دکتر 
حشمت الله فلاحت‌پیشه؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ سخنرانی رؤسای جمهور ایران و امریکا در سازمان ملل متحد موضوع رابطه دو کشور را به خبر اول محافل سیاسی دنیا تبدیل کرده است. این موضوع ویژه با توجه به هشت سال تقابل جدی دو طرف برای مردم ایران اهمیتی جدی دارد.
▬ تحریم‌ها توسعه و، حتی، معیشت ایرانیان را نشانه گرفته است و در چندین مورد تنها یک حماقت جنگ‌طلبانه از طرف جنگاوران امریکایی کم بود که جنگی ویرانگر میان دو کشور شکل گیرد.
▬ مجموعه این شرایط رابطه و مذاکره با امریکا را به موضوع عمده رقابت‌های انتخاباتی خرداد ماه سال جاری تبدیل کرد و آقای روحانی با شعار تنش‌زدایی از موضع اعتدال اکنون، در معرض اجرای راهبرد خارجی خود است. او با پرهیز از شرایط دوران آقای خاتمی، موضوع امریکا را از کانون رقابت جناحی خارج کرد و با اعلام این‌که با اختیار تام برای مذاکره آمده است، تلاش می‌کند تا از موضع برتر مذاکرات ناتمام گذشته را ادامه دهد. با توجه به آن‌چه در نیویورک می‌گذرد و شروع دیپلماسی رسمی دولت در آینده، اصول‌گرایان چه موضعی را در سیاست خارجی اتخاذ خواهند کرد؟
▬ در یک تحلیل کلی، طیف کم تأثیری از اصول‌گرایان کماکان از موضع بدبینی و توأم با انتقادات جدی به استقبال موضوع می‌روند و در مقابل، برخی از محافل نزدیک به اصلاح‌طلبان ممکن است خوش‌بینانه و توأم با شتاب خواستار سرعت بیشتر دولت روحانی در نزدیکی با امریکا شوند. مخاطبین مطلب حاضر کسانی هستند که بهتر است ضمن تأیید ضرورت «تنش‌زدایی» چارچوب‌های لازم را برای این امر مدنظر قرار دهند. اصول سیاست خارجی کشور در درون این چارچوب‌ها تأمین می‌شود:
▬ ۱. نقد گذشته جهت دفاع از مطالبات جمهوری اسلامی ایران در مقابل، امریکا و نه مانع‌سازی در روند مذاکرات ضروری است. در یک مورد امریکایی‌ها، در طول دوران گذشته بیش از چهل میلیارد دلار غرامت از دولت ایران را در قالب احکام قضائی داخلی و خارجی به مطالبات خود اضافه کرده‌اند، درحالی‌که حداکثر احکام قطعی شده طرف ایرانی شش میلیارد دلار است.
▬ ۲. «زبان واحد امریکایی‌ها» مطالبه آقای روحانی از همتای خود بود. سیاست آن‌ها این است که در صورت برداشتن گام‌های متقابل و هنگام پذیرش خواسته‌های ۱ +۵ توسط ایران، تعهدی را در زمینه تحریم‌زدایی از ایرانی‌ها نپذیرند. به عبارتی رئیس جمهور امریکا کاهش تحریم‌ها را به هزار توی لابی‌های کنگره واگذار نماید. چنین مذاکره‌ای نتیجه‌بخش نیست.
▬ ۳. صلح مبتنی بر صندوق رای، طرح مترقی جمهوری اسلامی برای بحران‌های منطقه‌ای است. رفراندوم در سرزمین‌های اشغالی با مخالفت توأم با کشتار و نسل‌کشی صهیونیست‌ها مواجه شده است. در بحرین و سوریه استانداردهای دوگانه بیداد می‌کند و امریکایی‌ها هرجایی که توانسته‌اند، از ابزار یا تهدیدهای نظامی استفاده کرده‌اند. «ژنو ۲» و مذاکرات مربوط به سوریه با حضور جمهوری اسلامی می‌تواند سنگ محک گفته‌های رؤسای جمهور دو کشور رقیب در تحولات اخیر باشد.
▬ ۴. هنوز دلایل خوش‌بینانه‌ای برای تغییر در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی در قبال امریکا شکل نگرفته است و آن‌چه وجود دارد، تنها تغییر در «ادبیات» است؛ لذا، همه چیز به حوزه دیپلماسی عمومی تعلق دارد نه حوزه دیپلماسی رسمی. ایرانی‌ها منتظر کاهش جدی تحریم‌ها و کاهش فشار بر خود در شرایط ناعادلانه موجود هستند؛ لذا، دوره انتظار لبخندهای روحانی بسیار کوتاه‌تر از دوران آقای خاتمی خواهد بود.
▬ ۵. خوشبختانه نوع ورود مسؤولان و نهادهای نظام جمهوری اسلامی به دور تازه «دیپلماسی غربی» کشور مانع از این می‌شود که این امر به رقابتی بین جناحی تبدیل شود. هرگونه «حمایت و انتقاد» احتمالی از این دیپلماسی باید به صورت «سازنده» شکل گیرد.
مأخذ:رسالت
هو العلیم
