برداشت آزاد از دنیای اقتصاد؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
■ «سحر خیز و سختکوش باشید، و نفت تولید کنید». فرمول «جی پلگتی»، ابرقدرت حوزه نفت، برای موفقیت، تلاش نسبتاً زیاد برای امریکایی است که شاید همین حالا هم به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت و گاز جهان از روسیه جلو زده باشد. تا ۲۰۲۰، باید عربستان سعودی را که بزرگترین استخراجکننده نفت جهان است هم گرفته باشد؛ نفتی که [در مقایسه با گاز] سوخت ارزشمندتری است.
■ تا آن زمان، انقلاب شکستگیهای مصنوعی در لایههای سنگی زیرزمینی به شیوه هیدرولیکی که روشی است هوشمندانه، برای استخراج نفت و گاز از ذخایر شیل ۲ تا ۴ درصد به تولید ناخالص ملی امریکا میافزاید و دو برابر مشاغلی که امروز اتومبیلسازی ایجاد کرده، فراهم میکند.
■ اینها همه مهر تأییدی است بر نبوغ امریکایی، اما، این شکوفایی نفتی بیزحمت به دست نیامده است؛ بیشتر از اینکه مرهون خوششانسی ژئولوژیک باشد، مدیون سرمایهگذاری، بودجه حاضر و آماده و فناوری خیرهکننده است.
■ شرکتهای حوزه انرژی امریکا روی روشهای جدید استخراج هیدروکربنهایی سرمایهگذاری کردهاند که همه از وجودشان خبر داشتند، اما، توان استخراج مقرون به صرفه این منابع را نداشتند.
■ میدانهای نفتی جدید تگزاس و داکوتای شمالی مثل شرکتهای هایتک هستند. دکلهای حفاری «کنترلی» که با فناوری ماهوارهای هدایت میشوند زمین را به طول چندین مایل سوراخ میکنند و پایین میروند، میچرخند و مایلها رو به سمتی حفاری میکنند و به هدفی میزنند که از چرخ یک کامیون بزرگتر نیست. بعد هزاران گالن آب تزریق میشود تا تَرکهای مویی سنگ باز شده و نفت و گاز بیرون بیایند.
■ از نگاه بقیه نقاط جهان، دولت نفتی امریکا به درد میخورد. ایجاد شکستگیهای مصنوعی یک منبع انرژی فراهم میکند که نه تنها جدید، بلکه نسبتاً تمیز، ارزان، و بدون گرفتوگیر سیاسی است. این منبع انرژی وابستگی به سوختهای کثیف مانند زغال سنگ و فروشندگان زیادهخواهی مثل روسیه را کاهش میدهد.
■ به علاوه، روش ایجاد شکستگیهای مصنوعی انعطافپذیری عجیبی دارد. راهاندازی یک دکل نفتی در خلیج مکزیک ممکن است سالها به طول انجامد.
■ اما دستگاههای ایجاد شکستگی امریکا میتوانند ظرف چند هفته چاه زده و شروع به استخراج کنند. بنا بر این، اگر قیمت نفت ناگهان افزایش یابد، میتوانند چاههای بیشتری حفاری کنند. اگر قیمت افت کند، اجازه میدهند قدیمیترها سرریز کنند.
■ از لحاظ تئوریک، روش ایجاد شکستگی از شدت شوکهای نفتی آینده میکاهد، چون تولیدکنندگان امریکایی توان واکنش سریع را خواهند داشت.
░▒▓ ایجاد شکستگی در سراسر جهان
■ بعضی از متخصصان سیاست خارجی معتقدند این تغییر شگرف در ثروت امریکا دلیلی است برای تغییری اساسی در سیاست خارجی این کشور. استدلالشان این است که اگر امریکا بتواند نفت [مورد نیاز] خود را تولید کند، چرا باید این همه خون و ثروت را صرف حفاظت از غرب آسیا کرد.
■ با این وجود، حتی، اگر از نظر سیاسی خلاصی از امور جهان برای امریکا منطقی باشد (چیزی که این روزنامه به آن اعتقاد ندارد)، منطق اقتصادی خدشهدار میشود. قیمت نفت به عرضه و تقاضای جهانی بستگی دارد؛ بنا بر این، تولیدکنندگان [نفت] غرب آسیا هم در آینده نزدیک همچنان اهمیت بسیاری خواهند داشت.
■ به نفع امریکای ابرقدرت است که (به جای دعوت از چین برای انجام کار) راههای دریایی خلیج فارس را باز نگه دارد.
■ گرچه بهتر است سیاست خارجه امریکا تغییر نکند، سیاست انرژی این کشور باید تغییر یابد. مثلاً، ممنوعیت صادرات نفت خام آن که شروعش به دهه ۱۹۷۰ برمیگردد، با هدف تأمین منابع برای مصرفکننده امریکایی اجرا شد.
■ اما تأثیر اصلیاش رساندن ثروتی بادآورده به پالایشکنندهها بود که نفت ارزان میخریدند و بنزین را به قیمت جهانی میفروختند.
■ باراک اوباما باید این ممنوعیت را بردارد تا نفت جدید حاصل از ایجاد شکستگیهای مصنوعی را بتوان هر وقت که بیشترین پول را به ارمغان میآورد، فروخت.
■ همینطور باید با احداث خط لوله کیاستون ایکسال موافقت کند؛ خط لولهای که نفت را از ماسههای قیرین کانادا به پالایشگاههای امریکا منتقل میکند. یک تحقیق رسمی جامع نشان داده این پروژه از نظر زیستمحیطی بیعیب و نقص است.
■ امریکا ممنوعیتی برای صادرات گاز طبیعی قائل نیست، اما، گرفتن مجوز را به نحو دیوانهواری کند میکند. ایجاد شکستگیهای مصنوعی گاز را به طرز فوقالعادهای در امریکا ارزان کرده است.
■ در آسیا، گاز طبیعی سه برابر این قیمت به فروش میرسد؛ در اروپا ۲ برابر. حتی، با لحاظ هزینه سنگین میعان و ترابری آن، میتوان از این توسعه سودهای کلانی کسب کرد. ذینفعان اصلی سیستم پیچیده اهدای مجوز صادرات، شرکتهای پتروشیمی امریکایی هستند که عاشق گاز ارزانند و برای آن لابی میکنند.
■ آقای اوباما نباید به آنها توجه کند. صادرات گاز میتواند به مقدار بسیار زیادی پول نقد [برای امریکا] بیاورد.
■ این صادرات هر چه بیشتر جایگزین زغال سنگ شود، برای محیط زیست بهتر است. همینطور، میتوانند سود سهم سیاست خارجه را هم بدهند؛ مثلاً، با پیشنهاد جایگزینی برای گاز روسیه به اروپاییها و کاهش قدرت ولادیمیر پوتین برای قلدری در برابر همسایگانش. مجوز صادرات ممکن است قیمت داخلی گاز را در امریکا کمی افزایش دهد، اما، استفادهکنندگان روش شکستگیهای مصنوعی را هم وامیدارد گاز بیشتری استخراج کنند تا این ضربه را مهار کند.
■ جهانی که کشور نفتی اولش یک دموکراسی لیبرال باشد پیشنهادهای زیادی برای چنین کشوری دارد، اما، شاید امریکا مثالی برای بزرگترین سود بالقوه رونق انرژی باشد. چون ذخایر نفت و گاز شل در بسیاری از کشورها وجود دارد. در بعضی از این کشورها شاید به خاطر ژئولوژی یا به خاطر دغدغههای زیستمحیطی، نفت و گاز شل قابل دسترسی نباشند، اما، در بیشتر این کشورها بدون استفاده میمانند.
■ دولتها از الگوی امریکا در اهدای حقوق معدن به زمینداران حقیقی تبعیت نمیکنند تا جوامعی که بیش از همه از روش شکستگیهای مصنوعی آسیب میبینند، بیشترین ثروت را هم از آن به دست آورند. آقای اوباما، قهرمان انقلاب جهانی ایجاد شکستگیهای مصنوعی باش و نگاه جهان به امریکا را عوض کن.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم