برداشت آزاد از آریاادیب؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ چشم روشنی، کنایه از تبریک و تهنیت یا هدیهای است که به هنگام تولد فرزند یا یافتن شغل و منصب و مانند آن به کسی میگویند یا میدهند. علت مربوط ساختن اصطلاح چشم روشنی با مبارک باد، و هدایایی که از دوست میرسد، داستان زیر است:
▬ یوسف نبی (ع)، پس از سالها مرارت و زندان، سرانجام، «عزیز» مصر گردید و در آن سالی که در کنعان قحط سالی شد، فرزندان حضرت یعقوب (ع) نزد حضرت یوسف (ع) شتافتند، و بدون آن که برادر خود را بشناسند از ایشان یاری و آذوقه خواستند.
▬ حضرت یوسف (ع) که برادران خود را شناخته بود، و پس از آن که به آنها گندم و آذوقهی بسیار داد، پیش از روانه ساختن آنان به کنعان، پیراهنی از خود را به برادران داد تا آن را روی چهرهی یعقوب که بینایی خود را در دوری از یوسف از دست داده بود بیندازند تا او هم مژدهی زنده و تندرست بودن پسرش یوسف را باور فرماید، و هم چشمانش دوباره بینا و روشن شود.
▬ برادران نیز به این ترتیب، عمل کردند و بوی پیراهن یوسف که بر چهرهی یعقوب انداخته بودند، چون آن جانبخش و شفابخش بود که بینایی را به او بازگردانید و چشمش روشن شد.
▬ بر پایه این رسم است که دیگر رسیدن هر تهنیت و مبارک باد یا هدیهای را چشم روشنی خواندهاند. چنان که حاتم کاشی میگوید: هان به یعقوب بگویید که از گمشدهات میرسد پیرهنی، چشم تو روشن باشد.
مآخذ:...
هو العلیم