برداشت
آزاد از آریاادیب؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ این اصطلاح را هنگامی به کار می‌برند که کسی، دیگر از عهده‌ی انجام باقی مانده‌ی کاری بر نمی‌آید و از دیگری خواهش می‌کند تا کار او را به پایان برساند، یا برای هنگامی که کسی سختی و ناگواری امری را به جای دیگری تحمل نماید.
▬ این عبارت، از اصطلاحات می‌گساران و باده‌نوشان بوده است که اکنون، دیگر در موارد گوناگون به کار برده می‌شود.
▬ جام جم یا جام جمشید که در گذشته نام جام شراب خواری بوده است، دارای هفت خط درجه‌بندی بوده است که هر کدام از این خطوط ظرفیت شراب خواران را نشان می‌داده است، در آن زمان اگر باده‌نوشی حتی یک قطره از شراب خود را باقی می‌گذاشت، مورد سرزنش و تحقیر قرار می‌گرفت.
▬ از این رو، هر کس می‌کوشید جام را فقط تا آن اندازه‌ای پر کند که می‌تواند آن را بنوشد.
▬ هفت خط جام جم از پایین به بالا عبارت بود از: ۱. خط مزور ۲. خط فرودینه (یا خط کاسه‌گر) ۳. خط اشک (یا خط در شکر، اصطلاح «اشکی بریز نیز در میان باده نوشان از این جا است). ۴. خط ارزق (یا خط شب) ۵. خط بصره (خطی که نزدیک به اعتدال بوده است) ۶. خط بغداد (که مشهورترین خط جام جم بوده است) ۷. خط جور (یا خط لب جام).
▬ خط جور خطی است که پیاله‌ی شراب در آن جا، مالامال و سرریز شده و کم‌تر کسی از عهده‌ی نوشیدن آن بر می‌آمده است.
▬ باده‌نوشانی که جام خود را تا خط جور پر می‌نمودند، ولی، از عهده نوشیدن همه‌ی آن بر نمی‌آمدند به دیگری تعارف می‌کردند تا جور آن‌ها را بکشند (بالا بکشند) و جام را خالی نموده و قطره‌ای از آن باقی نگذارند.
▬ و امروز این اصطلاح، برای هر خوراکی و نوشیدنی، و هر امر نیمه تمام به کار گرفته می‌شود.
▬ اصطلاح «هفت خط» نیز که برای افراد حرفه‌ای و کار کشته به کار می‌رود، از همین حال است که اشاه به آن دارد که فلانی آخرشه.
مآخذ:...
هو العلیم
