فیلوجامعه‌شناسی

دگرگونی‌های اقتصادی منتهی به رنسانس

سه شنبه, 06 تیر 1391 ساعت 22:24 مدیر سایت شمارگان بازدید از منبع : 1058

برداشت آزاد از کتابخانه مرجع انکارتا؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

• تمدن رنسانس، مخلوق شکوفایی شهرها و حاکمانی بود که عایدات قابل توجهی از دولت‌شهرهای ایتالیایی و روستاهای انگلیسی و فرانسوی به دست می‌آوردند.
• تجارت که شهرها را زنده نگه می‌داشت نیز سرمایه و انبوهی از ایده‌ها را فراهم می‌آورد که به ساخت فرهنگ رنسانس مدد می‌رساند.
• در طول سالیان نخست قرون وسطا، تجارت خارجی کاملاً متوقف شد. ولی، در سده یازدهم، رشد جمعیت و تماس با دیگر فرهنگ‌ها با رویدادهی نظامی نظیر جنگ صلیبی، همه و همه عواملی شدند که فعالیت تجاری را احیا نمود. تجارت به آرامی با مبادله‌ی کالاهای لوکس در منطقه‌ی مدیترانه، و مال‌التجاره‌هایی نظیر ماهی، پوستین‌ها و فلزات افزایش یافت.
• تجارت به سرعت به قلمرو داخلی کشیده شد و مالکیت جدیدی را برای شهروندان شهرها در میان تجار اصلی ایجاد کرد.
• فرماندهی ایتالیا در رنسانس، تا حدودی، به واسطه‌ی جایگاه مهم آن‌ها در تجارت بود. شهرهای ایتالیا جایگاهی استراتژیک داشت. وسط اروپای غربی و ساحل شرقی دریای مدیترانه قرار داشتند. در آن زمان، غربی‌ها شرق را با عنوان شهر لوانتۀ (levante) ایتالیا می‌شناختند و تصور می‌کردند که آفتاب از لوانته طلوع می‌کند. در اساس و لغت، لوانت یا لوانته به سواحل شرقی مدیترانه در سوریه و لبنان اشعار داشت، ولی جایگاه راهبردی ایتالیا را می‌شد در محوریت شهر لوانته دید.
• شهرهای ایتالیا، از جایگاه قابل توجهی برخوردار شدند و ثروت مراکز تجاری و درآمدهای انباشته از بازرگانان ونیزی، جنوایی، میلانی و برخی شهرهای کوچک‌تر ایتالیا، دستاوردهای فرهنگی و سیاسی ایتالیا را حمایت می‌کرد.
• با توسعه‌ی تجارت، شهرها در میان رودهای دانوب، راین و روحه در اروپا و در اطراف دریای شمال و دریای بالتیک گسترده شدند، و در روستاهای بلژیک، لوکزامبورگ و هلند، تجارت ریشه گرفت. شهرهای مهم، همان طور که در ایتالیا گسترش یافتند، در خارج از آن نیز توسعه یافتند. هر جا این شهرها ظهور می‌یافتند، تبدیل به عنصر منحصر به فردی در قرون وسطی می‌شدند که وجه شاخص آن‌ها ارباب‌منشی بود. یک نظام کشاورزی که در آن، رابطه‌ی خاص اقتصادی و سیاسی میان مالکان زمین و دهقانان آن‌ها وجود داشت.
• سرمایه‌ای که از طریق تجارت انباشته شد، در نهایت، در اختیار دیگر نهادها، بالاخص بانک‌ها و در سطحی دیگر، صنعت قرار گرفت. ثروت شهر فلورانس، پیشتاز فرهنگی عصر رنسانس، به طور خاص از چنین اقداماتی به دست آمد، زیرا جایگاه درون‌مرزی شهرها، مشارکت در سطح گسترده‌ی تجارت را محدود کرد.
• گر چه صنعت نساجی سی هزار نفر از مردم را استخدام کرد، اما این، بانک‌ها بودند که به ایجاد بزرگ‌ترین سرمایه‌های خانوادگی در فلورانس کمک کردند. در اوایل قرن چهاردهم، فلورانس مرکز امور بانکی ایتالیا شد. اهمیت این شهر به عنوان یک مرکز تجارت بین‌الملل، در قرن پانزدهم، توسط بانک مدیچی افزایش یافت. و مدیچی‌ها همان‌ها بودند که نیکولو ماکیاولی برای احیاء سیاست فضیلت‌مند ایتالیا به سبک مدرن به آنان امید داشت. این شرکت، تحت مدیریت کوزیمو مدیچی که با عنوان کازیموی بزرگ شناخته می‌شد، شعبه‌هایش را در شهرهای اصلی اروپا گسترد. این بانک، به پاپ‌ها، حاکمان و تجار پول قرض می‌داد؛ معادن و ماشین‌های تولید قماش را فراهم می‌کرد و دیگر سرمایه‌گذاری‌های تجاری مختلف را انجام می‌داد. این بانک، سودهای سرسام‌آوری را بر روی هم می‌انباشت تا آن‌ها را برای فعالیت سیاسی و تجاری به کار گیرد و از فعالیت‌های فرهنگی حمایت کند.
• دقیقاً قبل از پایان قرن پانزدهم، قدرت‌های دیگر با مدیریت اقتصادی در ایتالیا مخالفت نمودند. در سلطنت‌‌های کوه‌های آلپ، حاکمان نیرومند، پایه‌های قدرت و نظارت خود را مستحکم نمودند. این استحکام با رشد شکوفایی بازرگانی محلی و رهایی از مؤلفه‌های ایتالیایی در تجارت همراه شد. حاکمان در فرانسه، انگلستان و سلطنت‌های اسپانیایی، سیاست‌های مطلوب برای بازرگانان طبقه‌ی متوسط را پی‌گیر بودند.
• در اروپای مرکزی، بانک‌های خانوادگی قدرتمند، مانند خانواده‌ی فوگر در آلمان، برای حمایت از یکی از مشهورترین خاندان‌های پادشاهی اروپا ظهور یافتند.
• توسعه‌ی قدرت دریایی پرتغال تا آسیا در پایان قرن نوزدهم، نقش ایتالیا به عنوان واسطه‌ای میان خاور دور و جهان غرب را کم‌رنگ کرد. اکتشافات جغرافیایی تأثیر مثبت کمتری برای ایتالیا داشت.
• گسترش اروپا به دیگر بخش‌های جهان، یکی از مراحل مهم رنسانس بود.
• سفر دریانورد ایتالیا-اسپانیایی، کریستف کلمب به دریای کارائیب، در ۱۴۹۲، و کاشف پرتغالی، واسکو دوگاما به هند در ۱۴۹۸، زنجیره اکتشافاتی را به راه انداختند که خیال‌پردازی‌های اروپاییان را در طول دوره‌ی رنسانس تقویت کرد.
• این سفرها، رقابت‌های ملی را افزایش داد.
• قدرت‌های آتلانتیک، شامل اسپانیا، پرتغال و فرانسه، برای بسط قلمرو استعماری و افزایش ثروت به رقابت پرداختند. آن‌ها رویه‌های اصلی تجاری دنیا را تعیین کردند، و بدین ترتیب، ثروت، از مدیترانه به سواحل آتلانتیک منتقل شد.
• توسعه‌ی اقتصادی نیز دیگر کشورها را در معرض ایده‌های رنسانس قرار داد، و مآلاً منابعی را برای احیاء فرهنگی بدان‌ها بخشید. ایده‌هایی که اساساً از ایتالیا برخواست.
مآخذ:...
هو العلیم