برداشت از دکتر مسعود میرکاظمی؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ نظر جنابعالی درباره نقاط مثبت و منفی گزارش صد روزه دولت چیست؟
▬ بر اساس اظهاراتی که آقای روحانی در مناظرههای انتخاباتی و تبلیغات انتخاباتی داشتند، مقرر گردید یک اقدام اقتصادی ظرف صد روز انجام دهند و سر و سامانی به حوزه معیشتی مردم داده شود، همه میدانستند این تنها یک شعار انتخاباتی است و نمیشود در صد روز مشکل مردم حل شود؛ چرا که، اگر امکانپذیر بود تا به حال، افراد دیگری آن را حل کرده بودند.
▬ بعد از گذشت چند ماه از تشکیل دولت یازدهم، آنها اطلاعات دقیقتری به دست آوردند، با واقعیتهای کشور روبرو شدند و این مبدّل شد به این که آقای روحانی در مجلس اعلام کردند که من میخواهم گزارشی از صد روز وضعیت کشور ارائه بدهم و صورت مسأله یک مقدار تغییر کرد و گزارش عملکرد تبدیل به گزارش وضعیت کشور شد! مناسب بود آقای روحانی با مردم صادقانه صحبت میکرد و میگفتند که حل مشکلات در صد روز، یک شعار تبلیغاتی بود و از مردم عذرخواهی میکردند.
▬ در اینجا دو موضوع را باید از یکدیگر تفکیک کرد، یکی نحوه برگزاری جلسه مصاحبه رئیس جمهور در گزارش صد روزه است و دیگری، موضوعاتی که در گزارش صد روزه مطرح شد.
▬ درباره نحوه مصاحبه و گزارش صد روزه، انتقادات بسیاری به مجریان صدا و سیما وارد است و از سوی دیگر، بر اساس اخبار موثق نحوه رفتار تیم دولت با مجریان صدا و سیما و قرنطینه کردن این افراد و درج مطالب روی اوراقی که مقابل آقای روحانی و مجریان بوده است، از نقاط قابل نقد گزارش صد روزه بود.
░▒▓ درباره اصل گزارش صد روزه نظرتان چیست؟
▬ درباره گزارش صد روزه، شایسته بود آقای روحانی درباره برنامههای خود توضیحات بیشتری ارائه میدادند و همچنین، درباره اقدامات اجرایی بیشتر به مردم توضیح میدادند و مردم را توجیه میکردند که چرا در این صد روز شیب قیمتها صعودی است و توضیح میدادند علت افزایش مواد غذایی چه بوده و چرا روند کاهش قیمت دلار، متوقف شد و سؤالات دیگری که مردم در ذهن خود داشتند و دارند. اگر آقای روحانی به این سؤالات پاسخ میدادند، برای مردم بسیار خوشایند بود؛ بازخوردی که بنده از نمایندگان محترم مجلس گرفتم، تقریباً، به برداشت بنده نزدیک بود. میشد بهتر از این، جلسه اداره شود و به نظرم مشاوران آقای روحانی باید در نوع مشاوره خود به رئیس جمهور، تجدیدنظر جدی کنند. ضرورت وحدت و دوری از سیاه نمایی امری است که دولت بایستی پیشتاز آن باشد.
▬ یکی از نکاتی که در گزارش صد روزه وجود داشت، ارائه اطلاعاتی است که داده شد و برخی اطلاعات واقعاً جای تأمل دارد به طور مثال میگویند، انبارها وقتی تحویل این دولت شد، خالی بود در حالی که بنده به خاطر دارم آقای دکتر غضنفری در روزهای منتهی به پایان دولت دهم در چندین بار مصاحبه اعلام کرد خرید و تأمین کافی کالاهای اساسی کشور انجام شده و توسط دولت و عاملان بخش خصوصی در انبارها ذخیره شده است.
▬ اگر فرض کنید بر اساس نظر آقای روحانی انبارها خالی بوده است، چطور میشود ظرف سه ماه خرید شود و به انبارها منتقل و ذخیره شود! در سه ماه فعالیت دولت یازدهم امکان این که تأمین منابع مالی شود و خرید اقلام ضروری صورت گیرد و از کشور مبدأ حمل شود و به داخل کشور و انبارها بیاید، مقدور نیست. مگر از لحاظ اجرایی ممکن است که امروز بگویند انبارها پرشده است، هر انسان مطّلع و متخصصی میداند در سه ماه میسّر نیست به این سرعت، حتی، در نزدیکترین نقطه خارج از کشور هم خرید انجام شود، و هم حمل شود، این مسأله معمولاً، به یک بازه زمانی بیش از سه ماه نیاز دارد.
▬ به نظرم این آمار و اطلاعات مقداری جای تأمل دارد و افرادی که دستاندرکار هستند اینها را متوجه میشوند، شایسته بود دولت عملکردش در این صد روز را برای مردم و نمایندگان بازگو میکرد و اعلام میکردند بالاخره، در دولت قبلی میزان موجودی انبارها این مقدار بود و این مقدار هم ما خرید کردیم.
▬ از سوی دیگر، در زمانی که ما در حال مذاکره با طرف غربی هستیم، اظهار نظرهایی همچون خزانه خالی و خالی شدن سیلوهای گندم سبب ضعف تیم مذاکره کننده و ناامیدی مردم میشود و کار به جایی میرسد که تناقضاتی نیز در رسانهها مطرح میگردد. درباره خزانه خالی وزیر اقتصاد در مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است که کاربرد «خزانه خالی» صحیح نیست و صد میلیارد دلار در خزانه وجود داشته، ونیز صندوق توسعه ملی بیش از سی میلیارد دلار موجودی دارد و دارایی آن بیش از پنجاه میلیارد دلار است. گزارشی که رسانهها درباره اظهارات وزیر اقتصاد در این زمینه منتشر کردند، چگونه باید به این ضد و نقیض جواب داده شود؟ یکبار میگوییم خزانه خالی است و متعاقب آن چنین گزارشی منتشر میشود.
▬ به نظر من، استفاده از چنین ادبیات و اظهاراتی، فضا را برای دولت مهیّا نمیکند، بلکه سبب پیدایش مشکلات عدیده برای مردم میشود، زیرا، کسانی که خواص هستند و مطالب را میدانند، احساس میکنند حقایق با مردم مطرح نمیشود و دولت در صدد اقدامات سیاسی است تا رفع مشکلات مردم.
▬ ما میدانیم مشکلات فراوانی وجود دارد و باید برای آنها راه حل پیدا شود، ولی، مناسب این است که دولت رویکرد و مسیرهای کارشناسی که میخواهد دنبال کند را مطرح کند و با مجلس مشورت کنند و مجلس هم کمکشان کند.
▬ انصافاً در این مدت، بهترین کمک را مجلس با دولت یازدهم داشته، هم در ماجرای رأی اعتماد وزیران، و هم در اصلاح بودجه، و هم در مواردی که دولت یازدهم، خواستههای دولت قبلی را مطرح کرد و به رغم اینکه مجلس در دولت دهم با آن خواستهها مخالفت میکرد، ولی، در این دولت پذیرفته شد. فضای خوبی بین مجلس و دولت وجود دارد و دولت باید از این فضا استفاده کند؛ و نیز تلاش نماید که تعامل موجود را حفظ کند.
░▒▓ به نظر جنابعالی گزارش صد روزه نکته مثبتی هم داشت؟
▬ این که ما به مردم امید بدهیم بسیار خوب است، اینکه بگوییم چرخ اقتصاد باید در گردش باشد و باید موانع از سر راه برداشته شود خیلی خوب است، البته، این مسائل باید در عمل اتفاق بیفتد و صرف شعار دادن برای مردم خوشایند نیست. دولت باید موانعی که سبب بیثباتی بازار و نرخ ارز میشود را از میان بردارد و مجلس هم باید در کنار دولت، راه را هموار کند، ولی، اگر دولت بخواهد به حواشی بپردازد، نمایندگان، نخبگان و مردم هم مقابله خواهند کرد و این به ضرر دولت است.
░▒▓ در اظهارت خود اشاره به درخواستهایی داشتید که در دولت دهم توسط مجلس مخالفت میشد، ولی، در دولت فعلی پذیرفته شده است، یعنی، تعامل میان مجلس و دولت در حالت خوبی قرار دارد؟
▬ تعامل فعلی خوب است، ولی، این نگرانی وجود دارد که در حال تضعیف شدن است، بالاخره، این مجلس، مجلس اصولگرایی است و غالب نمایندگان محترم مجلس از جمع اصولگراها هستند، ولی، انتصابات و بعضی حرکتهایی که در حال انجام شدن است قابل قبول نیست.
▬ بعضی از افرادی که در استانداریها و وزارتخانهها قرار میگیرند، نه تنها شایستگی لازم را ندارند، بلکه نگاه تک حزبی حاکم است و هیچ نشانههایی از دولت فراجناحی دیده نمیشود، همین انتقادات تندی که در حال حاضر به دولت قبل وارد میشود دقیقاً مشابه زمانی است که در دوره موسوم به اصلاحات، اصلاح طلبها سرکار آمدند و تا چندین ماه انتقادات تند و تخریب سنگین نسبت به کارگزاران وجود داشت و آن روزنامههای خاص شکل گرفت، ولی، در باطن و در عمل همان سیاست اقتصادی کارگزاران ادامه پیدا کرد.
▬ مبادا امروز تداعی شود که یک فعالیت حزبی دارد صورت میگیرد، حمایت مجلس اگر تضعیف شود دولت نمیتواند تحمل کند همان طور که آقای احمدی نژاد این تعامل خوب را برقرار نکرد و از این جهت آسیب دید به نظر میرسد، بحثهایی که اواخر دولت دهم اتفاق افتاد، از ابتدای دولت یازدهم شروع شده است و نشان میدهد که مدیریت خوبی صورت نگرفته و برخی از آقایان کاملاً حزبی حرکت میکنند و اصلاً هیچ اهتمامی به تعامل بیشتر با مجلس ندارند و مشاورین آقای روحانی باید درباره این مسأله فکری اساسی کنند.
░▒▓ بحث داغی که امروز در جامعه مطرح است، صحبت درباره توافق هستهای ژنو ۳ یا ژنو ۶ است نظر کلی مجلس در مورد توافق چیست؟
▬ نمیتوان گفت نظر کلی مجلس چیست.
▬ به نظرم مجلس با توجه به بیاناتی که مقام معظم رهبری فرمودند همان مسیر و سیاق را دنبال میکنند و منتظر هستند که نتایج کار بیشتر روشن شود، البته، حرف و حدیثهایی هست و انتقادهای تندی هم به توافقی که صورت گرفته وجود دارد و بسیاری از نمایندگان روی اینها بحث دارند روی جمله به جملهای که تصویب کردهاند بحث دارند روی مطالب نانوشتهای که گفته شده امروز بحث وجود دارد. بحثهای زیادی در مورد اینکه چرا این طرف یک اظهاراتی را بیان میکند و آن طرف اظهارات دیگری را در مورد توافقنامه مطرح میکند.
▬ هم چنین موضوعی است راجع به ضمایم اجرایی توافق نامه. ضمایم اجرایی چیست؟ باید درباره اینها صحبت شود و این که اگر ما بیست درصد غنیسازی را که برگ برنده ما بوده متوقف کردیم، چرا هنوز تحریم نفت و بانک آزاد نشده است؟ این توافق چقدر میتواند از مشکلات کشور را حل کند؟ چقدر از مسائل و مشکلات ما به تحریم برمی گردد؟ ظرف سه ماه نمیشود چرخش ۱۸۰ درجهای ایجاد شود و تمام مشکلات اقتصادی به گردن تحریمها بیفتد، این امکان ندارد. در سه ماه گذشته اتفاق خاصی نیفتاده و همان نسبتی که سوء مدیریتها در وضعیت اقتصادی گذشته داشته اکنون، نیز وجود دارد. هنوز همان نسبتها برقرار است باید واقعیتها خوبتر دیده شود تا تحلیل درستی داشته باشیم و بتوانیم راه درستی را انتخاب کنیم و مشکل مردم را حل کنیم.
░▒▓ مجلس از صحبتهای آقای ظریف قانع شد؟
▬ جلسه علنی بود و خیلی از نمایندگان به دلیل حفظ منافع ملی نتوانستند به صورت علنی صحبت کنند، ولی، انتقادات و نکاتی وجود داشت که بیان نشد.
░▒▓ قرار نیست جلسه دیگری برگزار شود؟
▬ در آن روز قرار بود جلسه غیرعلنی برگزار شود و نمایندگان بتوانند صحبت کنند، بالاخره، سؤال است و ممکن است پاسخ داده شود و ممکن هم هست پاسخ داده نشود، ولی، اگر به صورت علنی برگزار شود آن طرف مقابل از این مسائل علیه ایران استفاده میکنند، برای این که این ابزار در اختیار آنها قرار نگیرد نمایندگان معمولاً، مراعات میکنند و اگر نکاتی هم دارند سعی میکنند در کمیسیونها و جلساتی که در سطح محدودتر با اعضای دولت است مطرح کنند، ولی، به هر شکل انتقاداتی وجود دارد ما هم در کمیسیون انرژی یک کمیته هستهای داریم آنها مطالعاتی را انجام دادهاند و نکات و نظراتی دارند که اگر جلسه غیرعلنی باشد حتماً کمیته ما گزارش خود را از لحاظ فنی خواهد داد که این توافق نامه چه نکات مثبت یا منفیای را در حوزه فنی و فناوری هستهای برای کشور به همراه داشته است.
░▒▓ یکی از تعهدات گروه شش یا ۱+۵ این است که «توقف تلاش برای کاهش خرید نفت خام ایران در حد فعلی» است، معنای این تعهد چیست؟
▬ ببینیم که ما اصلاً در حال حاضر روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت و میعانات گازی میفروشیم و غرب تلاش میکند که این کاهش پیدا نکند یعنی، علناً از ما تحریمی برداشته نشده و غرب یک چیز انجام نداده را به ما فروخته این را یک مقدار باز کنید.
▬ از آن جایی که من از ابتدا در دولت نهم، و هم در دولت دهم در ستادی که با تحریم مقابله میکرد حضور داشتم نکتهای که خیلی جای تأمل و تأکید دارد این است که روال و رویّه امریکا معمولاً، این طور بوده است که اگر یک مصوبهای یا قطعنامهای را (مصوبه میگویم به این خاطر است که بعضی از این قطعنامه سازمان ملل نیست مصوبه اتحادیه اروپا یا خود امریکاست) اگر علیه ایران میگرفته سعی میکرده اجماع روی آنها داشته باشد بنا بر این، فرض کنید یک تحریم به میزان دو درجه پیچیدگی را مطرح میکرده روی آن توافق و اجماع میگرفته و در پی آن به میزان درجه پنج اجرا میکرده و این همیشه مرسوم بوده است.
▬ شما اگر مراجعه کنید به قطعنامهها و مصوباتی که تحریم علیه ایران تدوین و ابلاغ کردهاند چیزی که اجرا شده فراتر از قطعنامه و مصوبه بوده و این مبدل شده به یک اصل؛ و کسانی که در آن ستادهای تحریم تجربه کاری دارند میدانند که اگر امروز امریکا اعلام کرد این مقدار مصوبه، ولی، عملاً بیش از آن میزان را اجرا میکند.
▬ همان طور که به کشور چین گفته شما میتوانید پانصد هزار بشکه یا ششصد هزار بشکه نفت از ایران خریداری کنید. ولی، عملاً کمتر خریداری میکند این همان سیاستی است که دنبال میکند و این که امروز اعلام میکند همین عدد را که الآن متوسط صادرات است بایستی در همین میزان ایران صادر کند اولاً، کمتر از مجوز صادر شده برای این کشورهاست، ثانیاً، متوسط صادرات سال به دلیل کاهش صادرات سه ماهه گذشته کمتر از آن میزان است که امروز ذر بودجه سال ۱۳۹۲ مد نظر قرار گرفته شده است.
▬ نکته دیگری که حائز اهمیت است به این موضوع میتوان اشاره کرد که تا به حال تحریم نفتی ایران را ما غیر قانونی میدانستیم به دلیل اینکه مورد تصویب مجامع و سازمانهای بینالمللی نبود، ولی، در ژنو با امضای ایران رسمیت پیدا کرد و امروز اعلام چهار میلیون بشکه عملاً تخلف ایران محسوب میگردد. در واقع، به این مفهوم است که ما تا این حد تحریم را پذیرفتهایم. این موضوع یکی از مسائلی است که پیرامون آن باید یک اقدام حقوقی انجام شود. زیرا، به نظرم از لحاظ حقوقی خیلی تحلیل نشده است و باید در جلسات خصوصی بحث شود و قصد ندارم آن را تشریح کنم، ولی، بسیار جای تأمل دارد.
▬ اگر مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی را در نظر بگیریم باید یک میلیون و سیصد و اندی هزار بشکه در بودجه ۱۳۹۲ را ملاک قرار دهیم. این که توان ما امروز در نفت چهار میلیون بشکه تولید است و در میعانات گازی هم میتوانیم تا چهارصد هزار بشکه تولید داشته باشیم اینها بحثهایی است که نشانگر توان تولید کشور است، ولی، در بودجه سال نود و دو، یک میلیون و حدود سیصد هزار بشکه مجموعه صادرات نفت خام و میعانات گازی منظور شده که بر اساس آن هم بودجه تنظیم شده است، ولی، چیزی که در این دو سه ماهه اتفاق افتاده مویّد آن است که صادرات کاهش پیدا کرده است.
▬ یعنی نسبت به دولت دهم کاهش پیدا کرده است؟
▬ بله، متوسط صادرات روزانه پنج ماهه بیش از متوسط صادرات روزانه در طول ۸ ماهه گذشته است. این نشان میدهد که اینها، حتی، در همین شرایط هم که دولت آقای روحانی با شعار اعتدال و مذاکره آمده آنها تحریم خود را میتوانیم بگوییم کاهش ندادهاند، چون کاهش صادرات بخشی به مدیریت داخلی و بخشی هم به پیچیدگیهای تحریم و شدت آن برمی گردد.
▬ شما وقتی افراد تیمی که تجربه مقابله با تحریم را دارند به یک باره کنار میگذارید این اتفاق رخ میدهد. در همه دستگاهها مشهود است تقریباً، همه را دارند تغییر میدهند و افرادی را منصوب میکنند که با تحریم آشنایی ندارند این تغییرات زمان میبرد تا آنها بیایند آشنا شوند و توجیه شوند که پیچیدگی تحریم و راههای مقابله با آن چیست؟
▬ این واقعاً ضعف است کاش دولت از افرادی که در مقابل،ه با تحریم صاحب نظر بودند استفاده میکرد. بالاخره، مقابله با تحریم به راحتی به دست نیامده است. این پیچیدگیهایی که وجود دارد با راه حلهایی که در پیش گرفتهاند چه در حوزههای نفتی و چه خارج از آن در حوزه بانکی و پولی و... راههای مختلفی را به کار بردهاند که نمیتوان آنها را مطرح کرد چرا که جلوی آنها را هم مسدود میکنند، ای کاش از این تجارب قبلی استفاده کنند تا بتوان با تحریم مقابله جدّی کرد که این اتفاقها رخ ندهد و ما دیگر شاهد کاهش صادرات نفتی کشور نباشیم.
░▒▓ پس، عملاً تحریم را از ما برنداشتهاند؟
▬ در مورد نفت خیر. من به خاطر سوابق و پیشینه گذشته امریکا احتمال این را میدهم که چیزی که مینویسد با چیزی که اجرا میکند بسیار فاصله دارد.
░▒▓ یکی دیگر از تحریمهایی که از ما برداشتهاند تعلیق تحریمهای امریکا و اروپا بر صادرات پتروشیمی ایران و «تعلیق تحریمی خدمات مرتبط» است. این تعلیق خدمات مرتبط یعنی، چه؟ سؤال بعدی این که ما در بخش صادرات پتروشیمی واقعاً مشکل داشتیم؟
▬ گزارشی که من از اتحادیه مرتبط با پتروشیمیها دیدم و در خبرگزاریها هم آمد اعلام کردهاند ما مشکلی برای صادرات پتروشیمی نداشتهایم البته، برای نقل و انتقال پول در همه جا مشکل است، ولی، بخشهای خصوصی و پتروشیمی ما راهکارش را پیدا کرده بودند، بخشهای خصوصی که در این یک سال گذشته به ما مراجعه میکردند بحثشان این بود که ما راهکار پیدا کردیم شما فقط تثبیت اقتصادی را برای ما دنبال کنید که مثلاً، اگر دلار شد ۳۰۰۰ تومان. در این سطح بماند و تغییر نکند ما میدانیم چطوری صادر کنیم و چطور پول را بیاوریم و چطور کالا را وارد کنیم.
▬ ما از این جهت راه کارها را پیدا کرده بودیم واقعاً هم همین طور است شما ببینید واردات کشور ما ممکن است با مشکل روبرو شده باشد، ولی، متوقف نشده است. در بازار ایران توقف کسب و کار به این شکلی که کالا در دسترس مردم نباشد، نیست. ممکن است قیمتها تغییر کرده باشد، ولی، در دسترس قرار دارد. چون این تحریم به قول آنها باید ما را فلج میکرد.
▬ در پتروشیمی ایران به عنوان یک عرضهکننده در فضای بینالمللی است و اگر ایران عرضه نکند حتماً در قیمتهای بینالمللی تأثیر خواهد گذاشت و آنها از این بابت نگران هستند و نیاز هم به مجموعه پتروشیمی ما دارند همان طور که در نفت هم به گونهای اینها تحریمها را انجام میدهند که قیمت جهانی دستخوش التهابات زیاد نگردد. شما مشاهده میکنید در این مدتی که ایران تحریم نفتی بوده قیمتهای جهانی نفت افزایش پیدا نکرده است.
▬ این همان مطالعاتی است که اداره اطلاعاتی انرژی امریکا انجام میدهد و دولت امریکا موظف کرده این اداره را که هر سه ماه یک گزارش از وضعیت عرضه و تقاضای جهانی نفت به کنگره و به اوباما بدهد که میزان تحریم ایران روی نفت را چقدر اعمال کند که قیمت جهانی نفت تغییر فاحش نکند و بر اساس آن تحلیل برنامه خود را پیش میبرند و اگر به یاد داشته باشید اتفاقاً بعد از اعلام انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران بلافاصله بحث تحریم یک میلیون بشکه دیگر را زمانی مطرح کردند که نتایج انتخابات ایران اعلام شده بود که آقای روحانی رئیس جمهور ایران شده است، ولی، تنفیذ انجام نشده بود در همان موقع اوباما بحث تحریم یک میلیون بشکه نفت ایران را مطرح کرد و فرایند اداری تحریم مجدد صادرات نفت ایران را برای سیر مراحل تصویب انجام داد. که این نشان میدهد آنها خیلی دنبال این که چه اتفاقی در ایران میافتد نیستند و سناریوی تحریم را با همان جدیت کماکان دنبال میکنند.
▬ آنها دقیق رصد میکنند اگر ببینند قیمت جهانی را میتوانند مدیریت کنند که افزایش فاحش پیدا نکند ابعاد تحریم را جدیتر دنبال میکنند این عددی هم که با ما توافق کردهاند تجربه نشان میدهد که ادعای مکتوب اینها با اعمال واقعی محدودیتهای آنها بسیار فاصله دارد و چیزی که انجام میدهند شدیدتر از چیزی است که مینویسند و اگر این را در دو دهه اخیر دنبال کنید میبینید در همه حوزهها این اتفاق رخ داده است.
░▒▓ یعنی، شما میفرمایید در توافق نامه ژنو عملاً در بحث پتروشیمی و تحریم نفت سودی عاید کشور نشده است؟
▬ در موضوع پتروشیمی اگر صادرکنندگان بتوانند از سیستم بانکی پولشان را برگردانند کمک خوبی است، اما، این که صادرکنندگان مشکل فروش داشتهاند این طور نبوده است اتفاقاً بسیاری از کشورهای متقاضی خارجی دنبال این هستند که سهمیهای برای کشورشان از ایران بگیرند و این که ما مشکل بازاریابی و فروش محصولات پتروشیمی نداشتهایم، بلکه مشکل اصلی برگرداندن پول است.
░▒▓ فرمودید یکی از مشکلات دولت یازدهم عدم بهرهگیری از افراد مجرّبی است که به واسطه مقابله با تحریمها، تجربه و تخصصی برای آنها ایجاد شده است، پس، حکمی که آقای جهانگیری برای آقای رستم قاسمی زدند، مربوط به استفاده از تجربه ایشان در موضوع نفت و تحریم نبود؟
▬ نه اصلاً ربطی ندارد، با آقای قاسمی صحبتی داشتم ایشان میگفت من هیچ کاری با مسائل نفتی ندارم و بحث عراق و کمک به ارتباطات با خود عراق بوده است و ظاهراً، تا همین حد بوده است. اطلاعات دقیقتر را از خودشان بپرسید. این که بالاخره، در همه دستگاهها افرادی بودند که مقابله با تحریم را انجام میدادند و ستادهای مقابله با تحریم را داشتهاند این افراد تجربه خوبی دارند که نباید آنان را از دست داد.
▬ در زمانی که شما در مسیری دارید میروید و پیچ و خم دارد بالاخره، راننده ماهر این موانع را رد میکند، یک موقعیتی هم است که یک عده عادت کردهاند که فقط در اتوبان رانندگی کنند و این که ماشین را متوقف میکنند تا اتوبانی برای آنها ساخته شود این فرصت سوزی است.
░▒▓ هیچ تعاملی میان دولتمردان با تجربه قبلی با مسؤولان فعلی در باب دور زدن تحریم به وجود نیامده است؟
▬ با تغییرات و انتصابات که دارد تا پایینترین سطح اعمال میشود به نظرم همه دارند حذف میشوند و افرادی میآیند با کهولت سن بالا که قدرت ریسک کمتری دارند. هرچه سن بالا میرود احتیاط بیشتر میشود. بالاخره، در مقابل،ه با تحریم یک مقدار ریسک پذیری هم باید فرد داشته باشد، جوانان بالاخره، ریسک پذیری بیشتری دارند و اگر در شکلگیری انقلاب و دولتهای بعد از آن و بخصوص هشت سال دفاع مقدس جوانان نبودند شما فکر میکنید میشد با افراد مسن کشور را اداره کرد؟ بله، در حوزههای مشاورتی و سیاستگذاری و قانونگذاری اشکالی ندارد، ولی، در حوزه اجرایی افرادی را میخواهد که شانزده هفده ساعت کار مداوم کنند تا بتوانند با تحریمهایی که به قول آنها هوشمند و فلجکننده است مقابله کنند.
░▒▓ وارد بحث تخصصی انرژی و وزارت نفت بشویم، نظرتان در مورد عملکرد آقای زنگنه در این چند ماهی که از دولت گذشته، چیست؟
▬ نکتهای که در مورد وزارت نفت و بقیه دستگاهها در اولین موضوع میتوان به آن پرداخت این است که منتظر گشایش اساسی برای شروع کار نباشند، چون بعضی منتظرند که این جاده اتوبان شود تا بتوانند کار کنند. به نظرم این یک مقدار زمان از دست دادن است و ما باید بپذیریم در عین اینکه مذاکرات هست، ولی، دشمنی آنها سر جایش است، در عین حال، در مذاکره ممکن است گشایشی بشود، ولی، گشایشی که تحریمها را کاملاً حذف کند به نظر ما زمان میبرد و آنها شاید ما را با همین زمانگیریها متوقف کنند.
▬ نتانیاهو همیشه میگوید ایران شش ماه دیگر بمب اتم میسازد، یک سال دیگر بمب اتم میسازد و این را دارد تبدیل به مسأله میکند در سطح بینالملل که اگر ایران را شش ماه متوقف کنید شش ماه دیرتر بمب میسازد و متأسفانه این موضوع در ذهن آنها شکل گرفته است.
▬ آقای زنگنه که روز اول در کمیسیون انرژی آمد با ایشان صحبت کردم که شما سناریوی تحریم را هم کار کنید چون در ذهن وزرایی که آمدند کمیسیون، این طور بود که با آمدن آقای روحانی مسائل ایران و جهان تغییر خواهد کرد، ما به آنها میگفتیم که شما فرض کنید که تغییری حاصل نشود، آن وقت چه کار میخواهید بکنید؟ این که فکر کنیم اروپاییها میآیند و مسائل را حل میکنند قطعی نیست و نباید معطل شد و ما سابقه برخی از این شرکتهای اروپایی را در قبل داریم.
▬ در بهترین نقاط مرزی ما در پارس جنوبی و در خط مرزی ما همین شرکتهای اروپایی هشت سال بهترین فازهای ما را قرارداد بسته بودند که راه اندازی کنند که متأسفانه دست نزده بودند که وقتی من به وزارت نفت رفتم به دلیل فرصت سوزی آنان لغو کردم و پروژهها را به شرکتهای ایرانی دادم. یعنی، خط مرزی جایی است که اگر ما فازهای آنجا را راه اندازی کنیم جلوی حرکت منابع هیدروکربنی را به سمت قطر میتوانیم بگیریم و این از نکاتی است که ما باید بالاخره، رفتار شرکتهای اروپایی که در آن طرف قطری مالک و سهیم هستند با این که این طرف ایران بیایند به شکل پیمان کار و حداکثر به شکل بیع متقابل عمل کنند خیلی رفتارشان متفاوت است.
▬ در میدانهای مشترک هم همین طور است در عراق آنها سرمایه گذاری کردهاند آن طرف PS است شبه اشتراک گذاشتن میدان است تا ۲۵ سال تولید و صادرات را آنها میتوانند مدیریت کنند، ولی، در ایران ما حداکثر میتوانیم بگوییم بیع متقابل و احتمال این که آنها به آن سمت بروند بیشتر است، حتی، اگر تحریمها را هم بردارند.
▬ ما نباید معطل شویم بالاخره، وظیفه ما این است که این خواسته مردم و مسؤولین بوده است. من یادم است زمانی که به عنوان وزیر نفت میرفتم مجلس، نمایندگان میگفتند شما چطور میتوانید از قطر جلو بزنید میگفتم در کوتاهترین زمان باید تمام فازهای پارس جنوبی شروع به کار کنند و با این روال که هشت سال و ده سال دو فاز راه اندازی شود ما هیچ وقت به قطر نمیرسیم یک کار جهادی میخواهد و همان کاری که در ابتدای دولت دهم اتفاق افتاد و تمام فازها تعیین تکلیف شدند و کار شروع شد و باید به سرعت جلو برود.
▬ کار جهادی باید ادامه پیدا کند و تحت هیچ شرایطی نباید متوقف شود و، حتی، اگر تحریم جدیتر شد ما باید جدیتر حرکت کنیم و بتوانیم گاز مورد نیاز کشور، و هم صادرات را تأمین کنیم، و هم این که میدان مشترک است امروز میبینیم برخی از این منابع برداشت از این گاز علیه منافع ما دارد مصرف میشود.
▬ مقابله با سوریه با چه منابعی انجام میشود، مقاومت در منطقه را چه کسی میشکند این نکتهای است که باید به نظرم به آن توجه و کار شود. در حوزههای صادرات نفت امیدواریم بعد از این دو سه ماه گشایشی شود و صادرات بیشتری صورت بگیرد فعلا که گزارشات موجود کاهش را اعلام میکنند در پارس جنوبی بعضی از فازها کند شده است.
▬ حالا به دلیل این که میگویند به فازهای دیگر اولویت دادیم و از یک طرف دیگر آقای زنگنه مصاحبه کرده بود که ما مشکل مالی نداریم. اگر مشکل مالی نداریم به نظر من هیچ فازی نباید کند شود گزارش مردادماه دولت دهم را ما داریم در پارس جنوبی هفتگی گزارش پیشرفت فازها داده میشود و اینها ثبت میشود و کاری هم ندارند که چه کسی وزیر و چه کسی مدیرعامل است؟
▬ گزارشات ماهانه و شش ماهه و سالانه تهیه میشود و ما در کمیسیون اینها را داریم و مشخص است در چه مرحلهای تحویل شده است. امیدواریم با سرعتی بیشتر از دولت قبل این فازها تمام شود و تفاوتی هم قائل نشوند در خصوص اینکه این فاز در زمان آقای احمدی نژاد قرار داد آن بسته شده است و این فازی است که قراردادش در زمان احمدی نژاد بسته نشده است و از قبل بوده است! ما باید همه فازها را راه اندازی کنیم و به آنها سرعت دهیم و تنها راه مقابله و جلو افتادن از قطر این است که تحت هیچ شرایطی تعطیل نشوند و همه باید تأمین منابع شوند و مدیریت خوبی ارائه شود چون در مصاحبهای آقای زنگنه گفته مشکل مالی نداریم بنا بر این، توقف یا کند کردن اینها به مدیریت برمی گردد. اگر مشکلات با مجلس در میان گذاشته شود کمیسیون انرژی مجلس همچون گذشته وظیفه خود میداند از حوزه انرژی کشور حمایت کند تا آسیبی نبیند.
░▒▓ به نظر شما با توجه به فرمایش جنابعالی که فرمودید قطر خیلی از منابع برداشت کرده است، الآن صرفه اقتصادی دارد که روی پارس جنوبی سرمایه گذاری شود؟
▬ اگر ما بخواهیم فازها را راه اندازی کنیم طول عمرش جوابگو است، ولی، اگر تأخیر داشته باشیم و ده سالی زمان بخواهیم دو یا چهار فاز راه بیندازیم خیر صرف ندارد.
░▒▓ تا چهار سال آینده باید چند فاز به بهره برداری برسد؟
▬ به نظر من ظرف دو سال آینده تمام فازها باید به بهره برداری برسند. چون الآن، حتی، فازهایی که در دولت دهم قرار داد آنها بسته شده گزارشی که ما داریم آخر ماه پنجم از ۵۲ و ۵۳ درصد تا بالای هفتاد درصد اینها پیشرفت فیزیکی دارند که خود شرکت نفت و گاز پارس گزارش کرده و ما اسناد آن را داریم بنا بر این، توقع این است که ظرف یکی دو سال آینده اینها به بهره برداری برسند و اگر متوقف شود باید سؤال شود که علتش چیست؟
░▒▓ هفته گذشته در اخبار، خبری از جلسه نمایندگان مجلس با آقای شمخانی درباره پرونده کرسنت منتشر شد، نتیجه جلسه چه بود؟
▬ نمایندگان مجلس نبودند، گروهی از نمایندگان مجلس تحت عنوان ماده ۲۳۶ میتوانند راجع به موضوع خاصی رسیدگی کنند، شبیه تحقیق و تفحص است، ولی، سرعت آن بیشتر است، ولی، نتیجهاش را بعد از این که در صحن مطرح شد میتوانند به قوه قضائیه بفرستند برای پیگیری. احتمالاً، اعضای کمیته ۲۳۶ با آقای شمخانی جلسه داشتند و هنوز خبری درباره محتوای جلسه به بنده نرسیده است.
░▒▓ اعضای کمیته را میتوانید نام ببرید؟
▬ از کمیسیون انرژی برخی هستند و از بیرون کمیسیون هم افرادی هستند. از بیرون کمیسیون انرژی آقای زاکانی در کنار چند نفر دیگر، مسؤول این موضوع بوده و پیگیری میکنند و از کمیسیون انرژی هم آقای آقاجری، و آقای نجابت عضو این کمیته هستند و فکر میکنم آقای کارخانه هم عضو کمیته هستند.
░▒▓ اصل ماجرای کرسنت چه بوده و چه اتفاقی افتاده است؟
▬ یک قرارداد گازی بسته شده در زمان دوران اصلاحات.
▬ در شروع قرارداد مثل استات اویل و توتال، یکی از این آقایان دستاندرکار بوده که با گرفتن وجوهی تحت عنوان این که من این پروژه شما را پیگیری میکنم، این پروژه را رقم زده. پروژه انتقال گاز ایران، (میدان سلمان به امارات) توسط شرکت کرسنت (الهلال امارات) که شرکت بسیار ضعیفی هم بوده، انجام شده است.
▬ اگر میخواستند این شرکت اماراتی را رجیستر کنند، توان آوردن یک ضمانت نامهای که عدد بالایی هم نبوده است را، در موعد مقرر نداشته و ما میتوانستیم همان موقع، قرارداد را بر اساس مفاد قرارداد که بعداً در الحاقیه شش حذف شده است، فسخ کنیم. (در الحاقیه ششم حق فسخ را هم از ایران گرفتند) در مجموع، این شرکت قوی نبود، با زد و بندهایی که داشته و رشوههایی که در داخل داده و اسناد آن هم موجود است که چقدر بوده، چطور گردش کرده، در کدام صرافی و بانک بوده و هر کدام از آقایان چقدر رشوه گرفتند، توانسته این قرارداد را ببندد.
▬ ما نمیخواهیم وارد این بحثها شویم که چه کسی چه میزان تخلف قضایی داشته و اصلاً به مجلس ربطی ندارد، بحث ما در کرسنت این است که این پروژه منافع ملی را دنبال نمیکرده و اگر امروز اشخاصی بخواهند این قرارداد را احیا کنند، این را مجلس نمیپذیرد، زیرا، به صلاح کشور نیست.
░▒▓ نفر واسطهای که گفته من این قرارداد را به سرانجام، میرسانم، ایرانی بوده؟
▬ بله. با همین آقای حمید ضیاء جعفر جلساتی را داشتند، توافق کردند و عباس یزدان پناه یزدی واسطه اول بوده یعنی، کسی که مذاکره میکرده شخص دیگری بوده، ولی، آنجایی که میخواستند پولی جا به جا بشود یا سندی امضا شود، همه چیز به نام یزدانپناه تمام میشده است؛ دقیقاً همین روش در استات اویل و توتال هم انجام گرفته است.
▬ نکته دوم این است که این قرارداد بسته شد و فرمول گازی که دادند همه کارشناسان شرکت نفت و نیز تمام ارگانها و سازمانهای نظارتی کشور به اتفاق در چندین نوبت تحلیل کردند که این فرمول، منافع ما را حفظ نمیکند، چون با افزایش قیمت نفت افزایش آن کند است، یعنی، اگر زمانی هیجده دلار قیمت نفت بوده این قیمت، حتی، در مقایسه نه تنها با قیمت صادراتی ان زمان به ترکیه، حتی، نسبت به خط دلفین قطر نیز پایین بوده است و وقتی قیمت نفت، صد دلار میشود، این فرمول دیگر پاسخگو نیست.
░▒▓ میتوانید قیمت را بگویید؟
▬ تفاوت خیلی زیاد است اجازه دهید وارد جزئیات نشویم. حتی، جدول دارد اگر بیست دلار شد این طور، اگر شصت دلار و هشتاد دلار شد، چگونه محاسبه شود، سازمان بازرسی وقت هم درباره این فرمول و قرارداد، گزارش داده و اعلام کرده است که کرسنت، منافع ملی ما را به همراه ندارد.
▬ در همان زمان، وزارت اطلاعات هم گزارش داده، دیوان محاسبات، مرکز پژوهشهای مجلس و مراکز مختلفی گزارش دادهاند که این فرمول، فرمولی است که منافع ملی ما را حفظ نمیکند.
▬ اطلاعات دیگری هم وجود دارد که من صلاح نمیدانم درباره آنها بحث کنم، درباره کسی که ده تا جلسه خصوصی با حمید ضیاء جعفر داشته و پرونده را جلو میبرده و افراد کارشناس معترض را خلع میکرده؛ اینها بحثهایی است که ما نمیخواهیم وارد آن شویم و قوه قضائیه میداند با این افراد چگونه برخورد کند، الآن چهار پرونده به نام کرسنت در قوه قضائیه مفتوح است.
▬ پس، یک مرحله در ابتدای شروع کار این قرارداد بسته شده و در همان زمان، ما به ترکیه گاز میفروختیم و قیمتش مشخص بوده آن زمان با این قیمت تفاوت داشته است.
░▒▓ اگر همان زمان، ترکیه متوجه تفاوت قیمت میشد، میتوانست از ما شکایت کند؟
▬ بله، حتی، همان موقع هم کسانی که دستاندرکار این امر بودند، مطرح میکنند که ما باید مسؤولین را راضی کنیم چون قیمت خیلی با قیمتهای دیگر مثل قیمت گاز به ترکیه، فاصله دارد، همان زمان هم بین خودشان این بحثها بوده و اسنادش موجود است، ولی، من نمیخواهم وارد این جزئیات بشوم
▬ نوبت دیگری که در قرارداد دخل و تصرف شده است، زمانی است که موضوع رفع الحاقیه بوده که آقای ترقیجاه واسط و دلال این مسأله بودهاند. که در یکی از پروندههای قضایی علیه او حکم صادر شده است.
░▒▓ ترقیجاه کنار یزدانپناه دلالی میکرده است؟
▬ نخیر، در قسمت دوم آقای ترقیجاه دلال و واسط بوده است که تفاهم نامهای را هم با آقای حمید ضیاء جعفر امضاء میکند و بر اساس پولی که دریافت کرده، کارهایی را در ایران انجام داده و دنبال میکرده است که یکی از این اقدامات، حذف حق فسخ از ایران بوده و دیگری اینکه، انحصار فروش گاز را هم به کرسنت دادند.
░▒▓ این اتفاقات از سوی وزارت نفت انجام میشده است یا خارج وزارت نفت؟
▬ خارج وزارت نفت که نبوده، بالاخره، اینها توافقاتی است که در وزارت نفت پیگیری میشده است.
░▒▓ آیا گزارشی از وزارت نفت آن زمان، علیه یا له این قرارداد وجود دارد؟
▬ سؤال همین است. برخی از دوستان میگویند چرا دولتهای بعدی نیامدند علیه این قرارداد عمل کنند، سؤال ما این است که چرا در همان دولت اصلاحات انجام نشده است؟
░▒▓ چه چیزی انجام نشده است؟
▬ اجرا شدن قرارداد، باید اجرا میشده است، ولی، اجرا نشده، سؤال این است که چرا اجرا نشده است؟ چرا در دولت نهم اجرا نشد؟ من شنیدم بعضی از آقایان در دولت نهم مثل آقای وزیری هامانه و آقای نوذری گفتهاند دولت باید اجرا میکرد، خب دولتها چرا اجازه نمیدادند؟ از جمله خود آنها که وزیر بودند چرا اجرا نکردند؟
▬ به واسطه گزارشهایی که نهادهای نظارتی درباره این قرارداد، داده بودند، نهادهای اجرایی اجازه نمیدادند اجرا شود، زیرا، به صلاح نمیدانستند که این قرارداد اجرا شود چون مشخص بوده ایران ضرر میکند.
▬ این قرارداد نباید اجرا میشده است به چند دلیل، اول اینکه که قیمت نامناسبی بوده است.
▬ دوم این که ما قراردادهایی را با کشورهای دیگر مثل ترکیه و پاکستان و قراردادی با عراق داریم که قیمت بیش از قیمت توافق شده در کرسنت است و همین مسأله سبب مشکل برای ایران میشود.
▬ مثل نفت است، شما وقتی نفت را به قیمت فوب در مجموع، میدهید بعد یک دفعه شروع به تخفیف به یک عدهای نمائید، بلافاصله کسانی که طولانی مدت با شما قرارداد بستهاند میگویند به ما هم تخفیف دهید همین اتفاقی که افتاد در یک مورد بخش خصوصی ما در مصاحبهای که در تلویزیون کرد درخواست تخفیف کرد بلافاصله برخی از کشورها گفتند تخفیف ما چه میشود؟ شما به بخش خصوصی خودتان میخواهید تخفیف دهید به ما هم بدهید. اینها مسائلی است که در صحنه بینالملل ضوابط و مقرراتی است که پشتیبانی میکند از قراردادهای بینالمللی.
░▒▓ الآن پرونده کرسنت در کجا پیگیری میشود؟
▬ در اواخر دولت نهم، از طرف ریاست جمهوری ابلاغ شد که این پرونده برود در مرکز حقوقی ریاست جمهوری، یعنی، از وزرات نفت خارج شد و من هم که در دولت دهم وارد وزارت نفت شدم، این پرونده در مرکز حقوقی ریاست جمهوری دنبال میشد و اگر کمکی از ما میخواستند، ما کمک میکردیم؛ بنا بر این، این که صحبت میکنند که دکتر میرکاظمی خودش در نفت بود چه کار کرد، ما هم مدعی بودیم که این قرارداد به نفع کشور نیست و در مرکز حقوقی ریاست جمهوری داشت پرونده قضایی پاسخ داده میشد چون شرکت کرسنت به لاهه شکایت کرده بود و ایران هم داشت اسناد خودش را ارائه میکرد.
▬ در یکی دو سال گذشته، ایران اسناد خوبی را در سطح بینالملل تهیه کرده است، تأییدیههای بانک استاندارد چارتر را گرفتهاند، تأیید سازمان مبارزه با فساد انگلستان را گرفتند و سایر اسنادی که نشان میداد فساد در این پرونده محرز است و همه این اسناد را به دیوان داوری دادهاند و مراحل خوبی را طی کردهایم و بحث فعلی این است که اجازه ندهیم این روند متوقف شود.
░▒▓ چرا از توقف این روند نگرانی دارید؟
▬ همین که با تغییر مدیریتها، احساس کنند که دیگر نمیخواهیم این پرونده را دنبال کنیم. این به نفع کشور نیست و آن چیزی که صلاح کشور است، این است که همان روال شکایتی که در دیوان شده اسناد و مدارک را ببریم و مذاکره را انجام دهیم و فساد را ثابت کنیم چون اگر اثبات کنیم فساد یا تقلبی صورت گرفته در مجامع بینالمللی میتواند به نفع ایران حکم را صادر شود کما اینکه واقعاً فساد بوده و اسنادش هم موجود است؛ و به کار بردن عباراتی چون مصالحه یعنی، مسأله دار شدن سایر قراردادهای صادراتی گاز به کشورهای دیگر است. در هر صورت دولت مکلف است مصالح کشور را حفظ و مجلس در این مورد هشدارهای خود را داده است و منتظر عملکرد دولت است.
░▒▓ به نظر شما با رأی اعتماد مجلس به آقای زنگنه، این گمانه به وجود نمیآید که در کرسنت فسادی وجود نداشته است؟
▬ بحثهای زیادی وجود دارد، ولی، دولت خودش باید پاسخ دهد، و هم باید جواب دیوان داوری را بدهد، و هم جواب مجلس را.
░▒▓ سؤال من این است که چرا مجلس به آقای زنگنه که در زمان کرسنت وزیر نفت بوده، رأی اعتماد داده است؟
▬ اگر وزیر هم آمده، بالاخره، شعار مبارزه با فساد سر داده است و آنها نمیتوانند ادعایی علیه ما داشته باشند ما باید مسیر قبلی را دنبال کنیم تا به نتیجه برسیم؛ حالا ممکن است نقطه نظر دیگری هم وجود داشته باشد که بنده در این باره حرفی نمیزنم، بعضی از آقایان ممکن است نقطه نظرات دیگری را به دولت مطرح کنند، ولی، مهم این است، کسانی که میخواهند تصمیم بگیرند، باید همه اطلاعات را بشنوند و کانالیزه شده اطلاعات نگیرند و از اطلاعات کسانی که در این چند سال روی پرونده کار میکردهاند، استفاده شود.
▬ ما وکیلی در خارج از کشور داریم که میتوانند نظراتش را جویا شوند و تیمهایی را بفرستند و پرونده را از نزدیک مطالعه کنند و تصمیمی بگیرند که منافع ملی را پشتیبانی کند.
░▒▓ شنیده شده است، دولت یازدهم لایحهای را از دادگاه لاهه گرفته و گفته ما شکایتی درباره این پرونده نداریم، آیا این شنیده صحت دارد؟
▬ نه من نشنیدم. اگر چنین کاری هم اتفاق بیفتد به نظرم کار درستی نیست.
░▒▓ در حال حاضر، پرونده مثل سابق در حال پیگیری است؟
▬ الآن بیشتر کسانی که دست اندر کار این امر هستند اصرارشان بر این است که همان مسیر شکایتی که کرسنت کرده و ما پاسخ میدادیم را ادامه دهیم تا نتیجه بگیریم.
░▒▓ مگر همان مسیر پیگیری نمیشود؟
▬ ممکن است با تغییر دولت، مسیر دیگر یا همین مسیر مقداری کند شود که همین کند شدن هم به ضرر ماست.
░▒▓ هنوز هم مرکز حقوقی ریاست جمهوری مسؤول پرونده است؟
▬ بله.
░▒▓ پرونده جای دیگری نرفته است؟
▬ خیر تا جایی که من اطلاع دارم همان جاست و، حتی، در شورای امنیت هم مطرح شده.
░▒▓ آخرین اطلاعات درباره یزدان پناه چیست؟
▬ ایشان مفقود است، ولی، در قید حیات هستند، اینکه کجا رفته یا کجا بردنش را من نمیدانم.
░▒▓ پس، این که گفتند کشته شده درست نیست؟
▬ خیر به نظرم این خبری است که خودشان منتشر کرده بودند که شاهد پرونده فساد ایران را بگویند از بین رفته.
░▒▓ با توجه به اظهارات جنابعالی درباره پرونده کرسنت، در حال حاضر حرفی از مصالحه با حمید جعفر یا شرکت اماراتی نیست؟
▬ نه. پروندههای مفتوح و گزارشات دستگاههای نظارتی قائل به فساد در این پرونده هستند و باید این قرارداد فسخ شود، ممکن است بعضی دوستان، نقطه نظرات دیگری داشته باشند، ولی، ما صلاح میدانیم که روال سابق در شکایت و پاسخگویی پیش برود.
░▒▓ آقای نادران در مورد ماجرای کرسنت گفت احتمال استیضاح وزیر نفت وجود دارد، این احتمال چقدر جدی است؟
▬ امیدواریم این اتفاق نیفتد و به موقع پاسخ سؤال دیوان داوری داده شود.
░▒▓ یعنی، استیضاح، در احتمالهای آتی مجلس وجود دارد؟
▬ گروهی که ماده ۲۳۶ را امضاء کردهاند، در حال پیگیری پرونده هستند که این موضوع دیوان هم به نحوی که منافع ملی به خطر نیفتد حل شود، امیدواریم از داخل ایران درباره این پرونده صدای واحد شنیده شود، زیرا، بعضی از دوستان مصاحبههایی انجام دادهاند که به ضرر کشور تمام شده است و آنجا اعلام کردهاند این قرارداد هیچ مشکلی ندارد.
░▒▓ از افراد اجرایی دولت فعلی بودهاند؟
▬ هم افراد فعلی، و هم از وزرای سابق.
░▒▓ میتوانید نام ببرید؟
▬ آقای زنگنه و آقایان نوذری و وزیری هامانه و برخی افراد دیگر در مطالبی جداگانه به این مسأله اشاره کردهاند.
░▒▓ در ابتدای شروع به کار دولت یازدهم، بحث بابک زنجانی هم مطرح شد، دلیل مطرح شدن اسم این شخص چه بود؟ آیا اختلاف منافع مافیای نفت در میان بود یا موضوع دیگری است؟
▬ در کمیسیون مجلس معمولاً، یکسری اطلاعاتی از دستگاهها میرسد و مجلس هم وظیفه نظارت بر دستگاهها را دارد، گاهی اوقات اطلاعاتی خارج از کانال رسمی نهادها و دستگاههای نظارتی به مجلس میرسد که در کمیسیون مربوطه بررسی میشود.
▬ یک سال پیش خبری آمد که فردی میعانات گازی و نفت کوره گرفته، ولی، پولش را نداده و ممکن است ندهد و، حتی، در ادامه مسیر پول هم گرفته تا برای پیمانکاران جا به جا کند، ولی، اعلام کرده است به دلیل تحریم نتوانسته این کار را بکند، به هر جهت در مجموع، این شخص ۸/۲ میلیارد دلار (دو میلیارد و هشتصد میلیون دلار) به کشور مقروض بود و باید بررسی میشد که چرا پول میعانات به کشور برنگشته است؟
▬ آن موقع بنده پیگیری میکردم و بعد از صحبت کردن با نهادهای نظارتی، به نتیجه نرسیدم و نتوانستم از مجموعه گزارشات قانع بشوم، مجبور شدم به شکل تحقیق و تفحص موضوع را دنبال کنم چون میگفتند این افراد راحت رفت و آمد میکنند و خارج میروند و کسب و کار دارند و کسی هم متعرض آنها نیست؛ و دلیل آنرا میگفتند کسی شاکی ندارد.
▬ از این جا تحقیق و تفحص شروع شد و میتواند همین تحقیق و تفحص به شاکی تبدیل شود و پرونده به قوه قضائیه ارجاع شود، تلاش ما در کمیسیون انرژی این بود که پول خارج شده از کشور، به داخل برگردد و تخلفات صورت گرفته توسط قوه قضائیه بررسی شود.
▬ آنها مطرح میکردند که هنگام جا به جایی پول از بانک «اف ای بی» (First Islamic Bank- FIB) مالزی با مشکل تحریم برخورد کردند، بانکی که آقای زنجانی گفته بود متعلق به اوست و جای دیگری گفته بود برای من نیست.
▬ بعضیها میگفتند سهامداران این بانک از کشور اندونزی هستند و بعضیها میگفتند ایرانی است بالاخره، کمیتهای تشکیل شد در کمیسیون انرژی که این موضوع را پیگیری کند که واقعیت را مشخص کند، گزارشات اولیه که آمد به این نتیجه رسیدیم قبل از تحریم بانک، پولها سررسید شده و اینکه چرا پولها منتقل نشده، جای سؤال بود که تحقیق و تفحص از آنجا جدیتر پیگیری شد.
▬ گزارش دیگری رسید که برخی از این محمولهها، به قیمت ارزانتری در کشور دیگری فروخته شده! خب سؤال این است که اگر کسی به قیمت فوب خریده و میخواسته پول را برگرداند، چرا ارزانتر فروخته؟ این که بخشی از پول مربوط به شرکتهای نفتی بوده و میخواستند جابهجا کنند این چرا مانده؟ بخشی ممکن است به علت تحریم باشد، ولی، آیا همه این مربوط به تحریم بوده یا مشکلات دیگری وجود دارد؟ این بحثی است که دارد دنبال میشود و آخرین صحبتی هم که از آقای دکتر دهدشتی که مسؤولیت این کمیته را در کمیسیون انرژی دارند سؤال کردم، هنوز ایشان موفق نشده آخرین جزئیات را جمع آوری کند که به کمیسیون گزارش دهد، امیدواریم به زودی اعلام شود.
░▒▓ گزارش جمعبندی در صحن علنی مطرح میشود؟
▬ اگر پول برگردد که منتفی است چون مجلس به دنبال مچگیری نیست و بحث این است که این پول به بیتالمال برگردد، ولی، اگر برنگردد کمیسیون تصمیمگیری میکند که چه بخشی مربوط به تحریم است و چه بخشی عوامل تأثیرگذار دیگر است و این حتماً در صحن قرائت خواهد شد.
منبع: مشرق
هو العلیم