فیلوجامعه‌شناسی

مقالات و يادداشتهاي روز

«اعتماد» در سایبرفضا

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    «اعتماد» یک مقوله انسانی است، ولی وقتی جامعه، به شبکه (و نه «جامعه شبکه‌ای» که دیگر عنوان «جامعه» برازنده چنین ساز و برگی نیست) بدل می‌شود، و سهم مشارکت ماشین‌ها در شبکه بر انسان‌ها فائق می‌آید، فرجام «اعتماد» چه خواهد شد؟ پرسش آن است که ریخت و سر و شکل «اعتماد» در شبکه، به چه نحوی خواهد بود؟
▬    ابتدا، فناوری‌ها، برای پشتیبانی از کاربست آنان توسط انسان‌ها به وجود آمدند؛ افراد اطمینان داشتند که وقتی پول خود را در بانک می‌گذارند، می‌توانند در صورت نیاز آن را پس بگیرند. زمانی، این اعتماد به چالش درآمد؛ بانک‌ها ورشکست شدند و مردم پول خویش از کف دادند؛ ولی «اعتماد» غالب شد و عمده بانک‌ها، از پس آزمون و چالش برآمدند.
▬    حالا، در زمانه ارتباطات چندلایه رایانه‌ای که تنها یک لایه ویژوال آن نزد کاربر مشهود است، این امکان پدید آمده که تله‌های امنیتی در لایه‌های موازی ارتباطی و پراکسی‌ها، پنهان شوند و از اعتمادهای ظاهری برای شکار اطلاعات باطنی بهره ببرند؛ این‌ها فناوری‌های مبتنی بر سرقت هویت هستند.
▬    در زمانی که سرقت هویت رایج است، با مشکل اعتماد روبرو هستیم؛ اعتماد به اینکه هویت ما دزدیده نخواهد شد و اعتماد به این که آیا دیگری همان است که وانمود می‌کند؟
▬    ارتباطات انسانی بر این میزان از انتشار داده، اعتمادسازی نشده‌اند. برای مدت‌های مدید، مراجعه ما به بانک‌ها یا هر جای دیگر نیاز ویژه‌ای به احراز هویت نداشت و اجتماعات محلی هویت ما را با علم به آن که با کوشش معمول قابل جعل نیست، تصدیق می‌کردند. ما اطلاعات خود را از قبیل شماره تلفن و آدرس در اختیار منابع مختلف می‌گذاشتیم، بدون آن که نگران سرایت و گسترش این اطلاعات به سرتاسر جهان باشیم.
▬    ولی حالا، وقتی با کسی سخن می‌گوییم یا وقتی در اتاقی به کاری مشغول هستیم، باید بدانیم که بالقوه و در صورت لزوم، همه می‌توانند صدای ما را بشنوند و حتی تصویر ما را ببینند.
▬    حتی، این تمام ماجرا نیست؛ ما با «ژرفدروغ»ها نیز مواجهیم؛ به این معنا که ممکن است شما چیزی نگویید یا به کاری مبادرت نورزید؛ ولی، طوری صدا و تصویر، اعم از ثابت و متحرک، قابلیت جعل و دست‌کاری یافته است که همگی باید آماده باشیم که صدای ما به منحنی‌های قابل دست‌کاری تجزیه گردد و بر مبنای بیانات دیگری بازسازی شود، یا به همان سهولتی که در مورد فوتوشاپ تصاویر ثابت شاهد بودیم، تصاویر متحرک نیز قابل جعل و بازسازی شوند.
▬    در واکنش، گروهی از MIT در کتابی تحت عنوان ”Trust::Data“، چارچوب جدیدی برای حقیقت و هویت، ابداع کردند که مبتنی بر زنجیره‌های بلوکی است که طی آن اطلاعات میان رایانه‌های مستقر در شبکه توزیع می‌شود، و بدین ترتیب، جعل اطلاعات را دشوار می‌سازند (نه ناممکن). نقطه اتکاء این سیستم جدید اعتماد، توان نامحدود ذخیره‌سازی در رایانه‌های متصل به شبکه است، ولی واقعیت آن است که این توان در عمل، نامحدود نیست، و بسیاری اطلاعات که نیاز به راستی‌آزمایی دارند، حجیم‌تر از آن هستند که بدین ترتیب، به نحو گسترده‌ای کدگذاری شده و به اشتراک گذاشته شوند.
مآخذ:...
توأم‌بااقتباس‌های‌آزاد
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در یکشنبه, 27 آذر 1401 ساعت 17:04

طرح مبحث ”اینترنت اشیاء“ در علوم شناختی

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    اشیاء شناختی، گره‌ها یا نادهایی در فضای موجود و در حال رشد «اینترنت اشیا» به شمار می‌آیند، که به تفاوت، می‌توانند عملگرهایی نافذتر و مؤثرتر از کنشگران انسانی باشند.
▬    برخی از اشیاء فعلی در «تکنیوم» («زیرساخت تولید+تحلیل اطلاعات») با اشیاء مربوط در اتمسفر تکنیکی گذشته متفاوت شده‌اند؛ چه زمانی یخچال، صرفاً یک یخچال نیست؟ پاسخ این است: «زمانی که یخچال می‌داند محتوایش چیست و به اینترنت متصل است». با این ترتیب، یخچال به یک شیء شناختی تبدیل شده است.
▬    حالا، با انبوهی از اشیاء شناختی مواجهیم که تکنیوم یا زیرساخت فناورانه زیست شبکه‌ای ما را به نحوی غالب و مسلط متأثر ساخته‌اند؛ خدمات ارتباطی مانند تلفن، رادیو، تلویزیون و رایانه؛ خدمات انرژی مانند نیروگاه‌ها، خطوط انتقال و پالایشگاه‌ها؛ خدمات مراقبت‌های بهداشتی، مانند مطب پزشکان، بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها؛ خدمات آموزشی، مانند مدارس، دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها؛ خدمات شهری مانند آب، فاضلاب و برق؛ خدمات دولتی مانند مدیریت‌های شهری، استانی و ملی؛ خدمات نظامی، مانند خدمات هوایی، زمینی، دریایی و فضایی، از جمله پیکره‌های سایبری آن‌ها؛ وسایل شخصی مانند لوازم‌التحریر، کتاب و رایانه؛ و زیرساخت‌هایی که از تمام آنچه گفته شد پشتیبانی می‌کنند.

░▒▓
▬    اما، با آسیب‌پذیری ابزارهای رایانشی در برابر حملات آشنا هستیم؛ حالا، در صورت اختلال در این ابزارها، دامنه وسیع و غالب و قاطع از زندگی انسان‌ها مختل خواهد شد. تنها تصور کنید که مثلاً خطوط انتقال انرژی یا آب، یا یخچال، و یا تلویزیون منزل شما از کنترل خارج شود. حجم و گستره آشفتگی، از هر آستانه تحملی خارج می‌گردد، در حالی که لزوماً خارج کرده شیء هوشمند از مدار خدمات نیز دشوار یا ناشدنی می‌شود. یک تلویزیون هوشمند و یک کنترل از راه دور فعال، به نوبه خود، یک نقطه مناسب حمله را فراهم می‌کند؛ یا یک تلفن هوشمند در اتاق خواب نیز نقطه حمله دیگری را می‌سازد. چگونه می‌توان هر یک از این ابزارها را از وضعیت «امن» خارج کرد؟ سطح مقاومت سایبری در هنگام نفوذ به این سیستم‌ها چقدر است؟ مقام یا نهاد مسئول دفاع در برابر حملات در تمام این نقاط آسیب‌پذیر کیست و کجاست؟
▬    در حال حاضر، هر یک رمز عبور و سیستم رمزگذاری خاص خود را دارند؛ ولی، هنگامی که ابزارهای هوشمند مختلف به یکدیگر متصل شوند، یک نفوذگر می‌تواند از طریق نفوذ به یکی از این ابزارها، سایرین را نیز تحت کنترل خود درآورد، و این کنترل را تا مدت‌ها به طور نامحسوس حفظ کند و گسترش دهد.
▬    تمام آنچه گفته شد، مربوط به اشیاء شناختی غیر نظامی بود؛ ضرورت رایانشی شدن ابزارهای نظامی، بسی پیش از این ضرورت در اشیاء غیرنظامی احساس شد؛ به هر طریق در آن حیطه نیاز به دقت، بیش از پیش ملحوظ بود. نگرانی در مورد هک شدن سلاح‌های هوشمند، می‌تواند نگرانی‌های بسیار عمیق‌تر و اضطراب‌آورتری باشد.
توأم‌بااقتباس‌های‌آزاد
مآخذ:...
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در چهارشنبه, 23 آذر 1401 ساعت 17:11

الزامات برتری در ”نبرد شناختی“

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


۱.    تضمین پایداری در تفکر منطقی در شرایط دشوار
۲.    تضمین یادگیری سریع‌تر
۳.    تضمین دسترسی برتر به منابع اطلاعات صحیح
۴.    حفاظت اطلاعات از طریق طبقه‌بندی مؤثر و هوشمند
۵.    تضمین برتری در زیرساخت‌های پردازش، نگهداری، انتشار و حفاظت از داده
۶.    تعیین روشن قلمرو حاکمیتی در میدان داده‌ها
۷.    تأمین و تضمین برتری کوانتومی
۸.    آموزش مادام‌العمر ذهن‌هایی که آماده رویارویی با موارد غیرمنتظره هستند
۹.    ترویج یادگیری انطباقی شخصی‌سازی شده بزرگ‌سالان
۱۰.    دسترسی مطلوب به مرزهای علم و فناوری ارتباطات
۱۱.    برتری در دانش اقناع به عنوان بخشی از دانش جدید راجع به ظرفیت‌ها و آسیب‌پذیری‌های نظام شناختی انسان
۱۲.    حفاظت توأمان از انسان‌ها، اشیاء، فرآیندها و محیط‌ها برای مقابله با اشکال نوظهور شناخت
۱۳.    و همه موارد فوق که «به خوبی تلفیق و همساز شده‌اند».
توأم‌بااقتباس‌های‌آزاد
مآخذ:...
هو العلیم

 

آخرین بروز رسانی در سه شنبه, 22 آذر 1401 ساعت 21:22

یک تحلیل از پروژه شبکه‌ای مهساامینی

فرستادن به ایمیل چاپ

برداشت از دکتر مهدی محمدی؛ ادامه مطلب...فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    فکر می‌کنم در یک نقطه عطف قرار داریم. قصد جمع‌بندی یا پیش‌بینی وضعیت را ندارم چون همه آموخته‌ایم در شرایطی چنین پیچیده باید عمیقاً محتاط بود. اما تقریباً پیداست که آشوب‌های ۱۴۰۱ در فاز پایان قرار دارد. پروژه قبلی شکست خورده و پروژه جدید به سادگی قابل تعریف نیست.
▬    داستان این‌گونه شروع شد: ممکن، سریع و آسان جلوه دادن براندازی برای اقلیتی از جامعه که قرار بود در حباب شبکه، خود را اکثریت فرض کند. هدف این بود که یک آشوب چند صد هزار نفری سراسری شکل بگیرد.
▬    برای رسیدن به این هدف، ابزار خلاقانه‌ای ایجاد شد: 'ایجاد تصور رفتنی بودن نظام.' یک بازی از دید من هوشمندانه و پر از ظرافت و پیچیدگی داخلی و خارجی راه افتاد برای باوراندن این امر به بخشی از جامعه‌ایران که کار تمام و جمهوری اسلامی در حال رفتن است.
▬    فرض بنیادین پروژه این بود: اگر این باور برای اقلیتی از جامعه‌ایجاد شود که نظام در حال رفتن است، آشوب بزرگ شکل خواهد گرفت. مقام امنیتی گفته بود: 'سیستم‌ها وقتی می‌روند که به نظر برسد دارند می‌روند!'
▬    حالا یک‌بار دیگر آنچه را که دیده‌اید مرور کنید. همه چیز معنای جدیدی پیدا می‌کند. در داخل ایران هدف همه پروژه‌های کوچک و بزرگ، از زیر سؤال بردن سلامت و حتی حیات رهبری، تا خشونت بی‌سابقه علیه نیروهای امنیتی و انتظامی و خشونت کلامی و تبدیل فحش به شعار، همین بود: کار تمام است!
▬    در خارج از ایران نیز یک پروژه بزرگ کلید خورد: از علم کردن اسماعیلیون و تلاش برای معرفی او به عنوان آلترناتیو جمهوری اسلامی تا همایش برلین یا بردن نازنین بنیادی به شورای امنیت و دیدار علی نژاد با ماکرون. بایدن از تغییر و ماکرون از انقلاب حرف زد.هدف انتقال 'سیگنال پایان' بود.
▬    همه این‌ها روی برخی روندهای نسلی، جنسیتی و اقتصادی در ایران نشست. بی‌تعارف کم‌کاری‌ها و ندانم‌کاری‌های ما بزرگ‌ترین کمکی بود که طراح خارجی دریافت کرد. زیرساختی عظیم در داخل ایران مهیا شد که برخلاف برخی تصورات خام به هیچ وجه منحصر به فضای مجازی نیست. داستان بسیار بزرگ‌تر است.
▬    همه آن‌ها که وارد خیابان شدند بخشی از زیرساخت آشوب نبودند اما همه آن‌ها که دست به خشونت زدند آگاهانه یا ناآگاهانه، با آن مرتبط بودند. غفلت از شکل‌گیری این زیرساخت، بزرگ‌ترین سؤالی است که مسئولان یک دهه گذشته باید به آن جواب بدهند. ترکیب این زیرساخت با نارضایتی، بحران را ساخت.
▬    من درباره آن زیرساخت سخن نمی‌گویم. موضوعی است که فهم آن مهم‌ترین مسئولیت کنونی جامعه اطلاعاتی ایران است. درباره زمینه‌های اجتماعی هم که آن زیرساخت بر آن استوار شده جداگانه سخن خواهم گفت. در اینجا بر نتیجه تمرکز می‌کنم. تا جایی که به نتیجه مربوط است پروژه به سختی شکست خورده.
▬    نخستین علت شکست پروژه حجم بی‌سابقه خشونتی است که تولید شد. طراح خارجی در این باره عمد داشت: جنایت کنید، فیلم بگیرید و رجز بخوانید. نظام یا می‌ترسد و مماشات می‌کند که یعنی کار تمام است یا متقابلاً دست به خشونت می‌زند که نفتی خواهد شد بر آتش اعتراضات. یافتن راه میانه آسان نبود.
▬    نظام به جای انتخاب خشونت یا مماشات، 'تولید آگاهی اجتماعی' را هدف گرفت. ذات آشوب باید آشکار و پرده از چهره کسانی که ادعا می‌کردند ایران را گلستان خواهند کرد، برداشته می‌شد. بعد، جمع کردن بساط قداره کشی و تروریسم دشوار نبود. اکنون جامعه‌ایران شاید معترض اما بسیار آگاه‌تر است.
▬    خشونت بی‌سابقه به جای اینکه ترس تولید کند یا به انگاره رفتن قدرت بدهد، به 'جامعه زدایی از آشوب' انجامید. و مهم‌تر، تصویر ذهنی جامعه‌ایران از آینده بدون جمهوری اسلامی را واقعی کرد. صریح‌ترین منتقدان به ما که می‌رسیدند می‌گفتند از شما خوشمان نمی‌آید ولی بساط این‌ها را جمع کنید!
▬    خشونت کلامی وضع براندازان را بدتر کرد. طرف طراح گمان می‌کرد می‌تواند فحش جنسی را در ایران به شعار فراگیر تبدیل و به این ترتیب ایده تمام شده بودن کار را تقویت نماید اما عملاً آنچه رخ داد اثبات بی‌صلاحیتی اخلاقی براندازان در برای جامعه‌ای بود که هنوز می‌خواهد اخلاقی زندگی کند.
▬    تیر خلاص را اما افراط در دروغ‌گویی زد. من چند بار در میانه این پروژه و هنگام ارزیابی روندهای تولید و انتشار بیگ دیتا هوشمندی طرف طراح در جلوگیری از سقوط نمودار هیجانات و خلق رویدادهایی برای کش دادن غائله را ستایش کردم. انصافاً فناوری پیچیده‌ای داشت اما خب، بیش از حد دروغ گفت.
▬    از موضوع مهسا امینی تا همین آخرین داستان -دروغ یک ساعت قبل را چک نکرده‌ام!-براندازان موفق به اثبات قطعی حتی یک مورد از ادعاهایشان نشدند. فاصله معنادار واقعیت عینی با تصویری که در ماهواره یا توییتر ارائه می‌شد به تدریج تصویری متوهم و حتی تا حدی خل و چل از براندازان ارائه کرد.
▬    نتیجه این شد که جامعه بویژه طبقات سنی که در ابتدای کار فکر می‌کردند رؤیایی در حال محقق شدن است، کنار کشید. ناتوانی براندازان در مدنی نگه‌داشتن اعتراض، و عجز از خلق یک چشم‌انداز ولو مبهم، و اصرار به دروغ و خشونت، اعتبار پروژه را به سرعت کاهش و هزینه آن را افزایش داد.
▬    اکنون نه تنها توهم رفتنی بودن زایل شده بلکه معلوم شده ریشه اجتماعی نظام استوارتر از هر برآوردی است که طرف طراح داشته. حالا البته سرویس خارجی می‌گوید باید 'هزینه ترمیم زخم' را بالا برد. همه چیز به موقع‌شناسی و هوشمندی ما بستگی دارد.
▬    اکنون یک قدم آن سوتر ایستاده‌ایم. بخش‌های مهمی از جامعه ایرانی تلخی چیزی را تجربه کردند که از دور طراحان می‌خواستند رؤیایی شیرین به نظر برسد. نظام جمهوری اسلامی هم تجربه‌ای اندوخته که من 'نو کردن حکمرانی' را بهترین توصیف آن می‌دانم. در این باره صحبت خواهیم کرد.
مأخذ:فارس
هو العلیم

 

 

آخرین بروز رسانی در جمعه, 18 آذر 1401 ساعت 21:38

تهاجم چندعاملی

فرستادن به ایمیل چاپ

دین هارتلی و کنت جابسن؛ ادامه مطلب...فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    امروز، در امریکا، با حملات چندعاملی، چندجانبه و چندوجهی علیه تمدن خود مواجه هستیم.
▬    مخالفان ملی متعددی وجود دارند که به صورت انفرادی یا از طریق نیابتی عمل می‌کنند و از شیوه‌های متعدد حمله به جنبه‌های مختلف زندگی ملی ما استفاده می‌کنند.
▬    همچنین مخالفان متعدد غیردولتی، چه در خارج از کشور ما و چه در داخل آن، وجود دارند که همین کار را می‌کنند.
▬    همچنین افراد یا گروه‌های کوچکی از افراد هستند که باانگیزه‌های اقتصادی همین کار را می‌کنند.
▬    علاوه بر این، رسانه‌های اجتماعی ما محیطی را ایجاد کرده‌اند که حملات فردی به افراد دیگر را تقویت می‌کند.
▬    نیز، فعالیت‌های سنتی شرکت‌ها که به دنبال پیشبرد اهداف خود از طریق عملیات تأثیرگذاری هستند، بخشی از حملات را تشکیل می‌دهند.
مآخذ:...
هو العلیم

 

آخرین بروز رسانی در پنجشنبه, 17 آذر 1401 ساعت 13:32

سختی تمدن‌ساز و سهولت تمدن‌سوز

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    جی. بی. پریستلی، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، و گوینده اهل بریتانیا می‌گوید:
▬    «در جریان جنگ دوم جهانی، مردم انگلیس یکی از بهترین دوران خود را می‌گذراندند! هرگز آن‌قدر وضع روحی‌شان خوب نبود؛ لااقل تا آنجا که من به یاد می‌آورم. و متأسفانه پس از آن نیز به آن خوبی نشده است؛ زیرا بسیاری از مردم زندگی پر جوش و خروشی داشتند که قبلاً هرگز آن را تجربه نکرده بودند؛ عده بسیاری از مردم حس می‌کردند که به نوعی هنر عالی احتیاج دارند».
▬    روزگار سخت، مردم را به اندیشه در مورد پایه‌های زندگی و اصول جنگ و صلح فرا می‌خواند.
▬    نیز، شرایط دشوار، همه را و مهم‌تر از همه، جوانان، را به «وظیفه» متوجه و معطوف می‌سازد.
▬    شرایط جنگ و تهدید، روح وحدت اجتماعی را تقویت می‌کند که در آن افراد عقیده دارند که باید با همداستانی آنچه باید انجام شود را به نحو قاطعی به انجام رسانند؛ مردم به چشم خود می‌بینند که با اعمال‌شان، بر جنگ تأثیر ملموسی به جای می‌گذارند و اراده خواهند کرد تا این تأثیرگذاری را در دوران صلح نیز ادامه دهند؛
▬    سختی، فانتزی و رهایی و ولنگاری و بی‌برنامگی را نیز به حاشیه می‌راند و بلاموضوع می‌سازد.
▬    اما، آیا واقعاً لازم است که شرایط دشواری پدید آید تا ما، به هنر عالی، اندیشه در مورد پایه‌های زندگی و اصول جنگ و صلح، و «وظیفه» بیندیشیم، روح وحدت اجتماعی را تقویت کنیم و از فانتزی و رهایی و ولنگاری و بی‌برنامگی پرهیز کنیم؟!
توأم‌بااقتباس‌های‌آزاد
مآخذ:...
هو العلیم

 

آخرین بروز رسانی در چهارشنبه, 16 آذر 1401 ساعت 22:42

علم ”سیستم‌های انطباقی پیچیده“ (CAS)

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ ادامه مطلب...فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    انتشارات اسپرینگر، سری کتاب‌هایی در موضوع «پیچیدگی» منتشر کرده است که در مفتاح آن‌ها چنین آمده است: «سیستم‌های پیچیده، سیستم‌هایی هستند، متضمن بخش‌های متعدد و متقابل که می‌توانند کیفیت تازه‌ای از رفتار جمعی در سطح ماکرو و کلان پدید آورند که شکل‌گیری خود به خودی ساختارهای زمانی، فضایی یا کارکردی را به دنبال خواهند آورد».
▬    عناصر چنین سیستم‌هایی، در کل، به صورت انسانی، طبیعی، و مصنوع هستند که در تعامل فعال با محیط، در تعادل به سر خواهند برد و اگر این تعامل فعال با محیط مختل گردد، سیستم، رو به فروپاشی خواهد گذاشت. چنین درکی از سیستم، از آغاز نظریه عمومی سیستم‌ها ملحوظ بوده است؛ آنچه تازه است، پیچیدگی فزاینده‌ای است که از جانب بخش مصنوع و ماشینی سیستم‌های پیچیده، تحمیل می‌شود.
▬    دانش تازه «سیستم‌های انطباقی پیچیده» (“Complex Adaptive Systems”-CAS)، نشان می‌دهد که چرا طراحی‌های سیستمی، مدیریتی، و حکمرانی امروز ما با دشواری‌های اجرایی ناشناخته مواجه می‌شوند. شبکه متراکمی از روابط وجود دارند که با ماشین‌های محاسب، تارهای به هم پیوسته‌ای می‌سازند که در تشدید متقابل، می‌توانند اختلالات کوچک را به شکست‌های فاجعه‌بار منتهی کنند.
▬    در مجموع، دانش جدید، یک دانش تلفیقی بسط‌یافته است که مجموعه علوم رفتاری و فلسفه و ادبیات و هنر را به کمک مغزافزارهای محاسب، تلفیق می‌کند. در قیاس با این افق جدید، فارغ‌التحصیلان علوم انسانی و رفتاری موجود، عمیقاً ناتوان به نظر می‌رسند.
توأم‌بااقتباس‌های‌آزاد
مآخذ:...
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در جمعه, 11 آذر 1401 ساعت 22:21

طرح مبحث کاپتولوژی (تبلیغ و اقناع به کمک رایانه)

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    ماتریس انتخاب‌های دشوار در عصر ما، تغییرات ریشه‌ای و پارادایمی را شتاب می‌دهند؛ در میانه و متن یکی از عمیق‌ترین انقلاب‌های جهان‌مقیاس تاریخ، به کندی راه می‌سپریم.
▬    اشکال جدید شناخت، صورت‌های پیشین را منقرض می‌سازند؛ و نه تنها، نظام‌های آموزشی امروز، کارکرد خود را در قیاس با نیمه‌عمر اندک دانش از دست خواهند داد، بلکه حتی «یادگیری مادام‌العمر» نیز دیگر راهبرد مناسبی برای انطباق با این شرایط نخواهد بود.
▬    رشته‌های تخصصی فعلی که به دلیل محدودیت عاملیت‌های انسانی دانش، از هم جدا شده بودند، به هم می‌پیوندند و دانش یکپارچه‌ای رقم خواهند زد؛
▬    جوامع موفق به سمت سیاست و راهبردهای چندگانه پیش می‌روند و برای موضوعات اساسی، مسیرهای گوناگون را همواره روی میز نگاه می‌دارند؛
▬    و لازم می‌آید تا اذهان شهروندان برای رویارویی با غیرمنتظره‌ها مهیا گردند؛ مع الوصف، فن کاپتولوژی (Captology)، به عنوان فن تبلیغ رایانشی که به طور بی‌سابقه‌ای خصلت استیضاح (interpeller) و هزارتوی غیرقابل گریز می‌یابد، خصلتی ناپایدار کننده بر مشارکت سیاسی مردم بر جای خواهند گذاشت. مردم جهان، خیلی دیر، و پس از آن که ژرفدروغ‌های بسیار، پایه‌های بسیاری از جوامع را متزلزل کنند، در خواهند یافت که تقریباً هیچ مدعایی را نباید باور کرد! و صدا و تصویر و حتی تصویر متحرک، گواهی بر اثبات هیچ مدعایی نخواهند بود؛
▬    فیدهای خبری «همیشه فعال»، خصلتی بیش از پیش ماشینی و کمتر انسانی می‌یابند تا شاید بتوانند اعتماد مخاطبان را جلب کنند؛
▬    این، یک وضعیت بسیار تعمیق‌یافته از فناوری «سایبر» قلمداد می‌شود، اگر نگوییم، با فراتر از امر سایبر مواجهیم؛ دیگر با یک تعامل فعال با محیط توسط ماشین‌های محاسب از قبل برنامه‌ریزی شده مواجه نیستیم؛ هوش مصنوعی (AI)، ابتدا تقلیدی از هوش عمومی و انعطاف‌پذیر انسانی قلمداد می‌شد؛ هر چند که هنوز نمی‌توان گفت که به تقلید مناسب و قابل قیاسی با توانمندی‌های عظیم انسانی دست یافته‌ایم، با این حال، ابزارهای بسیار قدرتمندی ایجاد شده که توان آن را یافته‌اند تا به نحو «خودفرمان»، الگوریتم‌های خویش را بازسازی نمایند.
▬    این، یکی از ریشه‌ای‌ترین انقلاب‌های تاریخ بشر است و همه چیز را با خود دگرگون خواهد کرد.
▬    «رایانش کوانتومی»، نتایج این انقلاب را غیرقابل تصورتر خواهد کرد. مهم‌ترین آماج رایانش کوانتومی، را در امنیت رایانه‌ای ملاحظه خواهیم کرد، و دیوار آتشینی پایدار نخواهد ماند. زمین زیر پای انسان‌ها و ماشین‌ها می‌لرزد.
توأم‌بااقتباس‌های‌آزاد
مآخذ:...
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در جمعه, 11 آذر 1401 ساعت 18:01

افق دگرگونی‌های عظیم پنج‌ساله آتی، و توقف و جایگزینی علوم اجتماعی و رفتاری

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ ادامه مطلب...فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    در اثر پدیداری و بسط هوش مصنوعی از سال ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ (سال تولد یاهو و سپس گوگل) زنجیره‌ای از تحولات و بحران‌های قابل ملاحظه در اجتماع و اقتصاد پدید آمد که با شوک کوید-۱۹، شتاب نهایی گرفت. حالا، در کمتر از چهار یا هشت سال دیگر، ده مگادگرگونی را در پیش خواهیم داشت:

۱.    بسیاری از مشاغل و حتی صنایع در حال منسوخ شدن هستند؛
۲.    سخت‌افزارها و نرم‌افزارها با سرعت بیش از پیش، منسوخ یا بروزرسانی خواهند شد؛
۳.    تخصص‌ها و اعتبارهای علمی و فنی نیز، به سرعت، منقضی می‌شوند، و افراد، با هر میزان تلاش، پیوسته به نقطه مبتدی برخواهند گشت؛
۴.    در سوی دیگر، برخی مشاغل دیگر نیازی به تخصص نخواهند داشت و ترتیبات ماشینی و رایانشی آن‌ها را تمشیت خواهند کرد؛
۵.    رایانه‌ها، به ابزار اصلی شناخت فرآیندها، محیط‌ها و حتی سایر ماشین‌های مورد استفاده، تبدیل خواهند شد؛
۶.    رایانه‌ها مستمراً در وضع متصل بلادرنگ قرار خواهند داشت؛
۷.    امکان استفاده مخرب از رایانه‌ها به افراد بسیار بیشتری گسترش خواهد یافت و قدرت‌های تازه‌ای در مقیاس فراملی شکل خواهند گرفت؛
۸.    توان دولت‌ها در اعمال حکمرانی به آزمون دشواری تبدیل خواهد شد که یکسره بستگی به توان تطبیق آن‌ها با قواعد جدید خواهد داشت؛ بسیاری از دولت-ملت‌های موجود جهان، توان این انطباق را نخواهند داشت؛
۹.    تمام قواعد و فرمول‌ها و نظریه‌های متعارف در زمینه قدرت و توزیع آن، جنگ و صلح و چگونگی و عاملیت‌های آن، نحوه بهبود رفاه، تجارت، صنعت، آموزش و پژوهش، درک ما از انسان و آسیب‌پذیری‌ها و ظرفیت‌های او، اعتماد، حقیقت، عضویت در جامعه، شبکه‌ها، و ساخت هویت، همه و همه دگرگون خواهند شد، و نسخه‌های متحول شبکه‌ای، جایگزین نسخه‌های مبتنی بر ایده «تقسیم کار اجتماعی» خواهند شد.
۱۰.    از این قرار، علوم انسانی متعارف، دیگر مبنای چندانی برای کاربست نخواهند داشت، و دانش یکپارچه و نه رشته رشته و تخصصی که ماشین‌های محاسب، عاملیت‌های اصلی آن خواهند بود، جایگزین خواهند شد.
مآخذ:...
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در شنبه, 07 آبان 1401 ساعت 11:36

چک‌لیست فلسفه علوم اجتماعی

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬    فلسفه علوم اجتماعی مدرن-آنگلوساکسون
۱.    پوزیتیویسم منطقی
۲.    رفتارگرایی، نظریه انتخاب عقلانی، و نظریه عمومی بازی‌ها
۳.    روش‌شناسی مردمی؛ تفسیرگرایی امریکایی مکتب شیکاگو
۴.    نظریه عمومی سیستم‌ها
۵.    فلسفه تحلیل زبان

▬    فلسفه علوم اجتماعی مدرن-کانتیننتال
۱.    پدیدارشناسی
۲.    دیالکتیک
۳.    هرمنوتیک
۴.    ساختارگرایی
۵.    برساختگرایی

▬    فلسفه علوم اجتماعی پسامدرن
۱.    نقدهای پساساختارگرا
۲.    نقدهای پساامپریالیستی
۳.    نقدهای پسامدرنیستی
۴.    نقدهای فمینیستی
۵.    نقدهای روانکاوانه

▬    فلسفه علوم اجتماعی پساپسامدرن
۱.    جمع‌بندی و تلفیق بزرگ یورگن هابرماس
۲.    اجتماع‌گرایی؛ حکمت قدرشناسی
۳.    نظریه عملگر-شبکه
۴.    علوم اجتماعی محاسباتی-تلفیق بزرگ علوم در علوم شناختی
۵.    پساسکولاریسم؛ فلسفه اجتماعی اسلامی... اصول حکمت عملی/نبوی، و فلسفه اخلاق در کاربست دانش

مآخذ:...
هو العلیم

 

آخرین بروز رسانی در جمعه, 06 آبان 1401 ساعت 20:35

صفحه 4 از 406