اکونومیست
▬ حتی با معیارهای مربوط به کمکهای مالی اتحادیه اروپا، طرح نجات اقتصادی بانکهای اسپانیایی که در نهم ژوئن ارائه شد، ناامیدکننده بود.
▬ آرامشی که بر بازار حاکم شد، تنها چند ساعت طول کشید.
▬ خیلی زود، سودهای اوراق قرضه اسپانیا شروع به افزایش کرد. ظرف چند روز این سودها به بالاترین میزان بعد از معرفی یورو رسیدند به طوری که اگر وضع به همان منوال ادامه پیدا میکرد، میتوانست به ورشکستگی اسپانیا بینجامد.
▬ مسأله ترسناک این بود که سود اوراق قرضه در آلمان هم که به بهشت منطقه یورو معروف است، بالا رفت. سرمایهگذاران نگران نجات یافتن خود یورو بودند.
▬ طرح نجات اسپانیا چند نکته داشت. در مقایسه با کمکهای مالی پیشین به یونان، پرتغال و ایرلند، نجاتدهندهها این بار زود جنبیده بودند. دولت اسپانیا پیش از آنکه بانکها از بازار مالی بیرون گذاشته شوند، برای حل مشکلاتشان پول در اختیار بانکها قرار داده بودند. مجموع این کمکها رقم زیادی بود: مادرید قول ۱۰۰ میلیارد یورو (۱۲۵ میلیارد دلار) را گرفته بود. این رقم برای نجات یافتن این بانک در صورت وخیمتر شدن شرایط اقتصادی هم کافی بود. با وجود این هنوز روی جزئیات توافقی صورت نگرفته بود. نرخ بهره کمکهای مالی، بدون شک زیر ۷/۶ درصدی بود که نرخ سود اوراق قرضه ده ساله اسپانیا، به آن رسید. دیگر اینکه برخلاف طرحهای نجات قبلی، این طرح بدون اعمال درخواست تلخ ریاضت اقتصادی بیشتر ارائه میشد.
░▒▓ تنها یک راه نجات وجود دارد
▬ یک سال پیش، تمیزکاری کامل بانکهای اسپانیا به وسیله چنین کمکهای بیرونیای ممکن بود کافی باشد، اما، حالا نیست. مشکلات مالی اسپانیا و بانکهای آن به خاطر از بین رفتن اعتماد سرمایهگذاران وخیمتر شده است. به دو دلیل در ماههای اخیر سرمایه با سرعت فزایندهای از اسپانیا خارج شده است. اول اینکه سرمایهگذارها نگران وضعیت نامشخص اقتصاد ضعیف شونده، ناپایدار بودن وضعیت بانکها و وخیمتر شدن وضعیت مالی دولت هستند. دوم هم اینکه اعتماد آنها به واحد پول یکسان و وضعیت اسپانیا در آن، کم شده است. طرح نجات بانکها در کم کردن نگرانی مربوط به دلیل اول تأثیر کمی داشته و در مورد دومی هم هیچ کاری نکرده است.
▬ با ارتباط زهرآمیز بین بانکها و بودجه شروع کنید. نجاتدهندههای اسپانیا به جای اینکه کمکهای مالی را مستقیماً به درون سیستم بانکی اسپانیا تزریق کنند، این کمکها را به دولت این کشور میپردازند. این موضوع میتواند بدهی کشور را به اندازه ده درصد تولید ناخالص داخلی افزایش بدهد.
▬ به علاوه، اگر این پول از «مکانیسم ثبات اروپا» که تأمینکننده همیشگی بودجههای کمکی اتحادیه اروپا است، تأمین شود، نسبت به اوراق قرضه معمولی دولت تقدم خواهد داشت. در نتیجه، با توجه به نگرانی سرمایهگذاران در مورد قدرت بازپرداخت اسپانیا و جایگاه این کشور در فهرست بدهکارها، هزینههای افزایش میزان بدهی این کشور، بالاتر خواهد رفت.
▬ دلیل دیگری وجود دارد که مشکل دوم -یعنی کم شدن میزان اعتماد به واحد پول یکسان- از این هم بدتر خواهد شد. اگر دولت یونان نخواهد زیر بار شرایط کمکهای مالی اروپا برود، احتمالاً، به زودی منجر به بیرون رفتن یونان از منطقه یورو خواهد شد. این موضوع نهتنها نگرانیها را در رابطه با آینده اسپانیا شدیدتر خواهد کرد، بلکه در مورد آینده وضعیت اقتصادی ایتالیا هم چنین خواهد کرد. همین اواخر نرخ بهره اوراق قرضه ایتالیا به خاطر ترس از سرایت بحران، مسدود شد.
▬ منبع واقعی عدم اطمینان نسبت به آینده یورو چیزی نیست که درون این کشورها اتفاق میافتد، بلکه به خاطر شکست آلمان و شرکای اروپایی آن در متعهد کردن خودشان برای نگه داشتن واحد پول یکسان است. مدتها است که اکونومیست در مورد اینکه نجات کشور به کشور کافی نخواهد بود، بحث کرده است. اصلاحاتی نظاممند مورد نیاز است. اصلاحاتی شامل سر و سامان دادن به قرضها و حرکت به سمت اتحادیه بانکی همراه با نظارت بر تمام منطقه اروپا و مسوول بودن تمامی بانکها. نجات بانکهای اسپانیا میتواند اولین قدم برای چنین راهحلی باشد. نجاتدهندههای اروپا از طریق تزریق کردن مستقیم کمکهای مالیشان به سیستم بانکی اسپانیا، میتوانستند اولین قدم را به سمت یک اتحادیه بانکی بردارند. آنها به جای این کار نسخهای بهبود یافته از روش قدیمی را انتخاب کردند. این روش یک تسکیندهنده است، نه یک درمان.
مأخذ: دنیای اقتصاد
هو العلیم