برداشت 
از سیداحمدرضا سلیمانی؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ درباره قحطی بزرگ اواسط دهه ۱۲۸۰ هجری قمری (مصادف با آغاز دهه ۱۲۵۰ هجری شمسی و ۱۸۷۰ میلادی/ اواسط عهر ناصری) که در تهران و دیگر شهرهای کشور اتفاق افتاده است، مطالب و مقالات بسیاری نوشته شده و اسناد موجود نیز به وضعیت سخت و وصف‌ناپذیر زندگی در آن دوره گواهی می‌دهد. آن‌چه می‌خوانید روایتی دیگر از فاجعه گرانی و قحطی در آن دوره است.
• «اول سنه ۱۲۸۷ اجناس گران شد. از اول شهر محرم الحرام ۱۲۸۷ [مصادف با شنبه سیزده فروردین ۱۲۴۹ هـ.ش.] روزبه‌روز رو به ازدیاد بود؛ به حدی که اهل اصفهان و نواحی آن، گوشت مردار و حیوان حرام‌گوشت و خون مذبوح را می‌خوردند. جنس به حدی گران شد که نان یک من چهار قران؛ برنج یک من شش قران و به هشت قران هم رسید. در بعضی از نواحی از تلگراف فهمیدند که در همه عالم و هفت فرنگ و هند و روم، چنین است، بلکه بدتر. در مکه و شامات، گندم خرواری هشتاد تومان تا صد و بیست تومان. در شهر مصر، نان یک من یک تومان؛ در شهر یزد یک من هشت قران؛ در خراسان و مشهد مقدس، شش قران.
• «بسیاری مردم مردند و قشمه اصفهان هشت صد نفری به حساب، بلکه هزار متجاوز، از گرسنگی مردند. آخر سال کار به جایی رسید که اطفال خود و دیگران بسیار خوردند و طول کشید تا حین تحریر که اندک تنزل کرده و اصفهان نان یک من دو قران شده و منشا آن خشکیدن آب‌ها بود؛ چرا که، بارش نیامد. روز گذشته که بیست و هشتم شهر ربیع الاول سنه ۱۲۸۸ است، عالم ثقه در منزل ما نقل کرد که امروز ضعیفه‌ای را یافتند سه سر طفل را در یک ظرف طبخ کرده بود. خواستند او را به قصاص برسانند، گفت: من تا به حال چهل نفر طفل را خورده‌ام. او را کشتند. خلاصه اطفال مردم از سر راه‌ها دزدیدند و خوردند».
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم
