برداشت آزاد از سرمقاله این هفته اکونومیست؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ کشورهای ثروتمند باید با برداشتن عملی مرزها و جهانیسازی یکسره اقتصاد جهان، خود را برای بلعیدن مازاد اقتصادی دنیا آماده کنند، و این اتفاق تنها راه نجات آنها در سال ۲۰۱۳ خواهد بود.
▬ فصل تعطیلات، زمان تفکر آزادانه است. در این مدت افراد فرصت دارند از کار سخت روزانه فاصله بگیرند و درباره این که چطور کارها را به گونهای دیگر انجام دهند، فکر کنند، اما، آیا فقدان تخیل آنها را از دیدن راهحلهای ساده ناتوان کرده است؟ آیا میتوانند با اندک تلاشی سال ۲۰۱۳ را سال بسیار بهتری بسازند؟
▬ پاسخ این پرسشها برای دولتهای کشورهای ثروتمند بله است. کشورهای ثروتمند باید با برداشتن عملی مرزها و جهانیسازی یکسره اقتصاد جهان، خود را برای بلعیدن مازاد اقتصادی دنیا آماده کنند، و این اتفاق تنها راه نجات آنها در سال ۲۰۱۳ خواهد بود.
▬ نشریه اکونومیست سه روش برای افزایش اعتماد و رشد اقتصادی پیشنهاد میکند که بدون به کارگیری آنها سال جدید تا حدی غمانگیز خواهد بود. افرادی که به طور مرتب این نشریه را مطالعه میکنند تعجب نخواهند کرد اگر بگوییم هر سه روش شامل آزادسازی تجارت است.
▬ در واقع، آزادسازی تجارت موضوعی است که از زمان آغاز انتشار این نشریه در سال ۱۸۴۳ در مخالفت با قوانین حمایتی انگلستان به طور مکرر به آن اشاره شده است، اما، نفعی که کشورهای ثروتمند دارای رشد اقتصادی کند از باز کردن مرزهایشان به روی کالاها و خدمات یکدیگر میبرند اغواکننده است. جهان یکپارچهتر از آن چیزی است که اکثر مردم میپندارند، و در شرایطی که جهان به سمت رفاه پیش میرود، تجارت به لیبرال دموکراسیها این شانس را میدهد که اعتبار خود را دوباره به دست آورند.
▬ براساس پیشبینی صندوق بینالمللی پول، در سال ۲۰۱۳ اقتصاد امریکا حدود ۲ درصد رشد خواهد کرد و اقتصادهای ژاپن و بریتانیا رشد یک درصدی را تجربه خواهند کرد و حوزه یورو باید خوششانس باشد که با رشد روبهرو شود. سیاستگذاران هر کدام از این اقتصادها باید اقدامات فراوانی برای بهبود این پیشبینی ناخوشایند انجام دهند، اما، اکثر این اقدامات انتخابهای نامطلوبی را در بر میگیرد. افزایش نقدینگی ممکن است به احیای اقتصادی کمک کند، اما، این خطر وجود دارد که حباب داراییها را به وجود آورد. انبساط مالی بیشتر به رشد اقتصادی کمک خواهد کرد، اما، بدهی اضافه به دولتها تحمیل میشود.
▬ اما در عوض، تجارت آزاد نیاز به پول خرج کردن ندارد. فقط نیازمند مقداری کار میدانی توسط دولت و شجاعت سیاسی فراوان است. با وجود آن که برخی لابیها، همچون مزرعهداران، با تجارت آزاد مخالفت خواهند کرد، اما، منافع کاستن از موانع برای کل اقتصاد بسیار زیاد است. این موانع عبارتند از تعرفهها، یارانهها و تشریفات اداری که بازارهای بینالمللی را مختل میکنند. با کاهش هزینه کالاها و خدمات وارداتی، دستمزد کارگران افزایش مییابد و با تأثیر دستآوردهای مفید تجارت آزاد بر کل اقتصاد، بازار صادرات توسعه و بهرهوری بهبود خواهد یافت.
▬ سه گزینه مهم در برداشتن موانع عبارتند از توافقنامه تجارت آزاد اقیانوس آرام، توافقنامه تجارت آزاد بین امریکا و اتحادیه اروپا و یک اتحادیه تجاری در بخش خدمات در اروپا. این توافقنامهها اخیراً از یک خیالپردازی سیاسی به امری واقعی تبدیل شدهاند و احتمالاً، طی یکی دو سال آینده پیشرفتهای جدی در این زمینه حاصل خواهد شد. هر کدام از این توافقنامهها به تنهایی موجب بهبود اعتماد و افزایش رفاه میشوند و با یکدیگر چشمانداز جهان را دگرگون میکنند.
▬ در دنیایی آرمانی یک توافق تجاری بزرگ، توافقی جهانی خواهد بود، زیرا، برطرف کردن موانع برای همه بهتر از کاستن آن موانع در چارچوب دوجانبه یا منطقهای است، اما، در دنیای واقعی، جدیدترین دور مذاکرات تجارت جهانی، یعنی، دور اروگوئه، به نتایج سال ۱۹۹۴ ختم شد و مذاکرات دور دوحه نیز در حال احتضار است.
▬ به جای وقت تلف کردن در ژنو، زمان آن رسیده است که در مکانهایی که مذاکرات تجاری تحرک دارند و سیاستمداران به آن علاقهمند هستند، پیشرفتی حاصل کرد و این مکانها در حوزه اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس قرار دارند. مذاکرات تجارت آزاد اقیانوس آرام به خوبی در جریان است. یازده کشور حوزه اقیانوس آرام ازجمله مکزیک، کانادا، استرالیا و نیوزیلند به همراه امریکا در این مذاکرات شرکت دارند. کره جنوبی نیز احتمالاً، سال آینده به این مذاکرات میپیوندد. همچنین، در صورتی که شینزو آبه، نخستوزیر جدید ژاپن، در احیای اقتصاد جدی باشد، این کشور نیز به مذاکرات ملحق خواهد شد. با اضافه شدن ژاپن و کره جنوبی، کشورهای عضو توافقنامه تجارت آزاد اقیانوس آرام حدود ۳۰ درصد از تجارت جهانی کالا و خدمات را تشکیل خواهند داد.
▬ تجارت آزاد اقیانوس آرام آرمانی بیش از کاهش تعرفه دارد. هدف، تدوین کتاب قانون مشترکی است که در آن از موارد قانونگذاری گرفته تا سیاستهای رقابتی گنجانده شده باشد. براساس یک تحقیق، این توافقنامه تولید ناخالص داخلی منطقه را بیش از یک درصد افزایش خواهد داد.
▬ در حال حاضر توافقنامه تجارت در آن سوی اقیانوس اطلس تنها یک ایده است، ایدهای که سیاستمداران اروپایی بر آن پافشاری میکنند و هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا، محتاطانه از آن استقبال کرده است. در این توافقنامه نیز پتانسیلهای فراوانی وجود دارد مثل کارآمد ساختن زنجیره عرضه و افزایش بهرهوری از طریق برداشتن تعرفه و تسهیل تجارت به وسیله همآهنگ کردن استانداردهای نظارتی، بنا بر این، لازم نیست خودرو یا دارویی که در اروپا ایمن در نظر گرفته میشود در امریکا دوباره مورد آزمایش قرار گیرد.
▬ براساس یک تحلیل برداشتن تعرفه به خودی خود تولید ناخالص داخلی اروپا را به اندازه ۴/۰ درصد و تولید ناخالص داخلی امریکا را تا یک درصد افزایش خواهد داد. در صورتی که این توافقنامه به آزادسازی وسیع جهانی منجر شوند، رشد اقتصادی بزرگی بخصوص در اقتصادهای نوظهور دارای رشد سریع به دست خواهد آمد، اما، نمیتوان این مسأله را مسلم دانست، زیرا، توافقنامه تجارت آزاد اقیانوس آرام و توافقنامه اتحادیه اروپا-امریکا احتمالاً، جهان را به بلوکهای رقابتی منطقهای تبدیل میکند که چین از آن مستثنی خواهد شد، اما، در صورتی که این دو توافقنامه به یکدیگر بپیوندند و به روی دیگر کشورها باز باشند، از این رویداد جلوگیری میشود.
▬ این دو توافقنامه باید بر مبنای یک الگو استوار باشند، باید از دستورالعملهای محدودکننده غیرضروری چه در زمینه کنترل سرمایه و چه در مورد حق مالکیت معنوی اجتناب کنند، و باید قوانینی را ایجاد کنند که به طور معقول چین و هندوستان را نیز در بر گیرد. در زمینه بازارهای داخلی، در امریکا همه بخشها در این بازارها شرکت دارند در نتیجه باراک اوباما میتواند حذف تشریفات اداری بیمورد را آغاز کند، اما، این مسأله درباره اروپا صادق نیست. در این اتحادیه تجاری بخش خدمات که حدود ۷۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد، جایگاهی ندارد. برای مثال، تشریفات گمرکی بوروکراسی مفرط ایجاد میکند و هزینه آن برابر ۴۰ درصد ارزش کالاهایی است که در اتحادیه اروپا به وسیله کشتی جا به جا میشود. شرکتهای راهآهن یکی از کشورهای اتحادیه اروپا نمیتوانند در دیگر کشورهای این اتحادیه خدمات ارائه دهند. بازار آنلاین نیز وضع بهتری ندارد. اغلب برای اروپاییان خرید آنلاین از امریکا آسانتر از خرید از یکی از کشورهای همسایه است. براساس تعداد موانعی که از سر راه تجارت آزاد برداشته میشوند، تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا به اندازه ۵/۲ درصد یا بیشتر افزایش خواهد یافت.
▬ همه سیاستمداران از این مسأله آگاه هستند و از توسعه این اتحادیه تجاری دم میزنند، اما، اکنون، وقت عمل است. غرب با حمایت از تجارت آزاد و بازارهای آزاد به دیگر مناطق جهان درس چگونه رشد کردن را میآموزد. این روزها، جهانی شدن با خروش طبقات متوسط اقتصادهای نوظهور همراه شده است. سال ۲۰۱۳ فرصتی است تا غرب عقیده و نیروی خود را احیا کند.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم