییل میتواند به صورت افزایش تنشهای سیاسی در داخل کشور و از دست رفتن وحدت نسبی باشد که سالهاست اسراییل را در برابر دشمنانش به صورت نظامی مقتدر در آورده است.
■ در این ماجرا، اگر اصرار حماس برای برداشته شدن حصر غزه به عنوان یکی از شروط آتش بس تحقق پیدا کند حلقه پیروزی این گروه و عقب نشینی اسراییل تکمیل شده است. در آن صورت منطقی است که گفته شود حماس، نه تنها در جریان این جنگ از میان نرفت، بلکه به موفقیتهای راهبردی چشمگیری دست یافت.
■
مآخذ:...
هو العلیم