به نقل از مجله «آینده»، بهمن و اسفند ۱۳۲۴؛ ایدهای برای تأمل بیشتر
░▒▓ نامه پادشاه انگلیس چارلز (Charles I, 1600-1649) به شاه صفی
▬ به شاهنشاه مقتدر و سلطان بزرگ شاه صفی، شاهنشاه ایران و ماد و پارت و ارمنستان و سرزمینهای مشهور لار و هرمز و دیگر سرزمینهای پهناور و پرجمعیت.
▬ چارلز به خواست خدای قادر و توانا، پادشاه بریتانیای کبیر، فرانس و ایرلند، مدافع دین مسیح...، به پادشاه بزرگ و سلطان مقتدر اعلیحضرت شاه صفی سلام فرستاده سلامتی و سعادت و قدرت و کامیابی را برای شمشیر و افتخار و فتوحات وی آرزومند است. زمانی که با خرسندی و خوشحالی خاطره توان و فتوحات درخشان پدر بزرگوارتان شاه عباس را به یاد میآوریم و زمانی که مانند استشمام عطر جانفزایی یادگارهای دوستی بین نیاکان خود را به خاطر میآوریم، جلوس مسعود آن شاهنشاه و تملکشان به سرزمینی را که از مدتهای پیش در تحت اختیار نیاکان مقتدرتان بوده و وارث بالاستحقاق آن هستید تبریک میگوییم و نیز تمایلات خود را مبنی بر ادامه روابط دوستی و ارسال مراسلات که از جانب ما پیوسته ملحوظ و مراعات شده است اعلام میکنیم که پشتیبانی و عدالت شما پیوسته شامل حال اتباع و بازرگانان ما که در کشور وسیع شما به کار کسب و تجارت پرداخته و سکونت اختیار کردهاند بوده و هست. به این قرار افتخار این کار مانند آفتاب که بر روی مراتع خوش آبوهوای شما پرتو میافکند مایه شادمانی و خرسندی دوستان و خشم و خرابی تمام آن کسانی که به دیده حسرت و حسادت به آن مینگرند شده است.
▬ در میان سایر مزایا و محاسن مقام پادشاهی شما شهرت و آوازه فتوحات و قدرت و زورمندی شمشیر شما است که مانند برقی در سراسر کشور ما جهیده و قلب تمام رعایای ما را که با تحسین و تمجید تلقی کردهاند شعلهور ساخته است، به همین جهت حامل این نامه پسر عموی ما «ویلیام کنت دودنبای» که از خدمتگزاران صدیق است واسطه این احساسات شده و مایل است که شاهد بر این مدعی بوده و قلب خود را که مملو از بزرگی و عظمت آن مقام اعلی است در پیشگاه آن شاهنشاه عرضه دارد.
▬ ویلیام، این مسافرت دور و دراز و طولانی را به همین خاطر در پیش گرفته و ما هم باوجود اینکه این شخص برای خدمت ما بسیار مفید بوده به این مسافرت رضایت دادهایم. این شخص که از شاهزادگان کشور است، در شمشیرزنی و قوت، مشهور، و در مشورتها و مجالس سلطنتی، وجودش نافع و در خدمت به ما صادق و وفادار میباشد، مقام دریاسالاری را که از مشاغل مهمه مملکت است دارا میباشد.
▬ بنا بر این، مایلیم که وی را بهخوبی و گرمی پذیرایی کرده آن طوری که شایسته آن مقام اعلی میباشد با وی بنا بر بلندی مقامش رفتار نمایید، و هر زمانی که مایل باشد به وی اجازه دهید که نزد ما مراجعت کرده، مژده سلامتی و سعادت آن شاهنشاه را که بیش از طلا و ادویه هندوستان برای ما قیمت دارد، بیاورد.
تحریر شد در کاخ سلطنتی وست مینستر در سال ششم از سلطنت ما، مارس ۱۶۳۰.
░▒▓ پاسخ شاه صفی به شاه چارلز
▬ هواللّه سبحانه و تعالی
▬ نظاما للسلطنته و الشوکته و الایاله و الحشته و العظمته و العز و الامتنان چارلیس پادشاه انگلیس. مکتوب مرغوب صداقت اسلوب حضرت والا منزلت سلطنت و ایالت پناه شوکت و عظمت و جلال دستگاه حشمت و ابهنت انتباه پادشاه عالیجاه آفتاب کلاه اعظم سلاطین شجاعت آیین فرنگیه اکرم والیان عالیشان صاحب تمکین مسیحیه شایسته سریر دولت و سروری رفعتبخش بارگاه عدالت و دادگستری زبده و الیان عزت و نوامیس جعل عواقبه خیرا که در ینولا موقوم قلم مخالصت رقم گردانیده به اینجانب ارسال داشته بودند در بهترین زمانی وارد گشته مضامین صداقت آیینش که مبنی از کمال موافقت و دوستی و نهایت محبت و یکدلی بود بر ضمیر منیر اشرف پرتو ظهور انداخته موجب ازدیاد مواد مودت و اتحاد و افزونی مراتب خلت و وداد گردید و همواره توجه خاطر مهر تأثیر به آن متعلق و مصروف است که به مراتب زیاده از زمان سابق در میانه طریقه محبت و دوستی مرعی و مسلوک بوده باشد.
▬ سفارشی که در باب عز تماب زبدة الاعیان کنت کپیتان ویلیام نموده بودند، شفقت شاهانه همواره شامل حال او بوده و هست، و مقرر فرمودهایم که هرگونه کاری و مهمی که درین صورت داشته باشد، و به وکلا دیوان اعلی اظهار نماید، بلا تأخیر حسب المدعا سر انجام نمایند، و در مراعات جانب منسوبان آن سلطنت و شوکت قباب خصوصا کاپیتان ویلیام مذکور و رفقا و مردم ایشان که بهاین دیار آمد و رفت مینمایند، به هیچوجه من الوجوه، تقصیری نمیشود، وظیفه خلت دوستی آن است که از آن جانب نیز پیوسته این شیوه ستوده مسلوک بوده ریاض الفت و اشنائی را به ارسال رسول و رسایل تازگی بخشند، و هرگونه کاری و مهمی دراین صوب داشته باشند، بیحجاب از روی موافقت و اتحاد آنها و اعلام نمایند که توجه و اتفاق دوستانه و اعطاف خسروانه به حصول آن موصول گردد.
▬ ثانیاً، آنهایی رأی صداقت اقتضا میگردانند که در سر کار خاصه شریفه از ارباب صناعت و استادکاران ماهر در هر فن جمعی هستند، و در این اوقات چند نفر استاد صاحب وقوف که یک نفر میناکار و یک نفر وقت و ساعت ساز، و یک نفر الماس تراش، و یک نفر زرگر اعلی، و یک نفر تنفگساز، و یک نفر نقاش بالادست، و یک نفر توپچی آتشباز بوده باشد، در سرکار خاصه شریفه ضرور شده و در ولایت ایشان هستند طریقه محبت و یگانکی آنکه به وکلای عالی امر نمایند که استادان مذکور را با شاگردان و مصالح افزار کسان معتمد خود ارسال گردانند، که در سرکار خاصه شریفه همایون به خدمات مذکوره قیام نمایند، و در وقت شروع کار به جهت عمله و افزار و انکاز که موقوف علیه کار ایشان است، حال منتظر نبوده باشد که هر آینه موجب ازدیاد دوستی خواهد بود.
▬ چون عرض تشیید مبانی محبت و وداد و تمهید قواعد موالفت و اتحاد بود، زیاده اطناب نرفت.
▬ ایام دولت و کامکاری بر وفق رضای حضرت عز اسمه مقرون بوده، عاقبت احوال خیر ما به توفیقات نامتناهی به خیر و خوبی باد.
برداشت از دنیای اقتصاد
هو العلیم
درود فراوان، من نامه شاه صفی را در سایت اسناد پیدا کردم و دیدم ولی نامه چارلز را ندیدم، آیا لینکی از نگارهی این نامه دارید ؟