دکتر 
حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
░▒▓ قضیه
■ پدیده ”شهید علی خلیلی/۱۹ ساله“، از آن بابت یک ”پدیده“ بود که از آغاز ماجرای مضروب شدن ایشان در تیرماه ۱۳۹۰، تا روز یکشنبه، سوم فروردین‌ماه ۱۳۹۳ که به شهادت رسید، آیینه‌ای شد که بسیاری از مسائل این جامعه را منعکس کرد. از دخترانی که از آزادی خود برای ول‌گردی شبانه استفاده می‌کنند، از پسرانی که از آزادی خود برای دختربازی استفاده می‌کنند، از مدیران نوزده...، نوزده...، نوزده... بیمارستانی که از آزادی خود برای نپذیرفتن بیماران رو به مرگ استفاده می‌کنند، و از...
■ این پدیده، حالا حالاها جای تحلیل دارد...
■ شهید علی خلیلی، طلبه جوان ۱۹ ساله‌ای که برای دفاع از دو دختر، به کمک رفته و مضروب شده بود، همان جوانی است که ۱۹ بیمارستان درمان او را قبول نکردند و بعد از سکته مغزی و در کما رفتن، خداوند به او جانی دوباره داد تا ۲ سال دیگر چشم در چشم مردم شهر راه برود تا شاید کسی خجالت بکشد! اما... ضاربان یا الآن دیگر باید گفت قاتلانش آزادند و او بعد از ۲ سال نمایش مظلومیت و محجوریت امر به معروف و نهی از منکر، به فیض شهادت نایل شد.
░▒▓ ریشه‌یابی قضیه...
■ انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷/۱۹۷۹، بویژه از آن جهت یک رویداد فوق‌العاده مهم در تاریخ ایران محسوب می‌شود، که روحانیت در جریان آن، از یک حصر عبور کرد، و وارد یک مرحله تازه تکاملی شد. روحانیت، تنها بر به ثمر رساندن انقلاب بسنده نکرد، بلکه سعی نمود تا میراث انقلاب را هم هدایت کند و جامعه را به سمت استقرار نهادهای مد نظر دین اسلام راه ببرد، شاید، رفته رفته، الگویی از جامعه اسلامی صورت ببندد.
■ زنجیره مسائلی که به شکل‌گیری پدیده ”شهید علی خلیلی/۱۹ ساله“ منجر شد، نشان می‌دهد که شکل‌گیری نهاد «امر به معروف و نهی از منکر» بی‌فرجام مانده است، و این نهاد، به عنوان یک «نهاد»، یعنی رویه‌ای تاریخ‌مند ورای خواست فردیت‌های خاص، هنوز در انقلاب اسلامی تحقق نیافته است. این را می‌شود در آخرین جمله‌ای که پدیده ”شهید علی خلیلی/۱۹ ساله“ برای رسانه‌ها گفت، فهمید: «هیچ‌کس پشت آدم نیست، فقط خدا هست که پشت شما می‌ایستد. من در آن لحظه هم که با آن‌ها درگیر شدم، به هیچ‌کس امید نداشتم، فقط به عشق لبخند حضرت آقا جلو رفتم». این جمله را گفت و دیگر تا شهادت، با هیچ میکروفونی سخن نگفت، شاید به این خاطر که این جمله، معجزه‌گون، به عنوان آخرین جمله او به یک آموزه ماندگار جامعه‌شناسی انقلاب اسلامی تبدیل شود. این که نهاد «امر به معروف و نهی از منکر»، به عنوان یک «نهاد»، هنوز در انقلاب اسلامی تحقق نیافته است.
■ تصور این بود که مجموعه‌ای از نهادهای مدرن، از آموزش و پرورش و صدا و سیمای جمهوری اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و... تبلورهای نهادی آموزه امر به معروف و نهی از منکر هستند، ولی پدیده ”شهید علی خلیلی/۱۹ ساله“ نشان داد که نهاد «امر به معروف و نهی از منکر» امری علی حده است که باید بر مبنای دستور صریح متن مقدس، وَلْتَکن مِّنکمْ أُمَّةٌ یدْعُونَ إِلَى الْخَیرِ وَیأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَینْهَوْنَ عَنِ الْمُنکرِ وَ أُوْلَـئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ (آل‌عمران/ ۱۰۴)، «جداگانه»...، «جداگانه»...، «جداگانه»... تأسیس شود.
░▒▓ از یک دید وسیع‌تر...
■ از یک دید وسیع‌تر، تاریخ نهضت‌های اسلامی صد و پنجاه سالۀ اخیر در ایران، یک نقیصه را در رهبری روحانیت نشان می‌دهد و آن این که روحانیت، نهضت‌هایی را که رهبری کرده تا مرحله پیروزی ادامه داده، و از آن پس، ادامه نداده و پی کار خود رفته و نتیجه زحمات او را دیگران برده‌اند. مشروطیت ایران را روحانیت به ثمر رسانید، اما آن را ادامه نداد و بهره‌برداری نکرد، و لذا، طولی نکشید که یک دیکتاتوری خشن روی کار آمد و از مشروطیت جز نام باقی نماند. بلکه تدریجاً در مردم سوء ظن پدید آمد که اساساً رژیم مشروطه بهتر بوده است و مشروطیت گناه است. اگر روحانیت، در شکل‌دهی به نهاد امر به معروف و نهی از منکر عقب بنشیند، آن گاه شاید...
■ در این دید وسیع‌تر، انقلاب اسلامی بدون نهاد ویژه امر به معروف و نهی از منکر، به تجربه و عبرت تلخ دیگری تبدیل خواهد شد. بسیاری از ضعف‌های مشهود در پروژه انقلاب اسلامی، محصول نبود چنین نهادی است. مهم‌ترین معضل امروز کشور ما، یعنی مفاسد اقتصادی و سیاسی که از مفاسد فرهنگی و مدنی بسی مهم‌تر است، حاصل نبود ساز و کار نهادی امر به معروف و نهی از منکر مردم به دولت‌مردان، و مردم به مردم است. بی‌گمان، آن‌چه امروز ما را در برخورد با موضوعی مانند تحریم‌ها، تا این حد ناتوان کرده است، مفاسد اقتصادی و سیاسی است.
■ از یک دید وسیع‌تر، این فکر تازه که نهاد امر به معروف و نهی از منکر، به مجموع ساز و برگ نهادی فعلی انقلاب اسلامی افزوده شود، پر کننده بسیاری از خلأهای پروژه انقلاب اسلامی است. نهاد امر به معروف و نهی از منکر، باید در همه ابعاد (۱) اقتصادی و (۲) سیاسی و (۳) فرهنگی و (۴) مدنی، و در تمام سطوح (۱) مردم به مردم، (۲) مردم به دولت‌مردان، و (۳) دولت‌مردان به مردم راه‌اندازی شود.
■ از یک دید وسیع‌تر، این فکر تازه، نه تنها ضامن تداوم رهبری دینی بر جنبش مردمی بلکه همچنین ناظر بر اشراف علما بر دستاوردهای این جنبش بود، حاصل تجربیاتی است که علما از تاریخ یک و نیم قرن اخیر اندوخته‌اند و نیز از تحول در دیدگاه سیاسی آن‌ها حکایت می‌کند. بهترین عنوانی که می‌توان بر کل این فرآیند نهاد، ”احیای دین“ است (همراه با برداشت‌های آزاد از شهید مرتضی مطهری و دکتر حمید عنایت).
مأخذ:تسنیم
هو العلیم
-
2014-03-26 12:31:46 |2.147.171.xxx| مقدمی
فکر میکنم حدود یک هفته پیش بود که اخبار ساعت نه مصاحبه ای رو از شهید علی خلیلی نشون داد .من با برادرم حدود یک ساعت بحث کردیم که آیا باید امر به معروف کرد یا نه !
ایا باید خودت رو برای دفاع از دخترایی که با میل خودشون ساعت 12 شب تو خیابون اند و در این حین با پسرا دعواشون میشه جلو بندازی یا نه !
من به برادرم گفتم الان داغی و تحت تاثیر حرف های معلم هاتون قرار گرفتی وباید سعی کنی واقع بین باشی .الان ببین این طلبه از زندگی افتاده ، حالا اون دخترا چی ؟؟ سوار ماشنشون شدن و رفتن پی کارشون .تو می مونی و یه عمر خونه نشینی .
یادمه در بین صحبت هامون بود که پدرم گفت :نظام هم پشت بچه های مذهبی رو خالی کرده .
ولی الان گیجم !
نمی دونم باید براساس نظریه انتخاب عقلانی جامعه شناسی برادرم والبته خودم رو توصیه به امر به معروف و نهی از منکر بکنم (ورژن جامعه شناسانه و امروزین امربه معروف و نهی از منکر ) یا براساس سنت عاشورایی و امام حسینی !
-
2014-03-28 00:54:29 |2.146.203.xxx| ن - برای آقا یا خانم مقدمی
این تجربه شما رو همه ما تو خونمون داشتیم قطعا این چند روزه. طبیعیه چون ذهن ما ذهنی است که در دنیای کنونی پرورش پیدا کرده اون خیلی مفهوم برکت رونمیفهمه و در قضاوت به پیامدهای "سریع "و ملموس و قابل اندازه گیری متمسک میشه. ما با عقلی مواجهیم که نمیتونه درک کنه مردن یه جون تو معبری فرعی تو این دنیای بزرگ تو دل شب چه طور میتونه روی تاریخ اثر بزاره. وضعیت عالم کنونی ذهن ما رو از توجه به غیب و صبر برای نتیجه بلند مدت منحرف میکنه. عقل محاسبه گر ما والعاقبت للمتقین رو نمیفهمه وگرنه اینطوری تردیدنمیکرد. البته من فقیه نیستم و صلاحیتی برای خودم در این حکم قائل نیستم. به هر حال بیداری اسلامی خاورمیانه هم با مرگ یک جوان در خیابانی فرعی در شب در جهانی به این بزرگی آغاز شد.
من از همه خواهرها و برادرها خواهش میکنم به جای اینکه به این فکر کنید که علی خلیلی شهید شده یا خودکشی کرده به این فکر کنیدکه از حالا به بعد چی؟ سهم ما تو این حادثه چی بوده و چه طور میشه از تکرار فاجعه جلوگیری کرد؟ سهم نهادهای امنیتی چیه؟ وظیفه تک تک مای حقیقی و حقوقی چیه؟ ضمنا یادمون نره خون شهیدآبیاری کننده شجره طیبه اسلامه. شاید خدا اراده کرده با این شهید مظلوم یه تکونی به یکجانشینی های ما بده. خوشبین باشیم وگرنه مومنین رو در امر به معروف ترسو تر و کاهل تر و مفسدین رو در فسادشون جسورترمیکنیم. واقعا از هرگونه نقد به شهید خلیلی پرهیز کنیم وگرنه تبعات اجتماعی ایمانی وحشتناکی به بار میاد. اونی که باید مورد تردید قرار بگیره ما هستیم نه علی.
ضمنا من خودم رویشم رو به یک جمله مدیونم تو زمانی که هیچ اعتقادی به شهدا نداشتم جمله خواهرم سرخی خونم رو به سیاهی چادرت میسپارم 5سال با ذهن من کلنجار رفت تا منو چادری کرد. ببین خدا چه طور به خون شهید به جمله وصیت نامه اش برکت داد. اینوگفتم که به علی خوش بین باشید. فقط در مورد خودمون تردید کنیم.ببینیم ما به اندازه تونسی ها عرضه داریم از مرگ جونمون تحول بسازیم یا نه.
یه مرد بود...یه مرد...
سلام استاد. از اینکه درباره مسائل روزمره جامعه موضع گیری دارید برای بار هزارم میگم ازتون ممنونم.
تمام مسائل ما منبعث از یک منبع هستن.اینکه مادر این شهید گفت حوزه رفته پیش این آقا رفته اون آقا رفته همه اومدن خونشون و قول هایی دادن و عملی نکردن درد بزرگیه . دردمن امروز این نبود که چرا ستاد مستقل کارآمد نداریم . چرا مفسد توی شهرمون زیاده. درد من این بودکه این مومنینی که امروز روی جنازه این شهید خودشون رو میکشتن تا دیروز کجا بودن؟ گیرم خرخره اش رو مفسدین بریدن مومنین (مسولین)کجا بودن که مرهم بشن؟ امروز علی رو ما به خاک سپردیم. ما علی رو به خاک سپردیم. به همین صراحت.
بنده همیشه معتقدم تحلیل های جامعه شناسی از اونجا که تحلیل غیب ندارن ابتر باقی میمونن. چرا ما نهاد کارآمد امر به معروف نداریم؟ خود بنده سال گذشته طرح مکتوبی رو درباره نهاد سازی تو این حوزه به چند نفر ارائه دادم که ...هیچ کسی رو سرزنش نمیکنم من نوری برای عمل نداشتم من مثل علی توفیق نداشتم من روزی ای برای کار خدایی کردن نداشتم... . چرا ما میریم علی رو تو اون وضع میبینیم اما کمک نمیکنیم؟چرا ما توی این شهر فساد علنی میبینیم صدامون در نمیاد؟ چرامن درد و دغدغه دارم اما فایده ای برای انقلاب ندارم؟
فقط یه مشکل هست: ما هر روز بیش از دیروز "توفیق عمل" رو از دست میدیم.
در مقام حرف همه راه کار دارن. اصلا مشکل ما در مقام ندانستن مسائل و راه حل نداشتن نیست. مشکل اینه که توفیق عمل نداریم. سوال عمیق تر اینه که چه کردیم که توفیق عملمون سلب شده؟ غرور بعد از پیروزی؟ یا...
. خدا به حرمت مظلومیت این شهید باب توبه و تقوا رو به روی ما باز کنه تا دوباره نوری بگیریم و بتونیم عمل صالح روی زمین انجام بدیم. امیدوارم خونی که علی داد قطره قطره اش در دل های ما قوت قلبی بشه برای احیای امر به معروف شایدریشه خشک شده درخت ایمان ما رو خدا با خون علی آبیاری کرده . البته امیدوارم قاضی القضات شهرمون هم در شجاع کردن مومنین به امر به معروف کاری بکنه. کشتن و مضروب کردن ناهی تو این شهر سالها است سنت شده .
شما هم اگر صلاح دونستید این کامنت رو بذارید من ناراحت نمیشم اگر نذاریدش.