برداشت آزاد از جرج مککارتی؛ ایدهای برای تأمل بیشتر
☱ به زعم کارل مارکس، در نظام سرمایهداری، «روابط اجتماعی»، در شکل «سرمایه» چکیده و عصاره میشود.
☱ تحلیل «سرمایه»، ما را به تحلیل «روابط اجتماعی» میرساند. و از آنجا که «سرمایه»، خود، تابع قانون بازده نزولی است، میتوان برآورد کرد که روابط اجتماعی، کجا به بازده نزولی میافتند و افراد را به سمت انزوا یا نزاع و جدال هل میدهند.
☱ روابط اجتماعی، دیگر نمیتوانند به رفع نیازهای اولیه محدود شوند، و مدام، بیشتر و بیشتر طلب میکنند. روابط اجتماعی را میتوان مانند نمودار بورس دانست که مدام باید رو به بالا باشد، و دیگر حرکت مستقیم آن نمیتواند مطلوب باشد. حرکت مستقیم، خودش یک جور افت است. روابط اجتماعی، ارضاء نمیشوند و بیشتر و بیشتر میطلبند. این، در حالیست که ارضاء نیازها، با محدودیتهای اجتماعی (طبقاتی)، تکنولوژیک و فیزیکی مواجهاند.
☱ نقطه «بازده نزولی»، نقطهای است که «سرمایه» و مآلاً «روابط اجتماعی»، شروع به خودخوری میکنند. تخریب میکنند. سرمایه، به عنوان یک صورت خالص از روابط اجتماعی تولید، محدودیتهای مقدار سود را که میتواند در نهایت انباشت شود، تعیین میکند. محدودیتهای اجتماعی، تکنولوژیک و فیزیکی برای تحقق ارزش اضافی وجود دارند. نمونه این وضع در بحران بزرگ مالی ۱۹۲۹ مشاهده شد، و اکنون، در همه زمینههای روابط انسانی مشاهده میشود. کار به جایی میرسد که سرمایه با توجه به محدودیتهای مواد اولیه و روابط کار و میزان مصرف و بازار فروش، دیگر جایی برای انبساط ندارد. در این حال، ثابت نمیماند، بلکه میترکد، بحرانی میشود، و صفر میگردد، طوری که انگار اصلاً نبوده.
☱ نظام سرمایهداری، امکاناتی را گسترش میدهد و میپرورد که هر چه بزرگتر میشوند، پوسته تنگ این نظام را میشکافند.
☱ مارکس، در «درآمدی بر نقد اقتصاد سیاسی» (۱۸۵۹) نوشت: «در مرحلهی خاصی از تولید، نیروهای تولیدی و مادی جامعه در تضاد با روابط موجود تولید قرار میگیرند. ... نظر به نحوۀ گسترش نیروهای تولید، روابط تولید به محدودههای خود میرسند».
☱ در حالی که مبانی مادی و تکنیکی اقتصاد سرمایهداری، به تکامل نیازهای انسانی کمک میکنند، فقر مطلق را کاهش میدهند، و شرایطی را برای برابری دموکراتیک و آزادی سوسیالیستی ایجاد میکنند، سازمان طبقاتی تولید و روابط اجتماعی مالکیت خصوصی، انتخابها را محدود میکند.
☱ اغلب کارگران، فقر زیادی «تحمل میکنند»، از آن باب که نمیتوانند به قدر کافی، تولیدات اقتصادی عقلانی شده را مصرف کنند.
☱ دستمزدها به خاطر ضرورت تولید ارزش مبادلهای برای بازار، نمیتوانند از سطح خاصی بیشتر شوند، و کار روزانه، نمیتواند تا فراتر از حد خاصی گسترش یابد. در همین حال، تولید ارزش واقعی هم با روابط اجتماعی تولید که مبتنی بر سودها، مالکیت و طبقه است، محدود میشود.
مآخذ:...
هو العلیم