گروه 
تاریخ؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ نخستین جلسه رسمی مجلس شورای ملی در تاریخ جمعه، ۱۳ مهرماه ۱۲۸۵ خورشیدی مطابق با ۱۷ شعبان ۱۳۲۴ هجری قمری (۱۷ اکتبر ۱۹۰۶ میلادی) با نطق افتتاحیه مظفرالدین‌شاه قاجار گشایش یافت.
▬ نمایندگان این دوره مجلس، به موجب ماده شش نظامنامه انتخابات، از بین طبقه اشراف و شاهزادگان، تجار، مالکان، روحانیون و اصناف انتخاب شده بودند. این مجلس، قانون اساسی ایران را که مشتمل بر ۵۱ اصل بود در تاریخ ۸ دی ماه ۱۲۸۵ به توشیح مظفرالدین‌شاه و پس از فوت وی متمم قانون اساسی را در ۱۵ مهرماه ۱۲۸۶ به امضای محمد علی شاه رساند. مجلس اول در ۲ تیرماه ۱۲۸۷ (۲۳ جمادی الثانی ۱۳۲۶) به توپ بسته شد. در این‌جا بخشی از سخنان نمایندگان مجلس اول شورای ملی را می‌خوانید: روز پنج‌شنبه بیست و هفتم رمضان مجلس تشکیل شد در این جلسه، دولت مهلت داد و تجار درصدد تشکیل بانک ملی برآمدند که سرمایه معین نموده اسناد آن را در داخله بفروشند چند نفر نیز لایحه‌ای به مجلس فرستادند که بانک ملی تشکیل بدهید در این جلسه میرزا سید محمد و آقا سید عبدالله و آقا شیخ فضل‌الله و صدرالعلما و بعضی دیگر نیز وارد شدند مذاکره نان به میان آمد، جماعتی از وکلا از وزیر مخصوص که حاکم تهران است حمایت می‌کردند عاقبت عمل نان در مجلس رسما مذاکره و برقرار شد که آن را به صورت شرکت یا به شکل دیگری اداره نمایند دسته فوق رأی ندادند و معایب آن را بیان نمودند و رأی دادند که باید امسال نان و گوشت تحت اختیار حکومت باشد به شرایط مقرره تا برای اول سال یعنی، سر خرمن فکری درست در این باب بشود؛ چون مذاکره شرکت بود لایحه نوشته شد که مجلس امضا کند و شرکت اقدام به کار نماید همان عده از وکلایی که از حاکم تهران طرفداری می‌کردند در دادن رأی تردید نمودند عقیده آن‌ها این بود که ما کمپانی را می‌شناسیم آن‌ها در شمار تجارند و خوف آن می‌رود که مال ملت و دولت از میان برود.
▬ در این موقع، شیخ حسین سقط فروش، برآشفته اظهار داشت: بلی می‌خواهید کلاه ملت و دولت را بردارید. حاج علی آقا شالفروش به او اهانتی کرد در این موقع شیخ حسین سقط فروش برآشفته با صدای بلند اظهار کرد من داعیه شرف دارم می‌خواهی مرا ضایع کنی تو چه حق داری به من سخن درشت بگویی آقای سید محمد صادق طباطبایی گفت این‌جا مجلس است و همه حقوقشان متساوی است بازار نیست که شما چون تاجرید به‌سقط فروش توهین و تحکم کنید لکن حاج علی بر تشدد خود افزود. طباطبایی برآشفته اظهار کرد این‌جا مجلس است و جای دشنام و تحکم نیست، سپس، به آقا سید محمود معروف به ناظم رو کرده گفت: اشخاصی که مانع آزادی نطق می‌شوند باید از مجلس خارج شوند. سید آمد جلو که حاجی را بیرون کند. حاجی خود بلند شده بیرون رفت و به مجرد بیرون رفتن حاجی علی تمام نمایندگان تجار بیرون رفتند. بلافاصله نمایندگان جمعی از وکلا را مأمور کردند که حاج علی و سایر نمایندگان را به مجلس بازگرداند این عده رفتند و تجار را به مجلس آوردند و به قهر دو دقیقه نشستند حاج معین‌التجار خواست نطقی کند صنیع‌الدوله رییس مجلس را ترک گفت و مجلس بر هم خورد. در این هنگام آقا سید عبدالله طرفین دعوا را نیز صلح داد. روز شنبه بیست و نهم رمضان چهار ساعت به غروب مجلس مجددا تشکیل گردید. نخست صنیع‌الدوله با چند تن از وکلا در اتاق دیگر جلسه محرمانه‌ای تشکیل دادند که معلوم نشد راجع به چه موضوعی بود و دو ساعت به غروب در مجلس حاضر شدند، نخست مذاکرات متفرقه‌ای به عمل آمد تا یک‌ساعت به غروب ناصرالملک وزیر مالیه در مجلس حضور یافت و در باب استقراض از روس و انگلیس مذاکرات به عمل آورد و وجوب قرض را با کمال عجله گوشزد نمود و اظهار کرد که دستگاه حکومت امروز برای چند تومان معطل و پریشان است. پس از آن مواد استقراض بیان شد عینا همان مواد سابق بود به‌اضافه این قسمت یکی آن‌که ضرابخانه هم اضافه بر تلگرافخانه و پستخانه و گمرکات جنوب نزد انگلیس برای ضمانت این قرض داده خواهد شد. دیگر آن‌که ناصرالملک استقراض فوری پنج کرور تومان را ضروری دانسته بود در صورتی که مخبرالسلطنه فقط تقاضای استقراض چهار کرور تومان را داشت سایر بیانات مخبرالسلطنه و ناصرالملک کاملاً مطابق بود. حاجی معین‌التجار اظهار داشت که ما در فکر تشکیل بانک ملی هستیم که بندگانت نیز باید در ترتیب و شرایط و کتابچه قانونی آن با ما همراهی نمایید. همین قدر که موفق به تشکیل چنین بانکی شدیم اگر صد کرور پول هم لازم شود داده خواهد شد و به دوا قرض سابق داده خواهد شد تا از این ننگ و عار ملت و دولت بیرون آیند. ناصرالملک جواب داد اگر شما تا یک‌سال بعد هم به تشکیل چنین بانکی موفق شدید خیلی باید تشکر نمود و حال آن‌که تا پنج سال دیگر هم این‌کار مرتب نتواند شد، فعلا مریض ما گنه گنه لازم دارد تا رفع تب بشود بعد از قطع تب به تقویت مزاج باید پرداخت. حاج معین‌التجار پاسخ داد آیا دولت به چهار صد هزار تومان الی یک کرور می‌تواند اکتفا کند تا ما فکر بقیه را بکنیم. ناصرالملک پاسخ داد شما خودتان ملاحظه نمایید با این آلودگی می‌توان به یک کرور تومان قناعت کرد. حاج معین التجار- اظهار کرد فعلا وقت گذشته است بندگان عالی روز سه‌شنبه صورت شرایط و معاهداتی که در استقراض اول و دوم بین دولت علیه و روس شده به مجلس ارائه نمایید و نیز صورت ریز و محل قروض و مخارج لازمه را همراه بیاورید تا مجال سؤال و جواب باشد. فرضا ما تصدیق نمودیم که این استقراض ضرر ندارد، بلکه نفع دارد اولاً، عموم ملت از مجلس و دولت مایوس و رنجیده خاطر می‌شوند و همین نکته مسلما نتیجه خوبی برای دولت و مجلس نخواهد داشت ثانیاً، چون مذاکره در مجلس شده است که ملت خود قرض به دولت می‌دهد اگر خلافش ظاهر شود برای ملت ودولت سرشکستگی بسیار بزرگی است که من‌بعد هر چه اقدام نمایند جبران نتوانند نمود.
مآخذ:...
هو العلیم
